James Webb kosmik teleskopi
Jeyms Uebb kosmik teleskopi (JWST) infraqizil spektrdagi astronomiya uchun moʻljallangan maxsus kosmik teleskopdir . Udagi yuqori aniqlikdagi va oʻta sezgir qurilmalar, Hubble kosmik teleskopi uchun kuzatish juda qiyin boʻlgan, eng qadimiy, uzoq masofadagi zaif ob’ektlarni koʻrish imkonini beradi.[1] Bu astronomiya va kosmologiyaning koʻplab sohalari boʻyicha tadqiqotlar oʻtkazish imkonini beradi, masalan, dastlabki yulduzlarni kuzatish va dastlabki galaktikalarning shakllanishi va yashab qolish imkoni yuqori boʻlgan ekzosayyoralar atmosferasining batafsil tavsifi.[2][3][4]
Webb 2021-yil 25-dekabrda Fransiya Gvianasining Kuru shahridan Ariane 5 raketasida uchirilgan va 2022-yil yanvar oyida Quyosh-Yer L 2 Lagrange nuqtasiga yetib kelgan. James Webbning ilk surati 2022-yil 11-iyulda matbuot anjumani orqali ommaga eʼlon qilingan [5]
Webbning asosiy oynasi oltin bilan qoplangan berilliydan yasalgan va 18 ta olti burchakli oyna segmentlaridan iborat boʻlib, 2.4 m (7 ft 10 in) diametrli Hubble bilan solishtirganda ular birgalikda 6.5-meter-diameterli (21 ft) koʻzguni hosil qiladi, . Bu Webbga taxminan 25 kvadrat metrli yorugʻlik yigʻish maydonini hosil qilish imkonini beradi, bu Hubblenikidan olti marta katta hisoblanadi. Yaqin ultrabinafsha, koʻrinadigan (0,1 dan 0,8 gacha) mkm) va yaqin infraqizil (0,8-2,5 μm) [6] spektrlarda kuzatish olib boruvchi Habbldan farqli oʻlaroq, Webb pastroq chastota diapazoni, yaʼni, uzun toʻlqin uzunlikga ega koʻrinadigan yorugʻlikdan (qizil) oʻrta infraqizilgacha (0,6-28,3 μm) kuzatadi. Teleskop juda sovuq, 50 K (−223 °C; −370 °F) dan past haroratda saqlanishi kerak, shunda teleskopning oʻzi chiqaradigan infraqizil yorugʻlik toʻplangan yorugʻlikka toʻsqinlik qilmaydi. U Quyosh-Yer L 2 Lagrange nuqtasi yaqinidagi quyosh orbitasida joylashtirilgan boʻlib, u Yerdan taxminan 1.5 million kilometer (930,000 mi) masofada. Uning besh qavatli quyosh pardasi uni Quyosh, Yer va Oyning taʼsirida isishladan himoya qiladi.