Bayt

bilgisayar birimi

Bayt (İngilizce: byte), elektronik ve bilgisayar bilimlerinde genellikle 8 bitlik dizilim boyunca 1 veya 0 değerlerini bünyesine alan ve kaydedilen bilgilerin türünden bağımsız bir bellek ölçüm birimi. Bir bayt, Latin alfabesini baz alan 8-bitlik bir kodlamada herhangi bir harfi temsil eder.

  • 'Çoğu platformda' 8 bit = 1 bayt
Bayt Birimleri
SI Önekleriİkilik önek[1]
AdSembolOndalıkAdSembolİkilik
kilobaytKB103kibibaytKiB210
megabaytMB106mebibaytMiB220
gigabaytGB109gibibaytGiB230
terabaytTB1012tebibaytTiB240
petabaytPB1015pebibaytPiB250
eksabaytEB1018eksbibaytEiB260
zettabaytZB1021zebibaytZiB270
yottabaytYB1024yobibaytYiB280
1 GB'lık IBM Microdrive.

Bitten sonraki ikinci en küçük sayısal bilgisayar birimidir. Bir Bayt, 0 ile 255 arasındaki değeri veya diğer anlamda 256 şalter durumunu temsil etmektedir. Yani 2 üssü 8'dir. Onluk düzende 167'nin ikilik düzende dizilimi şöyledir: 10100111.

bit'in onluk sayı değeri 255 olup, 0 ile birlikte, 256 şalter durumunu gösterir. Eğer somut sonuç 2 üzeri 10'u geçiyorsa o zaman sayının sonundaki rakamlar silinip onun yerine kısaltmalar eklenir. Örneğin,

Bit terimi ilk defa IBM çalışanları tarafından 1956'da ortaya atılmıştır. Aslında, doğrudan adreslenebilen belleğin 6 bitlik bir değeri tanımlayan en küçük birimi olarak tanımlanmıştır. Daha sonra, 1956'da, 6 bitten 8 bite geliştirilmiştir. Bite, bit ile karıştırılmaması için daha sonra Bayt'a çevrilmiştir.

Diğer bir kelime açıklamasına göre de, Byte, "by eight"in (Türkçede sekiz kez veya sekiz ile) kısaltılmış halidir.

Katları

Farklı ölçümler için kullanılan ön ekler genellikle diğer ölçümler ile aynı kullanıma sahiptir, fakat az da olsa farklılıklar vardır. Önceden ikilik sistemin katı olan 1,024 (210) ile çarpılarak kullanılırdı, uygun olanı onluk sistemin katı olan 1,000 (103) ile çarpmaktır Aşağıdaki tablo bu farklı kullanımları gösteriyor.

ÖnekAdıSI Anlamıİkili sistemdeki anlamıFarkları
K veya kkilo103   = 10001210 = 10241%2,40
Mmega106   = 10002220 = 10242%4,86
Ggiga109   = 10003230 = 10243%7,37
Ttera1012 = 10004240 = 10244%9,95
Ppeta1015 = 10005250 = 10245%12,59
Eexa1018 = 10006260 = 10246%15,29

1998'de IEC daha sonraları ise IEEE yeni standart yayınladı:

ÖnekAdı
Kibiikilik kilo1 kibibayt (KiB)210 bayt1024 B
Mebiikilik mega1 Mebibayt (MiB)220 bayt1024 KiB
Gibiikilik giga1 Gibibayt (GiB)230 bayt1024 MiB
Tebiikilik tera1 Tebibayt (TiB)240 bayt1024 GiB
Pebiikilik peta1 Pebibayt (PiB)250 bayt1024 TiB
Exbiikilik exa1 Exbibayt (EiB)260 bayt1024 PiB