हेनान

हेनान चीनको एक भूपरिवेष्टित प्रदेश हो, जुन देशको मध्य भागमा अवस्थित छ। हेनान हान चिनियाँ सभ्यताको जन्मस्थान हो, जसको ३,२०० वर्ष भन्दा बढीको रेकर्ड गरिएको इतिहास छ र लगभग १,० वर्ष पहिले सम्म चीनको सांस्कृतिक, आर्थिक र राजनीतिक केन्द्र थियो। हेनान प्रदेशमा शाङ वंशको राजधानी शहर यिन र शाओलिन मन्दिरको भग्नावशेष सहित धेरै सम्पदा स्थलहरू छन्। चीनका आठ महान् प्राचीन राजधानीहरूमध्ये चार वटा लुओयाङ, आन्याङ, काइफेङ र झेङझोउ हेनानमा छन्। ताई चीको अभ्यास पनि यहाँ चेन जिया गौ गाउँ (चेन शैली) मा सुरु भयो, जस्तै पछि याङ र वू शैलीहरू।^[३]

हेनान 河南
प्रदेश
हेनान प्रदेश
घडीको दिशामा: सोङ्ग पर्वत, काइफेङ, फवाङ मन्दिर प्यागोडा, फवाङ मन्दिर प्रवेशद्वार, लङ्गमेन ग्रोटोज
हेनान प्रदेशको स्थान
निर्देशाङ्क: ३३°५४′०″उ॰ ११३°३०′०″पू॰ / ३३.९००००°N ११३.५००००°E / 33.90000; 113.50000 ११३°३०′०″पू॰ / ३३.९००००°N ११३.५००००°E / 33.90000; 113.50000
देश	चीन
राजधानी (र सबैभन्दा ठुलो सहर)	झेङझोउ
विभागहरू	१७ प्रिफेक्चरहरू, १५९ काउन्टीहरू, २,४५५ बस्तीहरू
सरकार
• प्रकार	प्रदेश
• अङ्ग	हेनान प्रान्तीय जन कांग्रेस
क्षेत्रफल [१]
• जम्मा	१६७००० किमी२ (६४००० वर्ग माइल)
• क्रम	१७औँ
उच्चतम उचाई (लौयाचान्चन)	२४१३.८ मिटर (७९१९.३ फिट)
जनसङ्ख्या  (सन् २०२०)[२]
• जम्मा	९९३६५५१९
• क्रम	तेस्रो
• घनत्व	६००/किमी२ (१५००/वर्ग माइल)
• क्रम	७औँ
जनसाङ्ख्यिकी
• जातीय संरचना	हान – ९८.६% हुइ – १.४%
वेबसाइट	henan.gov.cn

यद्यपि प्रदेशको नामको अर्थ "[पहेँलो] नदीको दक्षिण" भए तापनि यस प्रदेशको लगभग एक चौथाई भाग पहेँलो नदीको उत्तरमा अवस्थित छ, जसलाई हुआङ हे पनि भनिन्छ। १,६७,००० वर्ग किलोमिटर (६४,४७९ वर्ग माइल) क्षेत्रफल भएको हेनानले उत्तरी चीनको उर्वर र घना बस्ती भएको उत्तरी चीनको मैदानको ठुलो भाग ओगटेको छ। यसको छिमेकी प्रदेशहरू शान्सी, शान्सी, हेबेई, शान्दोङ, अनहुई र हुबेई हुन्। हेनान सन् २०२० सम्ममा ९ करोड ९० लाख भन्दा बढी जनसङ्ख्या भएको चीनको तेस्रो ठुलो जनसङ्ख्या भएको प्रदेश हो। हेनान विश्वको सातौँ सबैभन्दा बढी जनसङ्ख्या भएको उपराष्ट्रिय इकाई पनि हो, र, यदि यो आफैँमा एक देश भएको भए, हेनान इजिप्ट र भियतनामलाई पछि पार्दै विश्वको १४औँ सबैभन्दा बढी जनसङ्ख्या भएको देश हुने थियो। यस प्रदेशको चीनमा नकारात्मक प्रतिष्ठा छ, र हेनानका मानिसहरू प्रायः क्षेत्रीय भेदभावबाट पीडित हुन्छन्।^[४][५]

हेनान चीनको पाँचौँ सबैभन्दा ठुलो प्रदेशीय अर्थव्यवस्था हो, ग्वाङडोङ पछि दक्षिण मध्य चीनमा दोस्रो ठुलो, र आन्तरिक प्रदेशहरू मध्ये सबैभन्दा ठुलो, २०२१ सम्म मा ५.८८ ट्रिलियन आरएमबी (यूएस $९२६ बिलियन) को नाममात्र जीडीपीको साथ, ८१५ बिलियन को टर्कीको जीडीपी भन्दा अगाडि। यदि यो देश भएको भए सन् २०२१ सम्ममा यो १८औँ ठुलो अर्थतन्त्र का साथै १४औँ सबैभन्दा धेरै जनसङ्ख्या भएको देश हुने थियो। यद्यपि, अन्य पूर्वी र मध्य प्रदेशहरूको तुलनामा प्रतिव्यक्ति जीडीपी कम छ। अर्थव्यवस्था एल्युमिनियम र कोइला को मूल्य, साथै कृषि, भारी उद्योग, पर्यटन र खुदरा मा आधारित वृद्धि गर्न जारी छ।^[६] हेनानमा १५० भन्दा बढी उच्च शिक्षा संस्थाहरू छन्, जुन मध्य चीन क्षेत्रमा पहिलो स्थानमा रहेको छ।^[७]