Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski

7 lutego 1919, dekretem Tymczasowego Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, utworzona została Pocztowa Kasa Oszczędności. Jej pierwszym dyrektorem został mianowany 28 grudnia 1919 Hubert Linde. Po nim prezesami PKO byli Emil Schmidt i Henryk Gruber. Z czasem utworzono centralę banku w Warszawie z siedzibą przy ul. Świętokrzyskiej 31/33 oraz pierwsze oddziały lokalne: w Krakowie, Lwowie, Łodzi, Poznaniu i Katowicach. Pierwszym celem PKO stało się wprowadzenie do obiegu polskiego złotego zamiast marki polskiej (jako pochodnej marki niemieckiej). Od 1920 bank posiadał osobowość prawną, jako instytucja państwowa. Pracownicy Kasy byli zrzeszeni w Zrzeszeniu Pracowników Pocztowej Kasy Oszczędności, które miało swoje koła przy większych Oddziałach, np. w Warszawie, w Łodzi^[10].

Podczas okupacji niemieckiej ziem polskich, w czasie II wojny światowej kasa funkcjonowała pod zarządem niemieckim. W 1945 działalność kasy została wznowiona.

Dekretem Rady Ministrów z dnia 25 października 1948 r. o reformie bankowej (Dz.U. z 1948 r. nr 52, poz. 412) zlikwidowano dotychczasową Pocztową Kasę Oszczędności, a jednocześnie powołano do życia nowy bank państwowy – Powszechną Kasę Oszczędności^[11]. Na podstawie powyższego dekretu Minister Skarbu w dniu 19 grudnia 1949 r. wydał dwa rozporządzenia związane z utworzeniem Powszechnej Kasy Oszczędności: rozporządzenie w sprawie rozpoczęcia działalności Powszechnej Kasy Oszczędności^[12], oraz rozporządzenie w sprawie przekazania Powszechnej Kasie Oszczędności przez Pocztową Kasę Oszczędności agend oraz aktywów i pasywów objętych rachunkiem polskim oraz postawienia Pocztowej Kasy Oszczędności w stan likwidacji^[11][13].

1 stycznia 1950 agendy Pocztowej Kasy Oszczędności przejęła Powszechna Kasa Oszczędności^[3], która rozpoczęła działalność z dniem 1 stycznia 1950 r. i z tym dniem na jej rzecz przekazane zostały aktywa i pasywa zlikwidowanej Pocztowej Kasy Oszczędności^[11]. W 1974 ofertę PKO wzbogacono o rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy dla osób fizycznych (zwany popularnie ROR).

Pod koniec lat 60. Karol Śliwka zaprojektował logotyp PKO, który funkcjonuje do dziś^[14].

Ustawą z dnia 12 czerwca 1975 r. Prawo bankowe, z dniem 1 lipca 1975 r. Powszechna Kasa Oszczędności została włączona w struktury Narodowego Banku Polskiego^[11].

1 listopada 1987 PKO stała się ponownie samodzielnym bankiem^[3], zmieniając nazwę na Powszechna Kasa Oszczędności Bank Państwowy. Wydzielenie z NBP powszechnych kas oszczędności i utworzenie banku państwowego nastąpiło na podstawie art. 63 i art. 95 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. Prawo bankowe (Dz.U. z 1982 r. nr 7, poz. 56) i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 września 1987 r. w sprawie wydzielenia powszechnych kas oszczędności z Narodowego Banku Polskiego i utworzenia Powszechnej Kasy Oszczędności – banku państwowego (Dz.U. z 1987 r. nr 29, poz. 159)^[11].

Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2000 r.^[15] dotychczasową Powszechną Kasę Oszczędności bank państwowy z siedzibą w Warszawie przekształcono 12 kwietnia 2000 w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna^[16].

10 listopada 2004 bank zadebiutował na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie^[16].

Od 2019 sponsor tytularny piłkarskiej Ekstraklasy^[17].

15 grudnia 2021 PKO BP zaplanowało wyłączenie swojej aplikacji mobilnej dla systemu Windows 10 Mobile. Jest to ostatni bank w Polsce, który kończy wsparcie dla tej platformy^[18].

PKO Bank Polski jest bankiem uniwersalnym. Obsługuje zarówno osoby fizyczne, małe i średnie przedsiębiorstwa, jak i wielkie korporacje. Według danych na 31.12.2015 bank posiadał 1238 oddziałów detalicznych, 11 regionalnych oddziałów detalicznych, 32 centra korporacyjne, 7 regionalnych oddziałów korporacyjnych, 8 biur bankowości prywatnej, 3196 bankomatów i 881 agencji. PKO Bank Polski prowadził 6,621 mln rachunków bieżących i obsługiwał 8,982 mln klientów. Bank zatrudniał ponad 25,9 tysiąca pracowników^[19].

PKO Bank Polski kontrolowany jest przez Skarb Państwa, który posiada w nim 29,43% akcji. Akcje posiadają ponadto inwestorzy indywidualni i instytucjonalni, przy czym Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny (dawniej ING OFE) posiada 5,17% udziału w kapitale zakładowym, Aviva Otwarty Fundusz Emerytalny posiada 6,72%, a pozostali akcjonariusze – 58,68%. PKO Bank Polski jest spółką krajową z największą wartością akcji w wolnym obrocie^[20] na GPW (dane na 9 marca 2016)^[21].

PKO Bank Polski jest liderem grupy kapitałowej. W jej skład obok samego banku wchodzą spółki zależne, współzależne i stowarzyszone z bankiem. Działają one przede wszystkim w obszarze rynku finansowego, uzupełniając ofertę banku o takie produkty i usługi jak leasing, rozliczenia elektroniczne dokonywane za pomocą kart, faktoring czy fundusze inwestycyjne (TFI) i emerytalne (OFE)^[22]. Innym ważnym sektorem gospodarki, w którym operują spółki należące do Grupy PKO BP, jest rynek nieruchomości.

Spółkami zależnymi bezpośrednio od PKO Banku Polskiego są^[23]:

• PKO Bank Hipoteczny SA (działalność bankowa, Warszawa)
• PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA (zarządzanie funduszami inwestycyjnymi, Warszawa)
• PKO BP Bankowy Powszechne Towarzystwo Emerytalne SA (zarządzanie funduszami emerytalnymi, Warszawa)
• PKO Leasing SA (działalność leasingowa, Łódź)
• PKO BP Finat Sp. z o.o. (działalność usługowa, w tym usługi agenta transferowego oraz outsourcing specjalistów IT, Warszawa)
• PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA (ubezpieczenia na życie, Warszawa)
• PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA (pozostałe ubezpieczenia osobowe i ubezpieczenia majątkowe, Warszawa)
• PKO Finance AB (usługi finansowe, Sollentuna, Szwecja)
• Kredobank SA (działalność bankowa, Lwów, Ukraina)
• Merkury – fiz an (lokowanie środków zebranych od uczestników funduszu, Warszawa)
• NEPTUN – fiz an (lokowanie środków zebranych od uczestników funduszu, Warszawa)
• PKO VC – fiz an (lokowanie środków zebranych od uczestników funduszu, Warszawa)

Na podstawie materiału źródłowego^[24]:

• Szymon Midera – p.o. prezesa zarządu^[25][26]
• Krzysztof Dresler – wiceprezes zarządu^[26]
• Ludmiła Falak-Cyniak – wiceprezes zarządu, od 20 maja 2024^[26][27]
• Piotr Mazur – wiceprezes zarządu ds. zarządzania ryzykiem^[28]
• Michał Sobolewski – wiceprezes zarządu^[29]
• Marek Radzikowski – wiceprezes zarządu^[30]
• Mariusz Zarzycki – wiceprezes zarządu^[30]

• Firma Roku 2018 Forum Ekonomicznego^[31]
• Uhonorowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego nagrodą „Lider sprzedaży gwarancji de minimis” (2020)^[32]

• PKO BP – udana prywatyzacja. prywatyzacjadlaludzi.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-15)].