نوم چومسکی

نوم چومسکی
(انگریزی وچ: Noam Chomsky)
وینکوور، برٹش کولمبیا دے دورے ویلے ، مارچ 2004
پیدائشی نام	(انگریزی وچ: Avram Noam Chomsky)
جم	7 دسمبر 1928 (96 سال)[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷]  فلاڈیلفیا، پینسلوانیا
وفات
رہائش	ٹسکن، اریزونا
شہریت	امریکا
ہور نام	اورام نوم چومسکی
نسل	اشکنازی یہودی [۸]
مذہب	لامعرفت [۹]
مذہب	لامعرفت [۹]
رکن	لیوپولڈینا [۱۰]،  سربیائی اکادمی برائے سائنس و فنون ،  قومی اکادمی برائے سائنس [۱۱]،  امریکی اکادمی برائے سائنس و فنون [۱۲]،  رائل سوسائٹی کینیڈا ،  امریکن فلوسوفیکل سوسائٹی [۱۳][۱۴]
مناصب
پروفیسر
آغاز منصب ۱۹۵۵
عملی زندگی
مادر علمی	پینسلوانیا یونیورسٹی (بی اے 1949, ایم اے 1951, پی ایچ ڈی 1955)
تخصص تعلیم	لسانیات
تعلیمی اسناد	Bachelor of Arts ،Master of Arts
استاذ	رومن جیکبسن
پیشہ	فلسفی [۱۵]،  ماہرِ لسانیات [۱۵]،  سیاسی مصنف ،  استاد جامعہ ،  ماہر نفسیات ،  ماہر انسانیات ،  کارکن انسانی حقوق ،  معلم ،  میڈیا نقاد ،  لکھاری [۱۶]،  عوامی صحافی ،  کمپیوٹر سائنس دان ،  مورخ
مادری زبان	امریکی انگریزی ،  انگریزی
پیشہ ورانہ زبان	انگریزی [۱۷][۱۸]،  امریکی انگریزی
شعبۂ عمل	لسانیات ،  نفسیات ،  علم ادراک ،  ذہن دا فلسفہ ،  ایتھکس ،  سیاست
ملازمت	میساچیوسٹس انسٹیٹیوٹ آف ٹیکنالوجی
کارہائے نمایاں	نحوی اجزاء (کتاب) ،  مینوفیکچرنگ کانسنٹ
تحریک	ایتھیازم
اعزازات
شون مک برائڈ امن انعام (۲۰۱۷)[۱۹] سڈنی امن انعام (۲۰۱۱)[۲۰] تمغا بنجمن فرینکلن (۱۹۹۹) ہیلمولٹز میڈل (۱۹۹۶) جان سائمن گوگین ہیم میموریل فاؤنڈیشن فیلوشپ [۲۱] فیلو رائل سوسائٹی کینیڈا
دستخط
ویب سائٹ
ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ (انگریزی )
	IMDB اُتے صفحات
ترمیم

نوم چومسکی (1928) اک امریکی فلسفی تے سیاسی کاما اے۔ چومسکی 50 وریاں توں میساچیوسٹس انسٹیٹیوٹ آف ٹیکنالوجی وچ پروفیسر لگیا اے^[۲۵]۔ اوہ لڑائی سیاست تے میڈیا تے 100 توں ود کتاباں دا لکھاری اے^[۲۶]۔ اوہدیاں کتاباں دے اتے پتے سب توں زیادھ پچھلے وریاں وچ دتے گۓ نیں^[۲۷][۲۸]۔ 2005 دی اک کہڈ وچ اوہنوں دنیا دے وڈے سیانیاں وچ گنیا گیا اے^[۲۹][۳۰]۔

اورام نوم چومسکی (انگریزی: Avram Noam Chomsky; جنم 7 دسمبر 1928) اک امریکی ماہر لسانیات، انٹیکچوئل، فلسفی،^[۳۱][۳۲] اتہاسکار اتے سیاسی نقاد ہے۔ اس نوں اجوکی لسانیات دا پیؤ منیا جاندا ہے۔ اج کلّ اوہ میساچیوسٹس انسٹیٹیوٹ آف ٹیکنالوجی دا پروفیسر ہے۔

چومسکی نوں جینیریٹو گرامر دے اصولاں دا لبھن آلا اتے ویہویں صدی دی لسانیات وچّ سبھ توں وڈا یوگدانی منیا جاندا ہے۔ اس نے جدوں نفسیات دے کھیاتی پراپت وگیانی بی ایف سکنر دی کتاب وربل بہیویئر دی تنقید لکھی، جس نے 1950 دے دہاکے وچّ ویاپک مانتا پراپت ووہارواد دے سدھانت نوں چنوتی دتی، تاں اس نال کاگنیٹو منووگیان وچّ اک طرحاں دی کرانتی دا سوترپات ہویا، جس نال نہ صرف منووگیان دا ادھئن اتے جانچ پربھاوت ہوئے سگوں بھاشا وگیان، سماج شاستر اتے مانوشاستر ورگے کئی کھیتراں وچّ بنیادی تبدیلیاں آئیاں۔

آرٹس اینڈ ہیومینٹیج سائیٹیشن انڈیکس دے انوسار 1980-92 دے دوران جنے کھوجکاراں اتے ودواناں نے چومسکی نوں سائیٹ کیتا ہے اونا شاید ہی کسے زندہ لیکھک نوں کیتا گیا ہووے۔ اتے انا ہی نہیں، اوہ کسے وی عرصے وچّ اٹھواں سبھ توں وڈا سائیٹ کیتے جان والا لیکھک ہے۔ ^{[۳۳][۳۴][۳۵]}

1960 دے دہاکے دی ویتنام جنگ دی آلوچنا دی لکھی کتاب د رسپانسبلٹی آف انٹیلیکچوئلس دے بعد چومسکی خاص طور اتے انترراشٹری پدھر اتے میڈیا دے آلوچک اتے راجنیتی دے ودوان وجوں جانے جان لگے۔ کھبے پکھ اتے امریکہ دی راجنیتی وچّ اج اوہ اک تیز طرار چنتک وجوں پرسدھ ہن۔ اپنے راجنیتک ایکٹوجم اتے امریکہ دی ودیش نیتی دی تیز آلوچنا لئی اج اوہناں نوں پوری دنیاں وچّ جانیا جاندا ہے۔

جیونی

چومسکی دا جنم 1928 وچّ امریکہ دے شہر پھلاڈیلپھیا (پینسلوانیا) وچّ یوکرینی پتا ولیئم چومسکی اتے ماتا ایلسی چومسکی دے گھر ہویا۔

چومسکی نے اپنی مڈھلی تعلیم سینٹرل سکول آف فلاڈیلفیا توں کیتی اتے 1945 وچّ یونیورسٹی آف پینسلوانیا وچّ لسانیات پڑھن چلے گئے۔ اتھے چومسکی دا سمپرک پرسدھ بولی-وگیانی زیلگ ہیرس نال ہویا، جس نے چومسکی دی گیان-سیدھن وچّ وڈا رول ادا کیتا۔

پرمکھ رچناواں

• سنٹیکٹک سٹرکچرز (1950)
• آسپیکٹس آف دا تھیوری آف سنٹیکس (1965)
• لیکچرز آن گورنمینٹ اینڈ بائینڈنگ (1980)
• نولج آف لینگوئیج: اٹس نیچر، اؤرجن، اینڈ یوز (1986)
• بیریئرز (1986)
• دا منیملسٹ پروگرام (1995)
• نیو ہرائیزنز ان دا سٹڈی آف لینگوئیج اینڈ مائینڈ (2000)।
• امیرکن پاور اینڈ دا نیو میڈارنز (1969)
• ایٹ وار ود ایشیا (1970)
• مینوپھیکچرنگ کنسینٹ: دا پولٹیکل اکانمی آف ماس میڈیا (1988)
• روگ سٹیٹس (2000)
• فیلڈ سٹیٹس: دا ابیوز آف پاور اینڈ دا اسولٹ اون ڈیموکریسی (2006)।

حوالے

حوالے