Keben okazały
Keben okazały[5](Barringtonia asiatica (L.) Kurz) – gatunek drzewa z rodziny czaszniowatych. Pochodzi z wybrzeży Oceanu Indyjskiego i zachodniego Pacyfiku. Cała roślina trująca, spożycie miąższu u ludzi wywołuje duszności i silne torsje, a nawet śmierć[6]. Nazwa łacińska upamiętnia brytyjskiego przyrodnika Dainesa Barringtona.
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | keben | ||
Gatunek | keben okazały | ||
Nazwa systematyczna | |||
Barringtonia asiatica (L.) Kurz Prelim. Rep. Forest Pegu App. A: lxv 1875.[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo osiągające do 15 m wysokości. Pień nisko ugałęziony, widoczne na powierzchni daleko wybiegające korzenie.
- Liście
- Owalne, długości do 60 cm, mięsiste, o nasadzie wąskiej, zebrane na szczytach gałązek.
- Kwiaty
- Bardzo duże, pachnące, płatki kremowobiałe, wiele pręcików ułożonych w kształcie pędzelka. Otwierają się wieczorem i opadają przed świtem.
- Owoce
- Bardzo duże brązowe, kanciaste pestkowce, z grubą twardą łupiną. Odporne na wodę morską, mogą latami dryfować po oceanie.
Zastosowanie
- Gatunek sadzony jest powszechnie w tropikach jako drzewo ozdobne.
- Miąższ i sproszkowane nasiona tradycyjnie stosowane są do ogłuszania ryb, stąd zwyczajowa nazwa angielska: Fish Poison Tree, u ryb powoduje paraliż pęcherza pławnego[7]; także w środkach owadobójczych.
- Nasiona wykorzystywane w medycynie naturalnej, składnik leków antymalarycznych.
- Olej z nasion używany w lampach
- Z drewna wykonuje się tradycyjne ozdoby.
Przypisy
Bibliografia
- Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. A Guide to Identification and Cultivation. Portland: Timber Press, 2003. ISBN 0-88192-585-3. (ang.).
- Jolanta i Karol Węglarscy: Użyteczne rośliny tropików. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo naukowe, 2008. ISBN 978-83-61320-17-3. .
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
- EoL: 1055000
- Flora of China: 200014675
- Flora of North America: 200014675
- GBIF: 3082920
- identyfikator iNaturalist: 189657
- IPNI: 469061-1
- ITIS: 507272
- NCBI: 79557
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-313402
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:469061-1
- identyfikator Tropicos: 17900286
- USDA PLANTS: BAAS3
🔥 Top keywords: Wikipedia:Strona głównaSpecjalna:SzukajLiga Mistrzów UEFAFacebookKotyninaYouTubeSzczepan TwardochIzabela BodnarJadwiga StaniszkisWho put Bella in the Wych Elm?Jacek ProtasiewiczPolskaDubajCarlo AncelottiReal MadrytLiga Mistrzów UEFA (2023/2024)Ninja Warrior PolskaIranKatarzyna KotulaFallout (seria)IzraelStanisław DerehajłoAndrij Łunin17 kwietniaKlaudiusz ŠevkovićRobert MazurekBrama (ryba)Zmarli w kwietniu 2024Czarny RomanII wojna światowaPep GuardiolaAdolf HitlerFentanylŁukasz GibałaCzernihówRobert LewandowskiPokolenie ZWarszawaXHamster