อลังการศิลป์

อลังการศิลป์ หรือ ศิลปะตกแต่ง หรือ อาร์ตเดโค (อังกฤษ: Art Deco) เป็นขบวนการการออกแบบนานาชาติระหว่าง ค.ศ. 1925 ถึง ค.ศ. 1939 ที่มีผลต่อศิลปะการตกแต่งเช่น สถาปัตยกรรม การออกแบบภายใน และการออกแบบอุตสาหกรรม รวมทั้งทัศนศิลป์เช่นแฟชั่น, จิตรกรรม, เลขนศิลป์ (graphic arts) และภาพยนตร์ ขบวนการนี้เป็นการผสมผสานระหว่างลักษณะศิลปะกับขบวนการหลายแบบในต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ซึ่งได้แก่ลัทธิคลาสสิกใหม่, ลัทธิเค้าโครง (Constructivism), ลัทธิบาศกนิยม, ลัทธิสมัยใหม่, นวศิลป์ และลัทธิอนาคตนิยม^[1] อลังการศิลป์นิยมกันอย่างสูงสุดในยุโรปและสหรัฐอเมริกาในสมัยรู้จักกันว่า "Roaring Twenties"^[2] และนิยมกันอย่างกว้างขวางในสหรัฐอเมริกาตลอดคริสต์ทศวรรษ 1930^[3] แม้ว่าขบวนการออกแบบหลายขบวนการเริ่มจากความคิดทางการเมืองหรือทางปรัชญา แต่อลังการศิลป์มีรากมาจากการตกแต่งเท่านั้น^[4] ในขณะนั้นทัศนคติต่ออลังการศิลป์ถือกันว่าเป็นศิลปะของความหรู ความมีประโยชน์ทางการใช้สอย และความเป็นสมัยใหม่

ความนิยมในอลังการศิลป์เริ่มลดถอยลงในปลายคริสต์ทศวรรษ 1930 และต้นคริสต์ทศวรรษ 1940 และในที่สุดก็หมดความนิยมไปจนมาในคริสต์ทศวรรษ 1980 ก็เริ่มมีความนิยมกันขึ้นอีกครั้งหนึ่ง อลังการศิลป์มีอิทธิพลลึกซึ้งต่อขบวนการศิลปะหลายขบวนการต่อมาเช่นกลุ่มเมมฟิส (Memphis Group) และศิลปะประชานิยม (pop art) ตัวอย่างของงานยังเห็นได้ทั่วไปในเกือบทุกประเทศตั้งแต่สหรัฐอเมริกา, สหราชอาณาจักร, สเปน, คิวบา, ฟิลิปปินส์, โรมาเนีย และบราซิล ตัวอย่างที่เด่นยังเห็นได้จากสถาปัตยกรรมตามเมืองใหญ่ ๆ เช่นตามนครนิวยอร์ก อาทิ ตึกไครสเลอร์ที่ออกแบบโดยวิลเลียม แวน แอเลน (William Van Alen) และตึกเอ็มไพร์สเตต