Puchar Ligi Angielskiej w piłce nożnej
Puchar Ligi Angielskiej (ang. EFL Cup, League Cup, obecnie Carabao Cup) – cykliczne piłkarskie rozgrywki pucharowe w Wielkiej Brytanii, utworzone w 1960 r. na podobieństwo Pucharu Anglii, w których mogą uczestniczyć wyłącznie angielskie i walijskie drużyny klubów Premier League oraz English Football League (92 zespoły klubowe). Organizatorem zmagań jest English Football League.
 Trofeum za Puchar Ligi Angielskiej (2007) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia | 1960 |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn | 92 |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca | Aston Villa (1961) |
| Obecny zwycięzca | Liverpool (2024) |
| Najwięcej zwycięstw | Liverpool (10) |
| Strona internetowa | |
Historia
Oryginalny pomysł na Puchar Ligi wyszedł od Stanleya Rousa, który postrzegał zawody jako pocieszenie dla klubów, które już odpadły z Pucharu Anglii. Jednak to nie Rous wdrożył te rozgrywki, ale sekretarz Football League Alan Hardaker, który początkowo zaproponował organizację turnieju jako sposób na nadrobienie przez kluby utraconych dochodów w związku ze zmniejszeniem liczby rozegranych meczów na czas reorganizacji ligi. Puchar Ligi został wprowadzony w sezonie 1960/61 specjalnie jako turniej w środku tygodnia, który zastąpił Southern Professional Floodlit Cup. Piłkarze Aston Villa F.C. zostali inauguracyjnymi zwycięzcami w sezonie 1960/61, w finale pokonując w dwumeczu 3:2 Rotherham United F.C.
Od sezonu 1981/82 rozgrywki przyjmują nazwę ich aktualnego sponsora tytularnego. Od edycji 2017/18 ich nazwa to Carabao Cup. Wcześniej marketingowe nazwy Pucharu Ligi Angielskiej brzmiały następująco[1]:
- Milk Cup (1981/82 do 1985/86)
- Littlewoods Challenge Cup (1986/87 do 1989/90)
- Rumbelows Cup (1990/91 i 1991/92)
- Coca-Cola Cup (1992/93 do 1997/98)
- Worthington Cup (1998/99 do 2002/03)
- Carling Cup (od 2003/04 do 2011/12)
- Capital One Cup (od 2012/13 do 2015/16)
- EFL Cup (2016/17)
- Carabao Cup (od 2017/18)
Zwycięzca rozgrywek kwalifikuje się do Ligi Konferencji UEFA, jeśli wcześniej nie zakwalifikował się do żadnego z europejskich pucharów w inny sposób. Aktualnym zdobywcą trofeum jest Liverpool.
Od 1967 do 2001 mecz finałowy rozgrywany był na starym stadionie Wembley (w pierwszych sześciu edycjach zwycięzcę wyłaniano po rozegraniu dwumeczu). Kolejne mecze finałowe w wyniku przebudowy Wembley odbywały się na Millenium Stadium w Walii[2]. Od 2008 finał wrócił do Anglii, na zbudowane od podstaw nowe Wembley[3].
Format
Format rozgrywek był wiele razy zmieniany. Obecnie w Pucharze Ligi mogą uczestniczyć wszystkie 92 kluby Premier League i English Football League. Turniej składa się z 7 losowanych rund, zorganizowanych w taki sposób, aby do trzeciej rundy pozostało 32 drużyn (z wyjątkiem rozgrywek 1961/62). Mecze we wszystkich rundach są jednomeczowe, z wyjątkiem półfinałów, które od początku rozgrywek są dwumeczowe. Finał był dwumeczowy (mecz i rewanż) od 1961 do 1966 roku, ale od tamtej pory jest jednomeczowy. Pierwsza runda była dwumeczowa od sezonu 1975/76 do sezonu 2000/01, a druga runda była dwumeczowa od sezonu 1979/80 do sezonu 2000/01. Powtórki były rozgrywane w razie potrzeby do sezonu 1996/97, kiedy to wprowadzono rzuty karne w celu rozstrzygnięcia pierwszej powtórki.
Zwycięzcy i finaliści
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uwagi:
- wytłuszczono i kursywą oznaczone zespoły, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar kraju (dublet),
- wytłuszczono zespoły, które zdobyły mistrzostwo kraju,
- kursywą oznaczone zespoły, które nie występowały w najwyższej lidze w danym sezonie.
Statystyka
Klasyfikacja według klubów
W dotychczasowej historii finałów o Puchar Ligi Angielskiej na podium oficjalnie stawało w sumie 36 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Liverpool F.C., który zdobył trofeum 10 razy.
Stan na 25.02.2024 r.
| Lp. | Klub | Zdobywca | Finalista | Zwycięskie sezony | Przegrane finały |
|---|---|---|---|---|---|
 |  | ||||
| 1. | Liverpool | 10 | 4 | 1981, 1982, 1983, 1984, 1995, 2001, 2003, 2012, 2022, 2024 | 1978, 1987, 2005, 2016 |
| 2. | Manchester City | 8 | 1 | 1970, 1976, 2014, 2016, 2018, 2019, 2020, 2021 | 1974 |
| 3. | Manchester United | 6 | 4 | 1992, 2006, 2009, 2010, 2017, 2023 | 1983, 1991, 1994, 2003 |
| 4. | Chelsea | 5 | 5 | 1965, 1998, 2005, 2007, 2015 | 1972, 2008, 2019, 2022, 2024 |
| 5. | Aston Villa | 5 | 4 | 1961, 1975, 1977, 1994, 1996 | 1963, 1971, 2010, 2020 |
| 6. | Tottenham Hotspur | 4 | 5 | 1971, 1973, 1999, 2008 | 1982, 2002, 2009, 2015, 2021 |
| 7. | Nottingham Forest | 4 | 2 | 1978, 1979, 1989, 1990 | 1980, 1992 |
| 8. | Leicester City | 3 | 2 | 1964, 1997, 2000 | 1965, 1999 |
| 9. | Arsenal | 2 | 6 | 1987, 1993 | 1968, 1969, 1988, 2007, 2011, 2018 |
| 10. | Norwich City | 2 | 2 | 1962, 1985 | 1973, 1975 |
| 11. | Birmingham City | 2 | 1 | 1963, 2011 | 2001 |
| 12. | Wolverhampton Wanderers | 2 | 0 | 1974, 1980 | |
| 13. | West Bromwich Albion | 1 | 2 | 1966 | 1967, 1970 |
| Middlesbrough | 1 | 2 | 2004 | 1997, 1998 | |
| 15. | Queens Park Rangers | 1 | 1 | 1967 | 1986 |
| Leeds United | 1 | 1 | 1968 | 1996 | |
| Stoke City | 1 | 1 | 1972 | 1964 | |
| Luton Town | 1 | 1 | 1988 | 1989 | |
| Sheffield Wednesday | 1 | 1 | 1991 | 1993 | |
| 20. | Swindon Town | 1 | 0 | 1969 | |
| Oxford United | 1 | 0 | 1986 | ||
| Blackburn Rovers | 1 | 0 | 2002 | ||
| Swansea City | 1 | 0 | 2013 | ||
| 24. | West Ham United | 0 | 2 | 1966, 1981 | |
| Everton | 0 | 2 | 1977, 1984 | ||
| Southampton | 0 | 2 | 1979, 2017 | ||
| Sunderland | 0 | 2 | 1985, 2014 | ||
| Bolton Wanderers | 0 | 2 | 1995, 2004 | ||
| Newcastle United | 0 | 2 | 1976, 2023 | ||
| 30. | Rotherham United | 0 | 1 | 1961 | |
| Rochdale | 0 | 1 | 1962 | ||
| Oldham Athletic | 0 | 1 | 1990 | ||
| Tranmere Rovers | 0 | 1 | 2000 | ||
| Wigan Athletic | 0 | 1 | 2006 | ||
| Cardiff City | 0 | 1 | 2012 | ||
| Bradford City | 0 | 1 | 2013 |
Klasyfikacja według miast
Stan na 25.02.2024.
| Miasto | Liczba tytułów | Kluby |
|---|---|---|
| Manchester | 14 | Manchester City (8), Manchester United (6) |
| Londyn | 12 | Chelsea (5), Tottenham Hotspur (4), Arsenal (2), Queens Park Rangers (1) |
| Liverpool | 10 | Liverpool (10) |
| Birmingham | 7 | Aston Villa (5), Birmingham City (2) |
| Nottingham | 4 | Nottingham Forest (4) |
| Leicester | 3 | Leicester City (3) |
| Norwich | 2 | Norwich City (2) |
| Wolverhampton | Wolverhampton Wanderers (2) | |
| Blackburn | 1 | Blackburn Rovers (1) |
| Leeds | Leeds United (1) | |
| Luton | Luton Town (1) | |
| Middlesbrough | Middlesbrough (1) | |
| Oxford | Oxford United (1) | |
| Sheffield | Sheffield Wednesday (1) | |
| Stoke-on-Trent | Stoke City (1) | |
| Swansea | Swansea City (1) | |
| Swindon | Swindon Town (1) | |
| West Bromwich | West Bromwich Albion (1) |
Prawa transmisyjne w Polsce
W latach 2015-2022 rozgrywki nadawane były na kanałach należących do nadawcy Eleven Sports. Od 2022 do 2028 roku prawa do transmisji turnieju posiada platforma streamingowa Viaplay Polska. Przed 2015 puchar nie był nadawany w Polsce[4][5].
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Oficjalna strona EFL Cup
- Oficjalna strona Angielskiego Związku Piłki Nożnej (ang.)
- Puchar Ligi, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2023-02-25].
- EFL Cup, [w:] baza Transfermarkt (trofeum) [dostęp 2023-02-25].
- Lista meczów na stronie RSSSF (ang.)