Strzała-2

9K32 Strieła-2 (Strzała-2) (ros. 9К32 Стрела-2, kod NATO SA-7A Grail) – radziecki ręczny przeciwlotniczy pocisk rakietowy klasy „ziemia-powietrze” i „woda-powietrze”, używany w wojskach Układu Warszawskiego od roku 1968. Radzieckie oznaczenie wojskowe zestawu według GRAU to 9K32, a samego pocisku – 9M32. Nazwa Strieła-2 funkcjonuje też w angielskiej transkrypcji Strela-2, a w Polsce była przyjęta na uzbrojenie i produkowana pod przetłumaczoną nazwą Strzała-2.

Strieła-2M

Strieła-2M (kod NATO SA-7B radzieckie oznaczenie pocisku 9M32M) to wprowadzona do użytku w roku 1972 zmodernizowana wersja pocisku Strieła-2.

Rakieta ta została przyjęta na wyposażenie Wojsk Lądowych i Marynarki Wojennej. Była produkowana na licencji w Zakładach Metalowych MESKO w Skarżysku-Kamiennej (z wyjątkiem głowic samonaprowadzania i silników, których dokumentacji nie sprzedano i które były dostarczane z ZSRR)^[1].

Marynarka Wojenna RP używa morskiej odmiany tego pocisku (kod NATO SA-N-5) między innymi na dozorowcu ORP Kaszub, kutrach rakietowych typu Osa (projekt 205), okrętach rakietowych typu Orkan (projekt 660/660M) i typu 1241RE, trałowcach bazowych projektu 206F oraz okrętach transportowo-minowych proj. 767 typu Lublin^[2]. W wersji morskiej używana jest na poczwórnych obrotowych wyrzutniach produkcji radzieckiej MTU-4US, polskiej Fasta-4M lub NRD FAM-14^[2]. Są stosowane także w polskim zestawie rakietowo-artyleryjskim ZU-23-2MR Wróbel II^[2].

Do wad pocisku należy mało skuteczna głowica samonaprowadzająca, umożliwiająca praktyczne jedynie użycie przeciw celom oddalającym się^[2] oraz mały ładunek bojowy, nie gwarantujący zniszczenia celu.

W 1988 roku polskie wojska lądowe miały 556 mechanizmów startowych 9P58M zestawu Strzała-2M, ponadto pewna liczba była na uzbrojeniu Wojsk Obrony Powietrznej Kraju i Marynarki Wojennej^[3]. Od 1995 roku Wojska Lądowe rozpoczęły wprowadzanie na wyposażenie PPZR Grom, które do 2018 roku całkowicie zastąpiły zestawy Strzała-2M^[4].

Dane techniczne

pułap minimalny: 50 metrów
pułap maksymalny: 2300 m^[2]
zasięg minimalny: 800 m^[2]
zasięg maksymalny: 2800 m (z przedniej półsfery) / 4200 m (z tylnej półsfery)^[2]
długość rakiety: 1440 mm
średnica rakiety: 72 mm
masa startowa rakiety: 9,8 kg
masa głowicy: 1,15 kg^[2]
masa materiału wybuchowego w głowicy: 0,37 kg^[2]
prędkość startowa: 25 m/s
prędkość marszowa lotu: 500 m/s
maksymalna prędkość celu: 550 km/h (z przedniej półsfery) / 950 km/h (z tylnej półsfery)^[2]
kąt widzenia głowicy: 1,5°^[2]
kąt przeszukiwania głowicy: ±40°^[2]

Zastosowanie

Debiut bojowy Strieły miał miejsce podczas starć granicznych egipsko-izraelskich w latach 1969-1970, kiedy Egipcjanie wystrzelili 99 nowo dostarczonych pocisków, uszkadzając lub zestrzeliwując 36 samolotów. Były one następnie masowo używane na Bliskim Wschodzie przez państwa arabskie. Podczas wojny wietnamskiej w latach 1972-1975 siły komunistyczne wystrzeliły 589 pocisków, uszkadzając lub niszcząc 204 amerykańskie lub południowowietnamskie samoloty lub śmigłowce^[5]. Między innymi, między majem, a czerwcem 1972 roku siły Wietnamu Północnego zestrzeliły za ich pomocą pięć śmigłowców szturmowych AH-1G Cobra^[6].

Afganistan

Podczas inwazji radzieckiej na Afganistan mudżahedini posiadali zakupione na czarnym rynku m.in. w Polsce Strzały-2. Pociski z tych sponsorowanych przez zachodnie kraje dostaw często się psuły oraz posiadały wady. ZSRR doskonale o tym wiedział, kontrolując sprzedaż i uszkadzając sprzęt. Dlatego też dostarczenie sprawnych rakiet jak Stingery było zaskoczeniem^[7].