Karlik średni

gatunek nietoperza

Karlik średni[22], karlik pustynny[22], karlik Kuhla, karlik białoobrzeżony[potrzebny przypis] (Pipistrellus kuhlii) – gatunek ssaka z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).

Karlik średni
Pipistrellus kuhlii[1]
(Kuhl, 1817)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Podrząd

mroczkokształtne

Nadrodzina

Vespertilionoidea

Rodzina

mroczkowate

Podrodzina

mroczki

Plemię

karliki

Rodzaj

karlik

Gatunek

karlik średni

Podgatunki
  • P. k. kuhlii (Kuhl, 1817)
  • P. k. ikhwanius Cheesman & Hinton, 1924[20]
  • P. k. lepidus Blyth, 1845
  • P. k. marginatus (Cretzschmar, 1830)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[21]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Występowanie podgatunków karlika średniego - na brązowo P.k. kuhl, na niebiesko P.p. ikhwanius, na zielono P.k. lepidus

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1817 roku niemiecki przyrodnik Heinrich Kuhl nadając mu nazwę Vespertilio kuhlii[2]. Holotyp pochodził z Triestu, we Włoszech[23].

Populacje P. kuhlii z Wysp Kanaryjskich są wstępnie włączone do P. hesperidus[24]. Chociaż P. maderensis jest obecnie uważany za odrębny gatunek, analizy oparte o dane genetyczne wykazały, że jest on zakorzeniony w P. kuhlii, co sugeruje, że albo P. maderensis najlepiej zaliczyć do P. kuhlii, albo P. kuhlii reprezentuje wiele gatunków[24]. Relacje filogenetyczne wymagają więcej badań[24]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają cztery podgatunki[24]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:

PodgatunekOryginalna nazwaAutor i rok opisuMiejsce typowe
P. k. ikhwaniusPipistrellus kuhlii ikhwaniusCheesman & Hinton, 192Al-Hufuf, Hasa, Arabia Saudyjska[25].
P. k. lepidusPipistrellus lepidusBlyth, 1845Kandahar, Afganistan[26].
P. k. marginatusVespertilio marginatusCretzschmar, 1830Synaj i Nubia, Sudan[25].

Etymologia

  • Pipistrellus: wł. pipistrello, vispitrello (zdrobnienie od vespertilio) „nietoperz”[27].
  • kuhlii: dr Heinrich Kuhl (1797–1821), niemiecki przyrodnik[28].
  • ikhwanius: Ikhwan, bracia muzułmańscy zjednoczeni więzami wspólnego członkostwa w sekcie wahabitów w środkowej Arabii[20].
  • lepidus: łac. lepidus „czarujący, elegant”, od lepos, leporis „czar, urok”[29].
  • marginatus: łac. marginatus „graniczny”, od marginare „rozszerzać się, powiększać”, od margo, marginis „granica, krawędź”[30].

Zasięg występowania

Karlik średni występuje w Eurazji i Afryce zamieszkując w zależności od podgatunku[24]:

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 40–55 mm, długość ogona 30–45 mm, długość ucha 12–13 mm, długość tylnej stopy 6–8 mm, długość przedramienia 30,3–37,4 mm; masa ciała 5–10 g[31]. Wzór zębowy: I C P M = 34[31]. Kariotyp wynosi 2n = 44, FNa = 50 i FN = 54[31].

Ochrona

W Polsce jest objęty ścisłą ochroną gatunkową oraz wymagający ochrony czynnej, dodatkowo obowiązuje zakaz fotografowania, filmowania lub obserwacji, mogących powodować płoszenie lub niepokojenie.[32]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

  • J.R. Ellerman & T.C.S. Morrison-Scott: Checklist of Palaearctic and Indian mammals 1758 to 1946. Wyd. 2. London: Trustees of the British Museum (Natural History), 1966, s. 1–809. (ang.).
  • Mayer F., Dietz Ch., Kiefer A. 2007: Molecular species identification boosts bat diversity. Frontiers in Zoology 4: 4. http://www.frontiersinzoology.com/content/4/1/4
  • Sachanowicz K., Wower A., Bashta A.-T. 2006. Further range extension of Pipistrellus kuhlii (Kuhl, 1817) in central and eastern Europe. Acta Chiropterologica 8 (2): 543-548.
  • Popczyk B., Lesiński G., Baumann A., Wojtowicz B. 2008. Kuhl's pipistrelle, Pipistrellus kuhlii (Kuhl, 1817) or Pipistrellus lepidus Blyth, 1845, in Central Poland - accidental record or a result of expansion? Nyctalus (N.F.). Berlin 13, Heft 4, S. 279-281
  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).