Oscar za najlepsze kostiumy
Oscar za najlepsze kostiumy (ang. Academy Award for Best Costume Design) – nagroda przyznawana kostiumografom przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej[1] od 1948. Nominacje przyznawane są przez członków Akademii zajmujących się profesjonalnie projektowaniem kostiumów. Zwycięzcy są wybierani przez wszystkich członków Akademii. W latach 1940-1966 (z krótką przerwą 1957-58) istniał podział na osobne kategorie dla filmów czarno-białych i barwnych[2]. Kandydatem do nagrody może być tylko główny kostiumograf[3].
W latach 1948-1966 większość nagród za najlepsze kostiumy w filmach czarno-białych zostało przyznanych filmom rozgrywającym się współcześnie. Z kolei kategorię filmów barwnych zdominowały wystawne produkcje epickie, fantastyczne i muzyczne[4].
Najwięcej Oscarów za najlepsze kostiumy (8) otrzymała Edith Head, do której należy również rekord pod względem ilości nominacji w tej kategorii (35)[5]. Pięciokrotną laureatką w tej kategorii jest Irene Sharaff. Czterokrotnie zwyciężyły Milena Canonero i Colleen Atwood. Po trzy Oscary za najlepsze kostiumy otrzymali: Charles LeMaire, Dorothy Jeakins, Anthony Powell, Orry-Kelly, James Acheson i Sandy Powell[6]. Najwięcej nominacji bez otrzymania nagrody (6) zdobyła Patricia Norris.
Kilku laureatów tej nagrody zdobyło także za ten sam film Oscara za najlepszą scenografię. Byli to: Roger K. Furse, Marcel Vertès, Cecil Beaton, John Truscott i Catherine Martin, która dokonała tego wyczynu dwukrotnie[7].
Jedynym polskim akcentem tej kategorii jest trzykrotnie nominowana projektantka kostiumów Anna Biedrzycka-Sheppard, mieszkająca i pracująca w Wielkiej Brytanii.
Laureaci i nominowani
1948–1959
Rok | Kategoria | Laureat | Nominowani | Przypisy |
---|---|---|---|---|
1948 | ||||
Film czarno-biały | Hamlet – Roger K. Furse |
| [8] | |
Film barwny | Joanna d’Arc – Dorothy Jeakins i Barbara Karinska |
| [8] | |
1949 | ||||
Film czarno-biały | Dziedziczka – Edith Head i Gile Steele |
| [9] | |
Film barwny | Przygody Don Juana – Marjorie Best, Leah Rhodes i Travilla |
| [9] | |
1950 | ||||
Film czarno-biały | Wszystko o Ewie – Edith Head i Charles LeMaire |
| [10] | |
Film barwny | Samson i Dalila – Edith Head, Dorothy Jeakins, Elois Jenssen, Gile Steele i Gwen Wakeling |
| [10] | |
1951 | ||||
Film czarno-biały | Miejsce pod słońcem – Edith Head |
| [11] | |
Film barwny | Amerykanin w Paryżu – Orry-Kelly, Walter Plunkett i Irene Sharaff |
| [11] | |
1952 | ||||
Film czarno-biały | Piękny i zły – Helen Rose |
| [12] | |
Film barwny | Moulin Rouge – Marcel Vertès |
| [12] | |
1953 | ||||
Film czarno-biały | Rzymskie wakacje – Edith Head |
| [13] | |
Film barwny | Tunika – Charles LeMaire i Emile Santiago |
| [13] | |
1954 | ||||
Film czarno-biały | Sabrina – Edith Head |
| [14] | |
Film barwny | Wrota piekieł – Sanzō Wada |
| [14] | |
1955 | ||||
Film czarno-biały | Jutro będę płakać – Helen Rose |
| [15] | |
Film barwny | Miłość jest wspaniała – Charles LeMaire |
| [15] | |
1956 | ||||
Film czarno-biały | The Solid Gold Cadillac – Jean Louis |
| [16] | |
Film barwny | Król i ja – Irene Sharaff |
| [16] |
W latach 1957-58 zlikwidowano podział na osobne kategorie dla filmów czarno-białych i barwnych.
Rok | Laureat | Nominowani | Przypisy |
---|---|---|---|
1957 | Roztańczone dziewczyny – Orry-Kelly |
| [17] |
1958 | Gigi – Cecil Beaton |
| [18] |
Od 1959 przywrócono podział na osobne kategorie dla filmów czarno-białych i barwnych.
Rok | Kategoria | Laureat | Nominowani | Przypisy |
---|---|---|---|---|
1959 | ||||
Film czarno-biały | Pół żartem, pół serio – Orry-Kelly |
| [19] | |
Film barwny | Ben-Hur – Elizabeth Haffenden |
| [19] |
1960–1969
Od 1967 ostatecznie zlikwidowano podział na osobne kategorie dla filmów czarno-białych i barwnych.
Rok | Laureat | Nominowani | Przypisy |
---|---|---|---|
1967 | Camelot – John Truscott |
| [27] |
1968 | Romeo i Julia – Danilo Donati |
| [28] |
1969 | Anna tysiąca dni – Margaret Furse |
| [29] |
1970–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Rok | Laureat | Nominowani | Przypisy |
---|---|---|---|
2020 | Ma Rainey: Matka bluesa – Ann Roth |
| [80] |
2021 | Cruella – Jenny Beavan |
| [81] |
Wielokrotnie nominowani
Poniższa lista obejmuje kostiumografów, którzy zdobyli więcej niż jedną nominację do Oscara w tej kategorii (stan na grudzień 2021). Lista sortowana jest według całkowitej liczby nagród (I kolumna), całkowitej liczby nominacji z jedną nagrodą (II kolumna) oraz całkowitej liczby nominacji bez nagrody (III kolumna). Nominacje podane są w nawiasach. W przypadku identycznej liczby nominacji osoby nominowane ułożone są w kolejności alfabetycznej.
- 8: Edith Head (35)
- 5: Irene Sharaff (15)
- 4: Colleen Atwood (12)
- 4: Milena Canonero (9)
- 3: Charles LeMaire (16)
- 3: Sandy Powell (15)
- 3: Dorothy Jeakins (12)
- 3: Anthony Powell (6)
- 3: Orry-Kelly (4)
- 3: James Acheson (3)
- 2: Helen Rose (10)
- 2: Jenny Beavan (10)
- 2: Jacqueline Durran (7)
- 2: Albert Wolsky (7)
- 2: Gile Steele (6)
- 2: Danilo Donati (5)
- 2: Vittorio Nino Novarese (5)
- 2: Ann Roth (5)
- 2: Mark Bridges (4)
- 2: Phyllis Dalton (3)
- 2: Piero Gherardi (3)
- 2: Catherine Martin (3)
- 2: Cecil Beaton (2)
- 2: Elizabeth Haffenden (2)
- 2: John Mollo (2)
- 1: Jean Louis (14)
- 1: Walter Plunkett (10)
- 1: Bill Thomas (10)
- 1: Mary Wills (7)
- 1: John Bright (6)
- 1: Alexandra Byrne (6)
- 1: Margaret Furse (6)
- 1: Renié (5)
- 1: Marjorie Best (4)
- 1: Travilla (4)
- 1: Theoni V. Aldredge (3)
- 1: Ruth E. Carter (3)
- 1: Ngila Dickson (3)
- 1: Norma Koch (3)
- 1: Michael O’Connor (3)
- 1: Gabriella Pescucci (3)
- 1: Edward Stevenson (3)
- 1: Marik Vos-Lundh (3)
- 1: Yvonne Blake (2)
- 1: Eiko Ishioka (2)
- 1: Elois Jenssen (2)
- 1: Barbara Karinska (2)
- 1: Theodor Pištěk (2)
- 1: Richard Taylor (2)
- 1: Valles (2)
- 0: Patricia Norris (6)
- 0: Howard Shoup (5)
- 0: Piero Tosi (5)
- 0: Donfeld (4)
- 0: Moss Mabry (4)
- 0: Janet Patterson (4)
- 0: Ray Aghayan (3)
- 0: Anna Biedrzycka-Sheppard (3)
- 0: Consolata Boyle (3)
- 0: Donald Brooks (3)
- 0: Morton Haack (3)
- 0: Bob Mackie (3)
- 0: Judianna Makovsky (3)
- 0: Arianne Phillips (3)
- 0: William Ware Theiss (3)
- 0: Theadora Van Runkle (3)
- 0: Tony Walton (3)
- 0: Jacqueline West (3)
- 0: Miles White (3)
- 0: Paul Zastupnevich (3)
- 0: Mary Zophres (3)
- 0: Sharen Davis (2)
- 0: Paco Delgado (2)
- 0: René Hubert (2)
- 0: John Jensen (2)
- 0: Ralph Jester (2)
- 0: Joanna Johnston (2)
- 0: Anna Hill Johnstone (2)
- 0: Irene Lentz (2)
- 0: Anthony Mendleson (2)
- 0: Herschel McCoy (2)
- 0: Maurizio Millenotti (2)
- 0: Judy Moorcroft (2)
- 0: Ruth Myers (2)
- 0: Mary Ann Nyberg (2)
- 0: Bob Ringwood (2)
- 0: Shirley Russell (2)
- 0: Anthea Sylbert (2)
- 0: Joe I. Tompkins (2)
- 0: Julie Weiss (2)