กล่องเสียงอักเสบอุดกั้น

ครุป^[5] หรือ กล่องเสียงอักเสบอุดกั้น (อังกฤษ: croup, acute obstructive laryngitis) เป็นการติดเชื้อในระบบหายใจอย่างหนึ่งที่มักเกิดจากไวรัส^[1] ภาวะนี้จะทำให้ท่อลมบวม ขัดขวางการหายใจ และทำให้เกิดอาการสำคัญได้แก่ การไอเสียงก้องคล้ายเสียงสุนัขเห่า การมีเสียงฮี้ด (stridor) ขณะหายใจ และเสียงแหบ^[1] ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการไข้และน้ำมูกไหลร่วมด้วย^[1] อาการของโรคมีทั้งเป็นเล็กน้อย ปานกลาง และรุนแรง^[2] มักเริ่มเป็นหรือเป็นมากเวลากลางคืน^[1][2] ระยะเวลาของการเจ็บป่วยรวมแล้วประมาณ 1–2 วัน^[6]

ครุป
ชื่ออื่น	กล่องเสียงและท่อลมอักเสบ (laryngotracheitis), กล่องเสียงอักเสบระดับใต้สายเสียง(subglottic laryngitis), กล่องเสียงอักเสบอุดกั้น (obstructive laryngitis), กล่องเสียงท่อลมและหลอดลมอักเสบ (laryngotracheobronchitis)
ลักษณะตีบแคบบริเวณฝาปิดกล่องเสียง (steeple sign) ในภาพถ่ายรังสีบริเวณคอในท่าตรงของผู้ป่วยเด็กที่มีอาการกล่องเสียงอักเสบอุดกั้น
สาขาวิชา	กุมารเวชศาสตร์
อาการ	ไอเสียงก้อง, หายใจเสียงดัง, มีไข้, คัดจมูก[1]
ระยะดำเนินโรค	ส่วนใหญ่หายใน 1–2 วัน, บางรายอาจเป็นนานถึง 7 วัน[2]
สาเหตุ	ส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส[1]
วิธีวินิจฉัย	วินิจฉัยจากอาการ[3]
โรคอื่นที่คล้ายกัน	ฝาปิดกล่องเสียงอักเสบ, สิ่งแปลกปลอมในทางหายใจ, ท่อลมอักเสบจากแบคทีเรีย[3][4]
การป้องกัน	การให้วัคซีนไข้หวัดใหญ่ และวัคซีนป้องกันโรคคอตีบ[4]
ยา	สเตอรอยด์, เอพิเนฟรีน[3][4]
ความชุก	ร้อยละ 15 ของเด็กในบางช่วง[3][4]
การเสียชีวิต	พบน้อย[1]

ไวรัสที่เป็นสาเหตุของครุปมีหลายอย่าง ที่พบบ่อยได้แก่เชื้อไวรัสพาราอินฟลูเอนซา และไวรัสอินฟลูเอนซา (หรือเชื้อไข้หวัดใหญ่)^[1] แบคทีเรียก็ทำให้เกิดโรคนี้ได้แต่พบได้น้อยกว่า^[4] การวินิจฉัยส่วนใหญ่ทำโดยอาศัยประวัติและผลการตรวจร่างกาย ก่อนวินิจฉัยจำเป็นต้องวินิจฉัยแยกเอาโรคอื่นที่อันตรายกว่า เช่น ฝาปิดกล่องเสียงอักเสบ หรือสิ่งแปลกปลอมอุดกั้นทางเดินหายใจ ออกไปให้ได้ก่อน^[3] การตรวจทางห้องปฏิบัติการต่าง ๆ เช่น การตรวจเลือด การถ่ายภาพรังสี หรือการเพาะเชื้อ ส่วนใหญ่ไม่มีความจำเป็นนัก^[3]

เชื้อที่เป็นสาเหตุของครุปบางส่วนป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีน เช่น เชื้อไข้หวัดใหญ่ และเชื้อคอตีบ^[4] การรักษาที่สำคัญคือการให้สเตอรอยด์ครั้งเดียว ซึ่งอาจให้กินหรือให้ฉีดก็ได้^[1] ถ้าอาการรุนแรงอาจจำเป็นต้องใช้ยาเอพิเนฟรีนพ่นแบบฝอยละอองเข้าทางการหายใจ^[1][7] ผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงบางรายอาจจำเป็นต้องนอนรักษาในโรงพยาบาล คิดเป็นประมาณ 1–5% ของผู้ป่วยทั้งหมด^[8]

โรคนี้ค่อนข้างพบได้บ่อย เด็กประมาณ 15% จะเคยป่วยโรคนี้^[3] ช่วงอายุที่พบบ่อยที่สุดคือระหว่าง 6 เดือน ถึง 5 ปี แต่บางครั้งก็พบได้ในเด็กโตถึงอายุ 15 ปี^[2][3][8] พบในเพศชายบ่อยกว่าเพศหญิงเล็กน้อย^[8] มักพบมากในฤดูใบไม้ร่วง^[8] ในยุคก่อนที่จะมีการฉีดวัคซีนโรคนี้มักเกิดจากเชื้อคอตีบ และมักเป็นอันตรายถึงชีวิต^[4][9] ปัจจุบันครุปจากเชื้อคอตีบพบได้น้อยมากเนื่องจากมีการให้วัคซีนโรคคอตีบอย่างกว้างขวาง^[10]