Pszenica samopsza

Pszenica samopsza (Triticum monococcum L.) — gatunek zbóż z rodziny wiechlinowatych. Gatunek uprawiany dawniej na obszarach od Atlantyku po Persję. Zasięg naturalny obejmuje region Kaukazu, Iran, Afganistan, Azję Mniejszą, Bałkany i Krym[5]. Dzisiaj, jako gatunek mało plenny, jest uprawiany rzadko na górzystych terenach Zakaukazia.

Pszenica samopsza
Ilustracja
Kłos pszenicy samopszy
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

pszenica

Gatunek

pszenica samopsza

Nazwa systematyczna
Triticum monococcum L.
Sp. pl. 1:86. 1753[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Morfologia

Łodyga
Słoma bardzo delikatna.
Kwiaty
Zebrane w wąskim spłaszczonym kłosie. Kłos ościsty, dwurzędowy z bródką.

Systematyka i zmienność

Synonimy[3]: Aegilops hordeiformis Steud., Agropyron pubescens (M.Bieb.) Schischk., Crithodium monococcum (L.) Á.Löve, Nivieria monococca (L.) Ser., Triticum hornemannii Clemente, Triticum pubescens M.Bieb., Triticum sinskajae Filat. & Kurkiev, Triticum spontaneum Flaksb., Triticum tenax Hausskn.

Wyróżniane są dwa podgatunki[5] (The Plant List traktuje je jako synonimy gatunku[3]):

  • Triticum monococcum subsp. aegilopoides (Link) Thell. – forma dzika,
  • Triticum monococcum subsp. monococcum – podgatunek typowy, znany tylko w uprawie.

Zastosowanie

Pszenica samopsza w uprawie

Aby ziarno mogło nadawać się do spożycia, musi zostać poddane łuskaniu (oraz ewentualnie bieleniu).

Przypisy

Bibliografia

  • Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1966