Marynarka Wojenna

Rodzaj Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej przeznaczony do działań wodnych

Marynarka Wojenna (MW) – jeden z pięciu rodzajów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, obok Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych, Wojsk Specjalnych i Wojsk Obrony Terytorialnej.

Marynarka Wojenna
Godło
Orzeł Marynarki Wojennej
Państwo

 Polska

Siły zbrojne

Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej

Nazwa skrócona

MW

Data utworzenia

24 marca 1568 (Komisja Morska)
1626
(Komisja Okrętów Królewskich)
1918

Prefiks

ORP

Bandera

Proporzec

Liczebność

6 950 (02.2022)[1]

Marynarka Wojenna przeznaczona jest do obrony interesów państwa na polskich obszarach morskich, morskiej obrony wybrzeża oraz udziału w lądowej obronie wybrzeża we współdziałaniu z innymi rodzajami sił zbrojnych w ramach strategicznej operacji obronnej. Na podstawie umów międzynarodowych, Marynarka Wojenna zobowiązana jest do utrzymywania zdolności do realizacji zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa zarówno w obszarze Morza Bałtyckiego, jak i poza nim. Podstawowym zadaniem Marynarki Wojennej jest obrona i utrzymanie morskich linii komunikacyjnych państwa podczas kryzysu i wojny oraz niedopuszczenie do blokady morskiej kraju. W czasie pokoju Marynarka Wojenna wspiera działania Straży Granicznej w obszarze morskich wód terytorialnych i wyłącznej strefy ekonomicznej.

Trzon struktury Marynarki Wojennej tworzą flotylle okrętów, Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej, a także brzegowe jednostki wsparcia i zabezpieczenia działań oraz ośrodki szkolne.

Historia

Osobny artykuł: Historia Marynarki Wojennej.

Początek wojenno-morskiej obecności Polski datuje się na 1463, kiedy to zaimprowizowane oddziały elbląsko-gdańskie pokonały flotę krzyżacką w bitwie na Zalewie Wiślanym. W 1561, w odpowiedzi na manifest królewski powstała zorganizowana flota kaperska, zwana także flotą strażników morza. Podjęto też wtedy budowę pierwszego polskiego okrętu – galeonuSmok”. Od 1601 zaczęto budować pierwsze zawodowe siły morskie – królewską flotę wojenną, która prowadziła działania przeciwko Rosjanom i Szwedom. Największym i zarazem ostatnim zwycięstwem okrętów królewskich było pokonanie eskadry szwedzkiej w bitwie pod Oliwą.

Krótko po odzyskaniu niepodległości w 1918 rozpoczęto budowę Marynarki Wojennej. Zamieszczony w Monitorze Polskim nr 217 z dnia 30 listopada 1918 roku podpisany przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego rozkaz stwierdzał: „Z dniem 28 listopada 1918 roku [rocznica bitwy pod Oliwą] rozkazuję utworzyć Marynarkę Polską, mianując jednocześnie pułkownika marynarki Bogumiła Nowotnego Szefem Sekcji Marynarki Wojennej przy Ministerstwie Spraw Wojskowych”.

W latach 20 XX w. trzon floty stanowiły poniemieckie trałowce i torpedowce. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej marynarze uczestniczyli w działaniach lądowych na froncie. Znaczący rozwój Marynarki Wojennej nastąpił dopiero w latach 30 XX w., kiedy do służby trafiły, zbudowane głównie za granicą, nowoczesne niszczyciele, okręty podwodne i okręty minowe (trałowce, stawiacz min) oraz wodnosamoloty rozpoznawcze.

Podczas kampanii wrześniowej w 1939 polska Obrona Wybrzeża nie miała szans nawiązania równorzędnej walki z przeważającym Wehrmachtem, w tym Kriegsmarine. Dlatego tuż przed wybuchem wojny trzon polskiej floty w postaci trzech niszczycieli wysłano do Wielkiej Brytanii, gdzie stały się zaczątkiem Marynarki Wojennej u boku aliantów zachodnich. Większość okrętów pozostających w Polsce została zatopiona, dwóm okrętom podwodnym udało się przedostać do Wielkiej Brytanii, a pozostałe internowały się w Szwecji. Marynarze broniący półwyspu Helskiego poddali się jako jeden z ostatnich punktów obrony w kraju.

Od chwili zajęcia całego kraju przez wojska Rzeszy Niemieckiej i ZSRR okręty Marynarki Wojennej stały się jedynym wolnym terytorium podbitego państwa polskiego. Dzięki nim, po zajęciu kraju przez wojska dwóch agresorów Polska jako państwo istniejące de iure nie przestała egzystować de facto, zgodnie z prawem międzynarodowym okręty wojenne są bowiem uznawane za cząstkę terytorium państwa, którego noszą banderę, i nie podlegają jurysdykcji żadnego innego państwa (handlowe statki tej jurysdykcji podlegają)[2].

Odznaka specjalna

Od 1939 do 1947 roku Marynarka Wojenna funkcjonowała w ramach polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, a jej skład opierał się na wydzierżawionych od Wielkiej Brytanii jednostkach, głównie niszczycielach i okrętach podwodnych. W tym czasie polskie okręty działały na Oceanie Atlantyckim oraz Morzu Śródziemnym, Północnym i Arktycznym, biorąc udział m.in. w konwojach atlantyckich i arktycznych oraz lądowaniu w Normandii.

Okres powojenny

Po II wojnie światowej do kraju powróciły jednostki pływające stanowiące własność Polski, jednak tworzona w powojennych realiach geopolitycznych Marynarka Wojenna rozwijała się w ścisłym powiązaniu ze Związkiem Radzieckim. Wszystkie istotne dla jej przyszłości decyzje podejmowane były w następstwie uzgodnień dokonywanychmiędzy Naczelnym Dowództwem WP a Naczelnym Dowództwem Armii Czerwonej[3]. Wyrazem powiązania, a nawet całkowitego uzależnienia od Moskwy organizowanej w tych warunkach Marynarki Wojennej była pierwsza obsada jej najważniejszych stanowisk. Na czele Marynarki Wojennej stanęli obywatele Związku Radzieckiego i oficerowie radzieccy kontradmirał Nikołaj Abramow – Dowódca Marynarki Wojennej, kmdr Iwan Szylingowski – Szef Sztabu Głównego MW i kmdr Józef Urbanowicz – Zastępca Dowódcy Marynarki Wojennej do spraw polityczno-wychowawczych. Podobnie wszystkie kierownicze stanowiska, włącznie z prokuraturą, sądem i wszechwładnym VIII Oddziałem Informacji Wojskowej, pełnili oficerowie radzieccy. Ogółem na siedem istniejących w 1945 roku etatów admiralskich tylko dwa powierzono Polakom, jednak oni byli pod nadzorem radzieckich przełożonych. Byli to kmdr Jerzy Kłossowski (szef Oddziału MW przy MON) i kmdr Adam Mohuczy (Zastępca Szefa Sztabu Głównego Marynarki Wojennej)[3].

Lata 50 XX w. były nasycone represjami okresu stalinowskiego. W sfingowanych procesach skazano bezpodstawnie stu pięćdziesięciu marynarzy, z czego ponad 20 zostało straconych (między innymi komandorzy Stanisław Mieszkowski, Jerzy Staniewicz, czy Zbigniew Przybyszewski za udział w rzekomym spisku komandorów). W więzieniu zmarł kontradmirał Adam Mohuczy, a wielu oficerom – w tym kontradmirałowi Włodzimierzowi Steyerowi, czy też kmdr. Bolesławowi Romanowskiemu i kmdr por. Franciszkowi Dąbrowskiemu – zabroniono przebywania na wybrzeżu[4].

W czasach Układu Warszawskiego Marynarka Wojenna przygotowywała się do operacji desantowej na Półwyspie Jutlandzkim, w związku z czym masowo wcielano okręty desantowe, uzupełnione o rozbudowane siły lekkie w postaci kutrów torpedowych, rakietowych oraz trałowców. Do trzonu floty zaliczały się także niszczyciele i okręty podwodne oraz samoloty myśliwskie i śmigłowce zwalczania okrętów podwodnych. Kolejne generacje uzbrojenia stanowiły jednostki pływające i statki powietrzne radzieckiej lub polskiej produkcji.

III Rzeczpospolita Polska

Od początku ostatniej dekady XX wieku trwa degradacja Marynarki Wojennej. W związku ze zmianą doktryny obronnej niemal całkowicie wycofano środki desantowe i lekkie siły uderzeniowe oraz zlikwidowano lotnictwo uderzeniowe. Od 1992 do 1995 wybudowano 3 niedozbrojone korwety rakietowo-artyleryjskie, z których jedna, ORP „Grom”, dopiero w grudniu 2007 r. została wyposażona w pociski przeciwokrętowe. W latach 2000–2005 do służby wprowadzono przestarzałe okręty podarowane przez kraje NATO fregaty rakietowe (Stany Zjednoczone) i okręty podwodne (Norwegia), które zastąpiły radzieckie jednostki tej samej generacji. Okres III Rzeczypospolitej jest okresem stałej degradacji Marynarki Wojennej połączonej z utratą możliwości bojowych i wykonywania zadań operacyjnych[5]. Marynarka Wojenna od początku RP, lat 90 XX w. jest pominięta w zakresie priorytetów modernizacyjnych i finansowania, środki przeznaczane na MW są mniejsze niż na dużo mniej liczebne Wojska Specjalne[5]. Od czasu przyjęcia Polski do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego do tylko licząc do 2013 roku zlikwidowano ponad 100 okrętów bojowych i pomocniczych (62%), zaś stan osobowy Marynarki Wojennej zmniejszono o 36% do ok. 11 tys. marynarzy.

Najważniejszymi działaniami Marynarki Wojennej po 1989 były operacje na rzecz interesu wojennego USA „Pustynna Burza” (1990–1991), „Iracka Wolność” (2002–2003) oraz „Aktywny Wysiłek” (2005–2006). W 2016 po raz pierwszy dowództwo okrętu MW powierzono kobiecie[6].

Podstawy prawne

Podstawami prawnymi morskiego segmentu polskich Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej PolskiejKonstytucja Rzeczypospolitej Polskiej oraz akty prawne niższego rzędu, w tym przede wszystkim ustawa o obronie Ojczyzny z dnia 11 marca 2022 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 2305). Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 3 ustawy o obronie Ojczyzny, w skład Sił Zbrojnych wchodzą jako ich rodzaje: Wojska Lądowe, Siły Powietrzne, Marynarka Wojenna, Wojska Specjalne i Wojska Obrony Terytorialnej, zaś na podstawie art. 15 ust. 3 tej samej ustawy, flotą dowodzą Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych i Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych (do 2013 – Dowódca Marynarki Wojennej). Przepis ten nie narusza jednak postanowień prawa w zakresie cywilnego zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, sprawowanego za pośrednictwem Ministra Obrony.

Zadania[7]

Operacyjne

  • zapewnienie wczesnego wykrycia symptomów zagrożenia bezpieczeństwa państwa od strony morza;
  • realizacja programowych zadań szkolenia bojowego jednostek i przygotowanie sił do realizacji zadań w czasie zagrożenia i wojny;
  • utrzymanie wysokiej gotowości bojowej i mobilizacyjnej do realizacji zadań osłony operacyjnej morskiej granicy państwa i polskich obszarów morskich;
  • wsparcie Straży Granicznej w ochronie morskiej granicy państwowej i polskiej strefy ekonomicznej;
  • udział w ratowaniu życia w polskiej strefie ratownictwa SAR (Search and Rescue) oraz ratownictwo załóg samolotów we współdziałaniu z Wojskami Lotniczymi i Obrony Powietrznej;
  • zapewnienie bezpieczeństwa żeglugi na polskich obszarach morskich przez Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej istniejące obecnie na zasadach instytucji i urzędu państwowego;
  • demonstrowanie obecności morskiej w strefie zainteresowania państwa (32,8 tys. km² Wyłącznej Strefy Ekonomicznej i ponad 140 tys. km² obszaru zainteresowania Państwa);
  • udział w ochronie ekologicznej polskich obszarów morskich;
  • utrzymywanie gotowości do udziału w misjach pokojowych organizacji międzynarodowych oraz uczestniczenia w programie „Partnerstwo dla pokoju”, a także współpracy bilateralnej i multilateralnej z siłami morskimi innych państw;
  • realizacja zadań polskiej morskiej racji stanu (demonstrowanie bandery, utrzymywanie więzi ze środowiskami polonijnymi).
  • odparcie uderzeń przeciwnika z kierunku morskiego;
  • zwalczanie sił przeciwnika w strefie obrony Marynarki Wojennej we współdziałaniu z innymi rodzajami sił zbrojnych;
  • utrzymanie panowania na morzu w przybrzeżnej strefie obrony;
  • udział w obronie przeciwdesantowej wybrzeża morskiego we współdziałaniu z wojskami lądowymi i wojskami lotniczymi – zwalczanie desantów morskich przeciwnika.

Sojusznicze

  • zapewnienie systematycznego monitoringu sytuacji morskiej w strefie obrony i rejonach przyległych, samodzielnie i we współdziałaniu z siłami morskimi nadbałtyckich państw NATO;
  • zapewnienie bezpieczeństwa żeglugi na liniach komunikacji morskiej przechodzących wzdłuż strefy obrony Marynarki Wojennej;
  • utrzymywanie ciągłości funkcjonowania systemu ratownictwa morskiego w polskiej strefie odpowiedzialności SAR, zgodnie z normami międzynarodowymi i NATO;
  • utrzymanie w gotowości sił i środków zdolnych do natychmiastowego reagowania w sytuacjach incydentalnych na morzu lub przeciwdziałania nagle powstałym zagrożeniom w strefie obrony, do czasu rozwinięcia sił Sojuszu;
  • wydzielenie określonego składu sił okrętowych i lotnictwa morskiego do wielonarodowego zgrupowania morskich sił reagowania Sojuszu.

Organizacja

Legenda
Porty wojenne:
podległe 3. FO: Gdynia, Hel
podległe 8. FOW: Kołobrzeg, Świnoujście

Dowództwo

Z dniem 1 stycznia 2014 na podstawie ustawy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 852) dowództwo uległo likwidacji, a jego zadania przejęło Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych.

Marynarką Wojenną dowodził Dowódca Marynarki Wojennej, który wykonywał swoje zadania przy pomocy Dowództwa Marynarki Wojennej.

  • Dowódca Marynarki Wojennej – wakat
  • Szef Sztabu – zastępca dowódcy – wakat
  • Szef Szkolenia – wakat

Uzbrojenie i wyposażenie

Okręty

Okręt jest to jednostka pływająca należąca do Marynarki Wojennej, nosząca należną jej banderę Marynarki Wojennej, dowodzona przez oficera Marynarki Wojennej wpisanego na listę oficerów, posiadająca załogę podlegającą dyscyplinie wojskowej[11].

Okręty Marynarki Wojennej podlegają wyłącznie władzom Rzeczypospolitej Polskiej i posiadają immunitet[11]. Poza wyjątkami wskazanymi w ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską przepisach prawa międzynarodowego organy obcego państwa nie mogą wykonywać w stosunku do okrętów aktów władczych ani ingerować w ich życie wewnętrzne. Wszelkie próby ingerencji stosunku do okrętów powinny być zdecydowanie odparte, a w razie zagrożenia życia załogi, bądź siłowego naruszenia immunitetu przysługującego okrętowi należy postępować zgodnie z zasadami użycia siły (ang. „Rules Of Engagement”) oraz przepisami prawa międzynarodowego[11]. Wyjątek stanowi udział w składzie sił sojuszniczych, w stosunku do których obowiązują dokumenty sojusznicze, pod warunkiem, że nie są sprzeczne z przepisami narodowymi. Na obcych wodach wewnętrznych, morzach terytorialnych i w strefach ekonomicznych oraz w portach zagranicznych jednostki pływające MW zobowiązane są do przestrzegania przepisów lokalnych państwa nadbrzeżnego.

W 14 grudnia 2021 roku, dwa okręty podwodne typu 207 (Kobben): ORP „Bielik” i ORP „Sęp” zostały wycofane ze służby[12][13]. Podobny los spotkał ORP „Czajka”, na której opuszczono banderę 8 grudnia 2021 roku[14].

Osobny artykuł: Polskie okręty podwodne.
ZdjęcieNazwaTypNumerWyporność

[t]

Służba odUwagi
Fregaty
ORP Gen. K. Pułaski[15]Oliver Hazard Perry27236582000Przejęty od US Navy, zwodowany w 1979.

Przeznaczony do zastąpienia przez zamówione fregaty projektu Miecznik[16]

ORP Gen. T. Kościuszko[15]Oliver Hazard Perry27336582002Przejęty od US Navy, zwodowany w 1978.

Przeznaczony do zastąpienia przez zamówione fregaty projektu Miecznik[16]

Korwety
ORP Kaszub[17][18]proj. 62024010901987Korweta zwalczania okrętów podwodnych.
ORP Ślązak[19]proj. 621M24122002019Budowany pierwotnie jako korweta wielozadaniowa, ukończony jako korweta patrolowa.
Małe okręty rakietowe
ORP Orkan[20]proj. 660M (Orkan)4213691992
ORP Piorun[20]proj. 660M (Orkan)4223691994
ORP Grom[20]proj. 660M (Orkan)4233691995
Okręty podwodne
ORP Orzeł[21]proj. 877 Paltus (NATO: Kilo)2912460 nawodna

3180 podwodna

1986
Niszczyciele min
ORP Kormoran[22]proj. 258 (Kormoran II)6018302017Wicepremier i minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak podpisał umowę na dostarczenie trzech kolejnych niszczycieli min typu Kormoran II (projektu 258) dla Marynarki Wojennej RP wraz z pakietami wsparcia logistycznego. Zamówione jednostki mają zostać dostarczone w latach 2026–2027[23].
ORP Albatrosproj. 258 (Kormoran II)6028302022
ORP Mewaproj. 258 (Kormoran II)6038302023
Trałowce
ORP Gopło[24]proj. 207DM (Gopło)6302251982
OORP: Gardno, Bukowo, Dąbie, Jamno, Mielno, Wicko,
Resko, Sarbsko, Necko, Nakło, Drużno, Hańcza[25]
projektu 207P (Gardno)631–6422161984–1991
OORP: Mamry, Wigry, Śniardwy, Wdzydze[25]proj. 207M (Mamry)643–6462161992–1994
Okręty transportowo-minowe
ORP Lublin[26]proj. 767 (Lublin)82117451989
ORP Gniezno[26]proj. 767 (Lublin)82217451990
ORP Kraków[26]proj. 767 (Lublin)82317451990
ORP Poznań[26]proj. 767 (Lublin)82417451991
ORP Toruń[26]proj. 767 (Lublin)82517451991
Kutry transportowe
KTr 851, KTr 852, KTr 853[27]proj. 716851–8531761988

1991

1991

Okręty dowodzenia
ORP Kontradmirał Xawery Czernicki[28]proj. 89051123902001Zwodowany w 1991 jako pływająca stacja demagnetyzacyjna.

W latach 2001–2008 okręt wsparcia logistycznego.

Okręt przeszedł remont i modernizację w latach 2019–2021[29].

Zbiornikowce
ORP Bałtyk[30]proj. ZP-1200Z-130501991Wyremontowany i zmodernizowany w 2016 roku[31].
Okręty rozpoznania radioelektronicznego
ORP Nawigator[32]proj. 863 (Nawigator)26216751975Przeznaczony do zastąpienia przez zamówione okręty projektu Delfin[33]
ORP Hydrograf[32]proj. 863 (Nawigator)26316751976Przeznaczony do zastąpienia przez zamówione okręty projektu Delfin[33]
Okręty ratownicze
ORP Piast[34]proj. 570 (Piast)28118861974
ORP Lech[34]proj. 570 (Piast)28218101974
ORP Zbyszko[35]proj. 5002 (Zbyszko)R-143741991Zmodernizowany w 2016 roku[36].
ORP Maćko[35]proj. 5002 (Zbyszko)R-153741992Zmodernizowany w 2016 roku[36].
Okręty hydrograficzne
ORP Heweliusz[37]proj. 874 (Heweliusz)26511451982
ORP Arctowski[37]proj. 874 (Heweliusz)26611451982Wyremontowany i zmodernizowany w 2022 roku[38].
Okręty szkolne
ORP Iskra[39]barkentyna proj. B79/II2534981982
ORP Wodnik[40]proj. 888 (Wodnik)25118001976Wyremontowany i zmodernizowany w 2020 roku[41].
Okręty-muzeum
ORP Błyskawica[42]GromH3427821937W służbie liniowej do 1975, okręt-muzeum od 1976.

Pomocnicze jednostki pływające

Pomocnicza jednostka pływająca (PJP) w Marynarce Wojennej jest rodzajem okrętu nieuprawnionego do noszenia bandery wojennej i używania skrótu ORP przed nazwą, zazwyczaj pełniąca pomocniczą rolę w stosunku do okrętów bojowych. Okręty te noszą banderę PJP.

ZdjęcieNazwaTypWyporność

(t)

Służba

od

Uwagi
Holowniki
H-11 Bolko[43]
H-12 Semko[44]
H-13 Przemko[45]
H-1 Gniewko[46]
H-2 Mieszko[47]
H-3 Leszko[48]
proj. B8604902020
2020
2021
2020
2020
2021
H-6[49]
H-8[49]
proj. H-9603321992
1993
H-4[50]
H-5[50]
H-7[50]
proj. H-900/II2181980
1981
1981
H-9[51]
H-10[51]
proj. B8201531993
Zbiornikowce
Z-8[52]proj. B-19912251970
Stacje demagnetyzacyjne
SD-11[53]
SD-13[53]
proj. B2085951971
1972
Kutry
K-4[54]
K-10[54]
proj. 423446,01989Kutry hydrograficzne[55].
K-5
K-7
K-9
proj. 414245,01988
1988
1989
Kutry transportowo-pasażerskie. Przeznaczone do transportu ładunków i ludzi w portach i redach[56].
K-20
K-21
proj. KH-K12,251989
1990
Kutry holowniczo-komunikacyjne. Przeznaczone do obsługi pomostów pływających i prowadzenia prac holowniczych[57].
Motorówki
MH-1
MH-2
MH-3
MH-4
Wildcat 4018,52015Motorówki hydrograficzne[58].
M-12
M-21
M-22
proj. M35/MW28,6 t1983
1983
1984
Motorówki cumowniczne. Przeznaczone do prac manewrowych i holowniczych w portach[59].
Poławiacz torped
K-8[60]typ Kormoran1331971Przeznaczony do poławiania torped z wody[61].

Ponadto, Marynarka Wojenna posiada:

Lotnictwo Marynarki Wojennej

ZdjęcieNazwaPochodzenieLiczbaNumery maszynSłużba odUwagi
Samoloty
PZL M28B 1E Bryza  Polska20404
0405
2001(1988)
2001(1988)[66]
Samoloty monitoringu ekologicznego. Pierwotnie były transportowe (M-28B Bryza-1TD), w 2001 zmodernizowane (M-28B Bryza-1E)[67].

44 Baza Lotnictwa Morskiego[68].

PZL M28B 1R Bryza  Polska71022
1008
1017
1006
1114
1115
1116
1994
1999
1999
2000
2000
2000
2000[66]
Samoloty rozpoznawczo-patrolowe. Służba od 1994[69].

44 Baza Lotnictwa Morskiego[68].

PZL M28B 1RM Bryza Bis  Polska108102008(1999)Samoloty rozpoznawczo-patrolowe. Pierwotnie samolot o numerze 0810 wykorzystywany był w wersji M-28B Bryza-1R. W 2008 samolot został zmodernizowany do wersji M-28B Bryza-1RM bis[69].

44 Baza Lotnictwa Morskiego[68].

PZL An-28TD Bryza
M28B Bryza
 Polska41117
1118
0723
1003
2001
2002
2012
2012
Samoloty transportowe. Numery 1117 i 1118 weszły do służby w 2001 i 2002, a numery 1003 i 0723 w 2012[70].

43 Baza Lotnictwa Morskiego[68].

Śmigłowce
Mi-2D

Mi-2R

 ZSRR
 Polska
45245
5348
5830
5828[71]
?(1977)
2010(1978)
2010(1978)
2010(1978)
Śmigłowce szkoleniowe i transportowo-łącznikowe. Najdłużej w MW eksploatowany jest śmigłowiec z numerem 5245. Trzy pozostałe przejęte od SP w 2010[72].

2 szt. w 43 Bazie Lotnictwa Morskiego oraz 2 szt. w 44 Bazie Lotnictwa Morskiego[68].

PZL W-3WARM Anakonda  Polska80209
0304
0505
0506
0511
0813
0815
0906
1989
1989
1992
1992
1993
1998
1998
2002
Śmiglowce SAR.

6 szt. w 43 Bazie Lotnictwa Morskiego oraz 2 szt. w 44 Bazie Lotnictwa Morskiego[68].

Kaman SH-2G Super Seasprite  Stany Zjednoczone43543
3544
3545
3546
2002, 2003Śmigłowce ASW. Wyprodukowane w 1992–1993, przejęte od US wraz z fregatami typu OHP w 2002 i 2003[73].

43 Baza Lotnictwa Morskiego[68].Docelowo (zakończenie wsparcia przez producenta i znaczne zużycie) będą zastąpione przez 4–8 szt. w ramach programu Kondor[74].

Mi-14PŁ  ZSRR81001
1003
1004
1005
1007
1008
1010
1011
1981[75]Śmigłowce ASW. W służbie od 1981. W 2018 rozpoczęto procedurę wydłużenia resursów dla wszystkich maszyn[76].

44 Baza Lotnictwa Morskiego[68].

Docelowo będą zastąpione przez AW101[77].

Mi-14PŁ/R  ZSRR21009
1012
2011(1981)[75]Śmiglowce SAR, Mi-14PŁ przebudowane do wersji ratowniczej[78].

44 Baza Lotnictwa Morskiego[68].

Leonardo AW101  Wielka Brytania

 Włochy

42023Śmigłowce ASW/CSAR. Umowa 2019, dostawy 2023[79].

44 Baza Lotnictwa Morskiego.

Broń przeciwlotnicza

ZdjęcieNazwaPochodzenieLiczbaUwagiPrzypisy
armata przeciwlotnicza S-60MB  ZSRR
 Polska
Wariant zmodernizowany.

4 armaty w każdej baterii.

[80][81][82]
armata przeciwlotnicza ZU-23-2  ZSRR
 Polska
[83]
PPZR Grom  Polska[80]

Stacje radiolokacyjne i systemy dowodzenia

ZdjęcieNazwaPochodzenieLiczbaUwagiPrzypisy
NUR-22-N (3D)  Polska3Radiolokacyjna stacja wstępnego poszukiwania, po jednej sztuce na wyposażeniu 8 Dywizjonu Przeciwlotniczego, 9 Dywizjonu Przeciwlotniczego oraz Morskiej Jednostki Rakietowej[84][85][86][87]
TRS-15 Odra C  Polska2Stacja radiolokacyjna przeznaczona do wykrywania celów morskich o zasięgu do 50 km, na wyposażeniu Morskiej Jednostki Rakietowej[88][89]
Radary mobilne RM-100  Polska3Trudno wykrywalna, mobilna stacja radiolokacyjna RM-100, przeznaczona do wykrywania i automatycznego śledzenia celów nawodnych oraz określania ich współrzędnych[90][91][92][93][94]
Wozy dowodzenia i kierowania ogniem WD-95  PolskaWozy dowodzenia systemu Blenda, na wyposażeniu dywizjonów przeciwlotniczych Marynarki Wojennej i baterii baz lotnictwa morskiego. 3 wozy w każdym dywizjonie i 1 w każdej baterii.[82]
Łowcza-3KN  PolskaMobilne stanowisko dowodzenia obroną przeciwlotniczą[95][96]
Zestawy REGA-4  PolskaZestaw automatyzacji dowodzenia dla dowódców drużyn przeciwlotniczych, zestawów artyleryjskich, holowanych i przewożonych oraz przenośnych zestawów rakietowych, na wyposażeniu dywizjonów przeciwlotniczych Marynarki Wojennej[80][97]
GCA-2000/GCA-2000M  Stany Zjednoczone3Radiolokacyjne systemy precyzyjnego wspomagania lądowania (PAR). Dla całości SZRP zakupiono 5 stacji w wersji GCA-2000 oraz 9 w wersji GCA-2000M.

Na wyposażeniu lotnisk Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej.

[98][99][100]
Zestawy WD-2001 Rega-1  PolskaWóz dowodzenia baterii przeciwlotniczej na podwoziu samochodu terenowego Honker, na wyposażeniu Morskiej Jednostki Rakietowej[83][101]

Morska Jednostka Rakietowa

ZdjęcieNazwaPochodzenieLiczbaStrukturaOpisUwagiPrzypisy

Naval Strike Missile  Norwegia72 pociskiDwa dywizjony ogniowe,

łącznie 12 wyrzutni

przeciwokrętowy pocisk manewrującyKażdy dywizjon ogniowy składa się z 6 wyrzutni, każda wyrzutnia posiada po 4 kontenery z pociskami NSM.

Ograniczona możliwość zwalczania celów lądowych

W 2023 roku zamówiono kolejne 2 dywizjony ogniowe wraz z kilkuset pociskami[102]

[103][104][105][106][107]

Symbole i insygnia

Bandery i flagi

Osobny artykuł: Lista flag Polski.

Każda jednostka pływająca, wchodząca w skład Marynarki Wojennej, nosi należną jej banderę wojenną. Bandera wojenna przysługuje jednostce pływającej od daty wcielenia w skład Marynarki Wojennej do daty skreślenia z jej składu. Bandera wojenna podniesiona na jednostce pływającej jest znakiem przynależności tej jednostki do Marynarki Wojennej. W żadnym wypadku nie wolno opuścić bandery przed przeciwnikiem[11]. Jeśli w czasie walki bandera zostanie zestrzelona lub zniszczona, natychmiast podnosi się następną. Okręt podwodny nie nosi bandery w położeniu podwodnym.Bandery i proporce podnoszone są na jednostkach pływających zgodnie z ceremoniałem morskim. Podobną rolę do bander pełnią w dowództwach, jednostkach wojskowych i na lotniskach flagi marynarki wojennej oraz lotnisk i lądowisk.

Znaki funkcyjne

Flagi i proporce funkcyjne podnosi się na okrętach i pomocniczych jednostkach pływających, gdy na ich pokładzie przebywa osoba, której przysługuje odpowiedni znak.

Mundury

Osobny artykuł: Mundury Marynarki Wojennej.

Zobacz też

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne