Sirsak
Sirsak | |
---|---|
Dahan tangkal sirsak nu ngagantung kembang jeun buahna | |
Klasifikasi ilmiah | |
Karajaan: | |
Ordo: | Magnoliales |
Kulawarga: | Annonaceae |
Génus: | |
Spésiés: | A. muricata |
Ngaran binomial | |
Annona muricata |
Sirsak nyaéta salah sahiji buah anu asalna ti Karibia, Amerika Tengah jeung Amerika Kidul. Ngaran sirsak asalna tina basa Walanda: zuurzak anu hartina kantong haseum. Sirsak nelah ogé ku sebutan nangka walanda. Sirsak didatangkeun ku pamaréntah Hindia-Walanda ka Nusantara, nyaéta dina abad ka-19, sanajan asalna lain ti Eropa.[2]
Sirsak nu dipelak pikeun tujuan komérsial biasana nu dimangpaatkeunana téh nyaéta buahna. Jangkung tangkal sirsak bisa ngahontal kana 9 méter. Buah sirsak remen digunakeun pikeun bahan jus jeung és krim. Dina buah sirsak loba gizi anu mangpaat pikeun awak kayaning karbohidrat, (utamana fruktosa), vitamin C, vitamin B1 jeung vitamin B2. Dina siki sirsak aya racun anu bisa digunakeun minangka inséktisida alami.[3]
Déskripsi
- Tangkal
- Wangun tangkal sirsak mah leutik, nanjeur, bisa tumuwuh paling pendék 4 méter.[4][5]
- Dahan jeung daun
- Dahan-dahan anu ngarora mah baruluan.[5]
- Bentuk daunna aya nu lonjong aya ogé anu buleud, panjang jaunna antara 8 cm nika 16 cm jeung lébarna 3 cm nika 7 cm. Warna daunna héjo kolot ngagenclang limit.[5]
- Panjang palapah daunna kira-kira 4 miliméter nika 13 miliméter tur euweuh buluan.[5]
- Kembang
- Panjang palapah kembangna mah + 2 miliméter nika 5 miliméter. Bijilna kembang téh pajiin-jiin jeung daun atawa ogé jadi tambahan tina deukeut palapah daun, masing-masing régang umumna tumuwuh hiji atawa dua kembang, kadang-kadang mah tilu.[5]
- Palapah kembang nu mandiri (régang) tur kuat, umumna buluan jeung panjangna gé antara 15 miliméter nika 20 milimeter jeung aya gelang leutik geukeut dadasarna anu padét tur buluan téh.[5]
- Buah jeung réproduksi
- Warna buahna héjo kolot, cucukan (atawa buluan) wangunna lonjong jeung panjangna bisa nika 30 cm,[5] rasana angot[6] buahna caian, haseum, warna dagingna kabodas-bodasan[6] sarta seungit kaambeuna.[5]
- Sikina réa[6] beurat rata-rata tina 1.000 bibit sikina téh + 470 gram tur ngandung minyak + 24%.[7] Nalika digaringkeun salila 3 poé dina suhu 60°C + beuratna téh jadi 322 gram sarta toléran tina ékstraksi kalembapan; éta téh nandakeun yén moal masalah mun diengkeun dina jangka lila dina kondisi nu wajar.[8]
Taksonomi
Sinonim
Ngaran Vernakular
Di unggal wewengkon buah sirsak miboga ngaran vernakular (ngaran lokal) anu béda-béda. di antarana nyaéta[12]:
Wewengkon | Ngaran Lokal |
---|---|
Indonésia | Nangka sebrang (Jawa), Nangka landa (Jawa), Nangka walanda (Sunda), Sirsak (Sunda), Nangka buris (Madura), Srikaya jawa (Bali), Deureuyan belanda (Acéh), Durio ulondro (Nias), Durian betawi (Minangkabau), Jambu landa'' (Lampung) |
Inggris | Brazilian pawpaw, Prickly custard apple, Soursap (Sierra Leone), Soursapi (Sierra Leone), Soursop |
Perancis | Cachiman épineux, Corossol (Antilles), Corossolier, Corossol épineux, Sapotille |
Jepang | トゲバンレイシ / Toge banreishi |
Jérman | Sauersack, Stachelannone, Stachel-Annone |
Kamboja | Tiep banla, Tiep barang |
Laos | Khanthalot, Khiép thét |
Malaysia | Durian belanda (Malaysia), Durian makkah (Malaysia), Durian salat (Brunéi) |
Perancis | Cachiman épineux, Corossol (Antilles), Corossolier, Corossol épineux, Sapotille |
Pilipina | Guayabano, Guyabano, Yabana |
Portugis | Araticum, Araticum-do-grande (Brazil), Cabeça-de-negro (Brazil), Graviola (Brazil), Guanabano (Brazil), Coração-da-rainha (Brazil), Condessa (Brazil), Jaca-do-pará (Brazil), Jaca-de-pobre (Brazil), Fruta-do-conde (Brazil), Pinha, Pinha azeda |
Rusia | Аннона муриката / Annona murikata |
Spanyol | Catuche (Karibia, Meksiko, Vénézuéla), Guanaba (Guatemala), Guanábana (Cuba, Puerto Rico, Républik Dominika), Guanábano, Zapote agrio |
Thailand | มะทุเรียน / Ma thurian, ทุเรียนแขก / Thurian khaek, ทุเรียนเทศ / Thurian thet |
Tiongkok | 刺果番荔枝 / Ci guo fan li zhi |
Viétnam | Mang cân xiem, Mang câù xiê |
Walanda | Zuurzak |
Mangpaat Buah Sirsak
Ti baheula, buah sirsak geus dimangpaatkeun minangka ubar hérbal anu mangpaatna téh ngubaran mangrupa-rupa panyakit, buah jeung daunna geus kacicda kasohor hasiatna. Bagéan sirsak anu minangpaat pikeun ubar kanker nyaéta dahan, daun, ogé buahna. Sirsak téh geus ditalungtik yén bisa ngubaran kanker usus gedé (kolon), kanker paru-paru, kanker pankréas, kanker prostat, ogé kanker pinareup.