Port lotniczy Warszawa-Radom
Port Lotniczy Warszawa-Radom im. Bohaterów Radomskiego Czerwca 1976 roku (dawn. Port Lotniczy Radom[2] lub Radom-Sadków[3]) – cywilny port lotniczy w Radomiu, położony ok. 4 km od jego centrum.
 Terminal Portu Lotniczego Warszawa-Radom (2023) | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||
| Typ | wojskowo-cywilne | ||
| Właściciel | |||
| Data otwarcia | 27 kwietnia 2023 | ||
| Kod IATA | RDO | ||
| Kod ICAO | EPRA | ||
| Wysokość | 186 m n.p.m. | ||
| Statystyki ruchu (2023) | |||
| Liczba pasażerów | 103 418[1] | ||
| Drogi startowe | |||
| |||
Położenie na mapie Radomia  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||
 51°23′21″N 21°12′49″E/51,389167 21,213611 | |||
| Strona internetowa | |||
Lotnisko na Sadkowie powstało w latach 20. XX w. i obecnie użytkowane jest zarówno przez wojsko, jak i stronę cywilną. Dostosowywanie lotniska dla potrzeb cywilnych rozpoczęto w 2012 r. W maju 2014 radomskie lotnisko zostało wpisane do krajowego rejestru lotnisk cywilnych. Od 29 maja 2014 podmiotem zarządzającym lotniskiem była spółka akcyjna Port Lotniczy Radom[4]. Od 27 kwietnia 2023 port działa w nowej formule jako port lotniczy Warszawa-Radom i zarządzany jest przez PPL[5].
Zdjęcia
Infrastruktura lotniska
Droga startowa lotniska ma długość 2500 metrów i szerokość 45 metrów o nawierzchni asfaltobetonowej. Lotnisko posiada płytę postojową. Lotnisko jest wyposażone w zasilanie energetyczne, kanalizację, sieć wodociągową, sieć gazową i zaplecze techniczno-socjalne (bocznica kolejowa, budynki administracyjne i gospodarcze) oraz dwie radiolatarnie. Główną pomocą nawigacyjną jest system precyzyjnego lądowania (ILS) ILS II kategorii, który umożliwia na lądowanie na podstawie wskazań przyrządów, kiedy widzialność spadnie nawet do 300 metrów. Lotnisko jako pierwsze w Polsce posiadło system świateł drogi startowej w pełni oparty na źródłach światła typu LED[6].
W pobliżu lotniska przebiegają drogi międzynarodowe E77 (DK7/S7) i E371 (DK9), droga krajowa (DK12/S12) oraz linie kolejowe prowadzące do Warszawy, Krakowa, Łodzi i Lublina. Trwa budowa przystanku kolejowego Radom Wschodni, który ma pomóc lepiej skomunikować lotnisko[7].
Aktualne kierunki lotów i linie lotnicze
| Linia lotnicza | Kierunek |
|---|---|
| Enter Air | Sezonowe Czartery: |
| LOT | Trasy regularne: Trasy wakacyjne: |
| Montenegro Airlines | Sezonowe Czartery: |
| Wizz Air | Trasy regularne: |
Kierunki zapowiadane na sezon letni 2024, na które rozpoczęła się już sprzedaż biletów: Tirana (Albania), Podgorica (Czarnogóra), Preweza (Grecja), Ochryda (Macedonia Północna), Antalya (Turcja)[8][9],w sezonie LATO 24 skorzystacie także z połączeń regularnych: Rzym (Włochy) PLL LOT i Larnaka (Cypr) Wizz air .
Mapy kierunków lotów z portu lotniczego Warszawa-Radom
Kierunki obsługiwane w przeszłości
Kierunki operowane w latach 2015-2017 z lotniska Radom-Sadków
| Linia Lotnicza | Kierunek | Okres operowania |
|---|---|---|
| Air Baltic |  Ryga | od 1 września do 18 listopada 2015[10] |
| Czech Airlines |  Praga | od 18 września do 26 października 2015[11] od 20 grudnia 2015 do 22 lutego 2016 (loty z międzylądowaniem w Ostrawie)[12] |
| Sprint Air |  Berlin-Tegel | od 18 kwietnia do 29 października 2016[13] |
 Wrocław | od 18 kwietnia 2016 do 23 marca 2017[14] | |
| Gdańsk | od 18 kwietnia 2016 do 29 października 2017 | |
| Praga | od 18 kwietnia 2016 do 29 października 2017 | |
 Lwów | od 23 czerwca 2016 do 29 października 2017 |
Kierunki operowane w przeszłości przez lotnisko Warszawa-Radom - aktualnie nie obsługiwane (stan na marzec 2024)
| Linia Lotnicza | Kierunek | Okres operowania |
|---|---|---|
| LOT |  Antalya | od 7 czerwca 2023 do 27 września 2023[15] |
 Paryż | od 27 kwietnia 2023 do 6 stycznia 2024 | |
 Warna | od 14 czerwca 2023 do 27 września 2023[16] | |
| Skyline Express |  Sharm El-Sheik | od 27 pazdziernika 2023 do 8 marca 2024 |
Kierunki operowane w przeszłości przez lotnisko Warszawa-Radom - aktualnie ponownie obsługiwane (stan na marzec 2024)
| Linia Lotnicza | Kierunek | Rok wprowadzenia trasy | Obecnie linia działa w miesiącach |
|---|---|---|---|
| LOT |  Preweza | 2023 rok | Czerwiec - wrzesień |
 Tirana | 2023 rok | Czerwiec - wrzesień | |
| Enter Air | Antalya | 2023 rok | Maj - wrzesień |
| Tirana | 2023 rok | Czerwiec - wrzesień |
Historia powstawania cywilnego portu lotniczego
2006–2018: Port Lotniczy Radom
Teren lotniska jest obecnie własnością Skarbu Państwa, pozostającą pod zarządem Ministerstwa Obrony Narodowej. O powstanie cywilnego portu na radomskim Sadkowie zabiegali lokalni społecznicy już przed 2003 r.[17] MON w sierpniu 2006 r. zdecydowało o wydzieleniu 3 ha działki na uruchomienie działalności portu lotniczego. Wcześniej zawiązano podmiot operatorski pod nazwą „Port Lotniczy Radom” S.A. Samorząd miasta Radomia przeznaczył w 2007 i 2008 roku 22 mln zł na wstępne prace przy uruchomieniu portu lotniczego[18].
Lotnisko otrzymało w 2008 r. pozytywną opinię Urzędu Lotnictwa Cywilnego[19]. Z przedstawionego przez Politechnikę Wrocławską raportu wynikało, że z przebadanych na Sadkowie nawierzchni lotniskowych mogły, bez konieczności dokonywania modernizacji nawierzchni drogi startowej, korzystać samoloty Boeing 737-200, Boeing 737-300 oraz Airbus A320-200[20]. Ogłoszono przetarg na wykonanie Master Planu Portu Lotniczego.
Pod koniec lutego 2012 r. zakończyły się badania środowiskowe terenu, na którym funkcjonować ma strefa cywilna lotniska, a następnie spółka wystąpiła do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska o wydanie decyzji środowiskowej, jednego z dokumentów niezbędnych do uruchomienia działalności. Opracowano także koncepcję zagospodarowania lotniska wojskowo-cywilnego oraz program funkcjonalno-użytkowy[21].
We wrześniu 2011 r. spółka otrzymała z Urzędu Lotnictwa Cywilnego zezwolenie na założenie lotniska. Zezwolenie to zawierało szereg warunków wynikających z przepisów krajowych oraz międzynarodowych, w tym 14 załącznika do Konwencji ICAO, po spełnieniu których port lotniczy Radom miał zostać wpisany do krajowego rejestru lotnisk cywilnych. 14 maja 2014 r. został wydany certyfikat lotniska użytku publicznego[22], a 29 maja 2014 r. Radom-Sadków został wpisany do rejestru lotnisk cywilnych[23]. Od tego dnia podmiotem zarządzającym radomskim lotniskiem jest spółka Port Lotniczy Radom[4]. Wiosną tego samego roku ukończono montaż terminalu pasażerskiego zakupionego od portu lotniczego Łódź-Lublinek, który w założeniu był terminalem tymczasowym[24]. Pierwszy cywilny samolot – z Rygi, linii Air Baltic, wylądował w Radomiu we wrześniu 2015 roku, po czym od września do października z Radomia do Pragi latały Czech Airlines[25]. Od 18 kwietnia 2016 do 29 października 2017 usługi świadczyła linia Sprint Air[26][27].
od 2018: Port Lotniczy Warszawa-Radom
Od 2018 r. operatorem portu jest spółka Polskie Porty Lotnicze S.A. Operator wybudował na lotnisku nowy terminal, który jest najnowocześniejszą tego rodzaju konstrukcją w Polsce i jest przygotowany na przyjęcie 3 mln pasażerów rocznie (z możliwością rozbudowy do 9 mln pasażerów)[28]. Budynek terminala został odebrany od wykonawcy 27 sierpnia 2022[29]. Przebudowana droga startowa wydłużona została do 2500 m i wraz z nową płytą postojową umożliwiają obsługę samolotów używanych przez linie czarterowe i niskokosztowe jak Boeing 737, Airbus A320 i A321neo[28].
23 sierpnia 2022 roku Polskie Linie Lotnicze LOT ogłosiły, że od sezonu letniego 2023 uruchomią loty do Paryża, Rzymu i Kopenhagi. 1 września 2022 roku Nekera jako pierwsze biuro podróży ogłosiło, że będzie operować z Radomia[30]. Również Itaka ogłosiła, że uruchomi loty z Radomia[25][31].
28 kwietnia 2023 roku LOT zainaugurował loty z Radomia do Rzymu. Tego samego dnia wystartował pierwszy samolot do Paryża[32]. 16 czerwca 2023 (czyli po 6 tygodniach działania portu) liczba odprawionych pasażerów przekroczyła 15 tysięcy[33], 5 lipca 2023 sięgnęła 28 tysięcy[34], a 20 września 2023 przekroczyła 80 tysięcy[35]. Rok 2023 lotnisko zamknęło liczbą 103 418 obsłużonych pasażerów[36]. W związku z dobrym obłożeniem (pow. 90%) na liniach do Paryża i Rzymu, już w II połowie czerwca 2023 LOT ogłosił, że zamierza kontynuować te połączenia w kolejnym sezonie[37], zaś linie Skyline Express uruchomiły w sezonie zimowym połączenia do Egiptu[38]. Są one obsługiwane samolotami Boeing 757-300. 10 października 2023 ogłoszono, że swoje operacje z lotniska od grudnia 2023 rozpoczynają tanie linie Wizz Air[39].
W sezonie letnim 2024 mają natomiast być uruchomione następujące loty czarterowe: Tirana (Albania), Warna i Burgas (Bułgaria), Podgorica (Czarnogóra)[40]., Marsa Alam (Egipt), Preweza i Heraklion (Grecja), Ochryda (Macedonia Północna), Antalya (Turcja)[41][42][43], a touroperatorzy zamierzają zwiększyć liczbę połączeń z Radomia nawet czterokrotnie[44]. Uruchomione mają być również połączenia do Tunezji[45].