Mutlak monarşi

Mutlak monarşi,^[1][2] yasama ve yürütme kuvvetlerinin hükümdarda toplandığı bir hükûmet sistemidir. Bu sistemde, devlet içinde tek ve en büyük otorite sahibi hükümdardır. Yasama, yürütme ve hatta yargı yetkisinin sahibi 'hükümdar'dır (monark, kral, padişah...). Mutlak monarşiyi meşruti monarşi ile karıştırmamak gerekir. Meşruti monarşi bir kuvvetler ayrılığı sistemidir. Mutlak monarşi ise kuvvetler birliğini esas alır. Yani mutlak monarşi, devletin tek bir kişi tarafından hiçbir sınırlamaya bağımlı olmayarak yönetildiği rejim türüdür. Merkezi krallık anlamına ya da padişahın tek elden kendi kararlarıyla yönetimine denir.

Mutlak monarşiler Avrupa'da ilk defa Kara Ölüm ve Rönesans’ı takip eden beyliklerin yıkılması gibi siyasi ve sosyal değişimler ile Orta Çağ toplumunun hükûmeti dengeleyici güçlerine karşı olarak hükümdarların merkezi bir devlet kurma çabaları sonucunda çıkmıştır. Başlangıçta Burgonya Düklüğü'nde görülmüş ve sonrasında İspanya ve Fransa Krallıkları’nın çeşitli topraklarını merkezileştirmek için bir model olarak yayılmıştır.

Mutlakiyetçi hükûmet sistemi, 16. yüzyılın sonları ve 17. yüzyılda, Fransa Kralı 14. Louis ve İspanya Kralı II. Felipe gibi daha otokratik bir yönetim biçimiyle ilişkilendirilen figürler altında en tepe noktasını gördü. Mutlakiyetçi bir hükûmet kurmaya çalışan I. Charles parlamentoyu gereksiz olarak gördü ve bu sonrasında İngiliz İç Savaşı’na ve takiben idamına yol açtı.

Mutlakiyetçilik ilk olarak Fransız Devrimi’nin ardından ve sonrasında I. Dünya Savaşı'nın bitişiyle büyük ölçüde geriledi. Her iki olay da halkın egemenliği temelli hükûmet sisteminin halk arasında yaygınlaşmasına yol açtı. Fakat, 19. yüzyılın başlarında Meşruiyetçilik ve Karlizm gibi liberal demokrasiye karşı çıkan yeni siyasi hareketler ile 20. yüzyılın başlarında çıkan bütüncül milliyetçilik için bir temel sağlamıştır.

Günümüzde Mutlak monarşiyle yönetilen ülkeler arasında, Brunei, Esvatini,^[3] Umman,^[4] Suudi Arabistan,^[5] Vatikan^[6] ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni oluşturan emirlikler^[7][8] vardır.^[9]