Watykan

Watykan, Watykańske Państwo-Mjasto (it. Città del Vaticano, Stato della Città del Vaticano, łac. Status Civitatis Vaticanae) – państwo-mjasto we Ojropje, na Apeńińskim Půłwyspje, ynklawa na terytoryjům Italije, we mjeśće Rzim. Nojmńyjsze państwo śwjata podle zajmowanygo placu.

Status Civitatis Vaticanae Stato della Città del Vaticano Watykańske Państwo-Mjasto
Fana Watykanu Wapyn Watykanu
Hymn: Inno e Marcia Pontificale (Marsz religijny)
Uoficjalno godka	łaćińsko godka, italsko godka
Stolica	Watykan
Polityczny systym	absolutno můnarchijo teokracyczno
Gowa państwa	Papjyż Franćiszek
Przikludziorz regjyrunku	Sekretorz stanu kardynoł Tarcisio Bertone
Prezydynt Papjyskij Kůmisyje Państwa Watykańskigo	kardynoł Giovanni Lajolo
Rozlygowańy  • cołkowity  • strzůdlůndowe wody	201. we śwjeće 0,44 km² 0%
Liczba ludźi (2012)  • cołkowito   • gynstość zaludńyńo	836 1900 osůb/km²
ńypodlygość	larytańske traktaty 11 lutygo 1929
Religijo (głůwno)	rzimski katolicyzm
Waluta	ojro (EUR, €)
Czasowo zůna	UTC +1 – źima UTC +2 – lato
Kod ISO 3166	VA
Necowo důmyna	.va
Automobilowy kod	SCV
Telefůniczny kod	+379
Autůnůmiczne terytoryja

Watykan je śedźibům nojwyższych władzůw Rzimskokatolickigo Kośćoła, kaj rezyduje papjyż. Je skuplowany bez personalno uńijo ze Apostolskům Stolicům (łac. Sedes Apostolica, Sancta Sedes). Uobywatelstwo Watykanu majům znamyńńy kośćelne dygńitarze, kardynały a Szwajcarsko Gwardyjo. Krům tygo ůng. 3000 ludźi kere ńy sům uobywatelůma Watykanu prziłaźi sam do roboty na poczće, banhowje, we radyju, cajtůngach, sklepach, medycznych służbach a inkszych. Uobywatelstwo Watykanu idźe dostać ino czasowo, kardynały dostajům je na czas byćo we Rzimje.

Geszychta Watykanu śyngo po IV stoleće n. e., wuůnczas rzimski cysorz doł we gyszynku biskupům Rzimu jedyn ze swojich pałacůw. Ńyskorzi, za sprawům důnacyje Kůnstantyna, powstało Kośćelne Państwo. Przetrwało uůne aże po 1870 rok, kej we czas zjydnoczańo Italije armijo italskigo krůla prziłůnczůła je do Krůlestwa Italije. Papjyż tygo ńy uznoł a uogłośůł aże je "wjynźńym Watykanu". Dźepjyro we 1929 roku faszystowki rzůnd Benito Mussolinigo a Apostolsko Stolica zaszrajbowały laterańske traktaty, kere dowoły gwarancyjo istńyńo państwa watykańskigo we becyrku pałaca a zygrodůw papjyskich.

Cołke terytoryjům Watykanu je uod 3 strůnůw uobtoczůne murůma. Je sam pałacowo-kośćelno skupina ze Bazylikům św. Pyjtra, placym św. Pyjtra, pałacym a krům tygo stowjyńa muzyjůw, galeryji a stowjyńůw admińistracyje. Je sam tyż Papjysko Akadymijo Naukůw a Watykańske Uobserwatoryjům (zoł. 1576).