องค์การระหว่างประเทศ

องค์การระหว่างประเทศ (อังกฤษ: international organisation/organization) เป็นองค์การที่มีสมาชิก ขอบเขต หรือการปรากฏตัวในระดับนานาชาติ มีสองประเภทดังนี้^[1]

• องค์การนอกภาครัฐระหว่างประเทศ (international nongovernmental organisation: INGO) คือ องค์การนอกภาครัฐ (Non Governmental Organisation: NGO) ที่ดำเนินงานในระดับนานาชาติ เช่น องค์การไม่แสวงกำไร (non-profit organisation) และหน่วยงานในระดับโลก เป็นต้นว่า องค์การขบวนการลูกเสือโลก (World Organization of the Scout Movement), คณะกรรมการกาชาดระหว่างประเทศ (International Committee of the Red Cross), และการแพทย์ไร้พรมแดน (Médecins Sans Frontières)
• องค์การระหว่างรัฐบาล (intergovernmental organisation) หรือองค์การระหว่างประเทศระดับรัฐบาล (international governmental organisation: IGO) เป็นองค์การที่ใกล้เคียงกับนิยามของ "องค์การระหว่างประเทศ" ในกฎหมายระหว่างประเทศมากที่สุด องค์การเหล่านี้มักมีสมาชิกเป็นรัฐเอกราช (sovereign state) ซึ่งเรียกว่า รัฐสมาชิก (member state) ตัวอย่างขององค์การประเภทนี้ เช่น สหประชาชาติ (United Nations), องค์การความมั่นคงและความร่วมมือในยุโรป (Organization for Security and Co-operation in Europe), สภายุโรป (Council of Europe), องค์การแรงงานระหว่างประเทศ (International Labour Organization), และองค์การตำรวจระหว่างประเทศ (International Police Organization)^[2]

องค์การระหว่างรัฐบาลองค์การแรกและเก่าแก่ที่สุด คือ คณะกรรมการกลางเพื่อการเดินเรือในแม่น้ำไรน์ (Central Commission for Navigation on the Rhine) ซึ่งที่ประชุมเวียนนา (Congress of Vienna) จัดตั้งขึ้นใน ค.ศ. 1815

บทบาทขององค์การระหว่างประเทศ คือ ช่วยวางระเบียบวาระในระดับสากล เป็นตัวกลางในการเจรจาทางการเมือง จัดให้มีพื้นที่สำหรับการริเริ่มทางการเมือง และกระตุ้นการสร้างพันธมิตร ตลอดจนกำหนดประเด็นโดดเด่นต่าง ๆ เพื่อช่วยให้รัฐบาลกำหนดลำดับความสำคัญ