Mirabay
Mirabay[1] nomi bilan mashhur boʻlgan va Sant Meerabai hurmatga sazovor boʻlgan. U 1498-yilda tug'ilgan. 1547-yilda vafot etadi. Meera 16-asrda yashagan hindu tasavvuf shoiri va Krishnaning dindori edi. U mashhur Bhakti avliyosi, ayniqsa Shimoliy Hindiston hindu an'analarida.[2][3]
Mirabai Kudki shahrida hozirgi Rajasthanning Pali tumani Rathore Rajput qirollik oilasida tug'ilgan va bolaligini Mertada o'tkazgan. U Bhaktamalda tilga olinadi, bu uning mil.avv.1600-yillarda mashhurligi va Bhakti harakati madaniyatida qadrli shaxs ekanligini tasdiqlaydi.[4][5]
Mirabay afsonalarda uning ijtimoiy va oilaviy anjumanlarga qo'rqmasligi, Krishnaga bo'lgan sadoqati, Krishnaga o'z eridek ko'rar edi va diniy sadoqati uchun qaynona-qaynota tomonidan zilm ko'rganligi haqida so'z boradi. U ko'plab xalq ertaklari va xagiografik afsonalarning mavzusi ular bir-biriga mos kelmaydigan yoki tafsilotlari jihatidan juda farq qiladi. [6]
Biografiya
Mirabay haqida haqiqiy ma'lumotlar yo'q va olimlar Meeraning tarjimai holini uning sanasi va boshqa lahzalari eslatib o'tilgan 2-darajali adabiyotlardan aniqlashga harakat qilishdi. Meera 1516-yilda Mevarning valiahd shahzodasi Bxoj Rajga istamagan holda turmushga chiqdi[7][8] Uning turmush o'rtog'i 1518-yilda Dehli sultonligi bilan davom etayotgan urushlardan birida yaralangan va 1521-yilda jangovar jarohatlardan vafot etgan. Uning otasi ham, qaynotasi ham ( Rana Sanga ) birinchi Mug‘al imperatori Boburga qarshi Xanva jangida mag‘lubiyatga uchraganidan bir necha kun o‘tib vafot etgan.
She'riyat
Meera Bayning ko'plab kompozitsiyalari bugungi kunda Hindistonda, asosiy bag'ishlangan qo'shiqlar ( bhajanlar ) sifatida kuylashda davom etmoqda, garchi ularning deyarli barchasi falsafiy ma'noga ega edi.[10] Uning eng mashhur kompozitsiyalaridan biri " Paayoji maine Naam Ratan dhan paayo " bo'lib qolmoqda. Mirabayraning she'rlari Rajasthan tilida lirik padalar (metrik misralar) dir.[11] Minglab oyatlar unga tegishli bo'lsa-da, olimlar ularning qanchasini Meeraning o'zi yozganligi haqida turlicha fikrda.[12] Uning she'riyatining o'z davridan saqlanib qolgan qo'lyozmalari yo'q va unga ikkita she'r yozilgan eng qadimgi yozuvlar 18-asr boshlarida, u Dvarka ibodatxonasidagi Dvarkadxish haykaliga botganidan keyin 150 yildan ko'proq vaqt o'tgach.[13]
Mirabay kompozitsiyalari
- Raag Govind
- Govind Tika
- Raag Soratha
- Meera Ki Malhar
- Mira Padavali
- Narsi ji Ka Mayara
- Sanson Ki Mala Pe
Yana qarang
- Andal
- Akka Mahadevi
- Bhajan
Adabiyotlar
Havolalar
 | Vikiomborda Mirabay haqida turkum mavjud |
- Mīrabāī va uning Bhakti Harakatiga qo'shgan hissalari, SM Pandey va Norman Zide (1965), Dinlar tarixi, jild. 5, № 1, 54–73-betlar
- Rajastandagi Mirabai, Parita Mukta (1989)
- Musiqa nazariyasi sinfida feministik va g'arbiy bo'lmagan istiqbollar: Jon Xarbisonning "Mirabai qo'shiqlari, Emi Karr-Richardson (2002), Kollej musiqasi simpoziumi, 42-jild, 20–36-betlar) o'rganish.
- Krishnasiz qo'shiq yo'q, Devid Kinsli (1972), Dinlar tarixi, jild. 12, No 2, 149-180-betlar
- "Tilning shirinligi bilan": Rajasthandagi ayol sadhusning og'zaki hayotidagi burch, taqdir va sadoqat, Antuanetta E. DeNapoli (2009), Osiyo etnologiyasi, jild. 68, № 1, 81–109-betlar