Język narodowy
Język narodowy – język będący środkiem komunikacji wśród przedstawicieli określonego narodu, uważany za podstawowy wyznacznik jego tożsamości[1][2].
W Europie powszechny jest pogląd o bliskim związku języka z tożsamością narodową[3]. Język narodowy podkreśla odrębność jednego narodu od drugiego, pełniąc funkcję symboliczną. Język narodowy może być zarazem językiem urzędowym, służącym celom utylitarnym (przy czym nie każdy język narodowy pełni funkcję języka urzędowego)[4].
Stratyfikacja lingwistyczna
Język narodowy nie stanowi całości homogenicznej – wykazuje zróżnicowanie terytorialne i środowiskowe. Wśród jego odmian (wariantów) szczególną pozycję zajmuje odmiana uważana za kulturalną (np. język standardowy), która pełni m.in. funkcję unifikacyjną i reprezentatywną[5][6]. Powstanie języka standardowego zakorzenia zjawisko konwergencji, czyli niwelacji różnic między odmianami języka narodowego[7].
W stratyfikacji języka narodowego wyróżnia się dwa spolaryzowane elementy: język standardowy i dialekty miejscowe[8]. Warianty te stoją do siebie w opozycji, przede wszystkim z perspektywy zasięgu geograficznego (dialekt standardowy pełni funkcję języka ogólnonarodowego) i przeznaczenia funkcjonalnego (język standardowy ma charakter poliwalentny, dialekt lokalny zaś wykazuje ograniczoną funkcjonalność). Wyróżnia się również warianty językowe pozbawione pełnej formy strukturalnej, będące zbiorami specyficznych jednostek leksykalnych (np. slangi)[7].