Shinzō Abe
Hi Shinzo Abe (安倍 晋三, Abe Shinzō [abe ɕin(d)zoː]; 21 Septyembre 1954 - 8 Hulyo 2022) usá nga Haponés nga polítiko nga nag-alágad nga Primer Ministro han Hapon ngan Mangulo han Partido Liberal Demokratiko (PLD) tikang 2006 tubtob 2007 ngan tikang han 2012 kutob 2020. Hiyá an gima-iha-i-nga-nagsirbe nga primer ministro ha kaagi han Hapon.[1][2] Nagsirbe gihapon hi Abe nga Chief Cabinet Secretary tikang han 2005 kutob 2006 han hin madaliay nga panahon amo an Nanguna han Oposisyon han 2012.
Iya Exelensya Shinzō Abe | |
|---|---|
安倍 晋三 | |
.jpg) Opisyal nga ritrato, 2015 | |
| Primer Ministro han Hapon | |
| Ha puwesto 26 Disyembre 2012 – 16 Septyembre 2020 | |
| Monarka | |
| Deputy | Tarō Asō |
| Gin-unahan ni | Yoshihiko Noda |
| Ginsundan ni | Yoshihide Suga |
| Ha puwesto 26 Septyembre 2006 – 26 Septyembre 2007 | |
| Monarka | Akihito |
| Gin-unahan ni | Junichirō Koizumi |
| Ginsundan ni | Yasuo Fukuda |
| Mangulo han Partido Liberal Demokratiko | |
| Ha puwesto 26 Septyembre 2012 – 14 Septyembre 2020 | |
| Deputy | Masahiko Kōmura |
| Secretary-General | Shigeru Ishiba Sadakazu Tanigaki Toshihiro Nikai |
| Gin-unahan ni | Sadakazu Tanigaki |
| Ginsundan ni | Yoshihide Suga |
| Ha puwesto 20 Septyembre 2006 – 26 Septyembre 2007 | |
| Maghirilom ha Kasahiran | Tsutomu Takebe Hidenao Nakagawa Tarō Asō |
| Gin-unahan ni | Junichiro Koizumi |
| Ginsundan ni | Yasuo Fukuda |
| Mangulo han Oposisyon | |
| Ha puwesto 26 Septyembre 2012 – 26 Disyembre 2012 | |
| Monarka | Akihito |
| Primer Ministro | Yoshihiko Noda |
| Gin-unahan ni | Sadakazu Tanigaki |
| Ginsundan ni | Banri Kaieda |
| Chief Cabinet Secretary | |
| Ha puwesto 31 Oktubre 2005 – 26 Septyembre 2006 | |
| Primer Ministro | Junichiro Koizumi |
| Gin-unahan ni | Hiroyuki Hosoda |
| Ginsundan ni | Yasuhisa Shiozaki |
| Maghirilom ha Kasahiran han Partido Liberal Demokratiko | |
| Ha puwesto Septyembre 2003 – Septyembre 2004 | |
| Namumuno | Junichiro Koizumi |
| Gin-unahan ni | Taku Yamasaki |
| Ginsundan ni | Tsutomu Takebe |
| Api han Balay hin mga Representante | |
Incumbent | |
| Nag-asumir hin puwesto 19 Hulyo 1993 | |
| Constituency | An bug-os nga distrito han Yamaguchi (1993–1996) ika-upat nga distrito han Yamaguchi (1996–yanâ) |
| Personal nga mga detalye | |
| Natawo | 安倍晋三 (Abe Shinzō) 21 Septyembre 1954 Tokyo, Hapon |
| Namatay | 8 Hulyo 2022 |
| Partido nga politikanhon | Liberal Demokratiko |
| (Mga) Asawa | Akie Abe (k. 1987) |
| Urukyan | Kantei |
| Alma mater | Unibersidad Seikei |
Hi Abe nátíkang hin prominente nga pamilya ha polítikan ngan syahan anay nga napilì nga Primer Ministro hin ispisyal nga pagtirok han Dieta Nasodnon han Septyembre 2006. Hadto, nga an iya panuigon 52, hiyá an nagin pinakabatan-on nga katapos-han-gera nga Primer Ministro han Hapon ngan syahan nga natawo katapos han Gyera Pankalibotan II. Nagbiya hin puwesto hi Abe han 12 Septyembre 2007 hin mga rason han iya pamati hin lawas katapos malupigan an iya partido dida han piniliay han Balay hin mga Konsehal hadto nga tuig. Ginsaliwanan hiyá ni Yasuo Fukuda, an syahan hin nagsunodsunod nga limá nga mga Primer Ministro nga waray makapadayon pagkapot han puwesto hin labaw hin napulo kag unom ka bulan.
Nagbuhat hin pagbalik ha politika hi Abe, ngan han 26 Septyembre 2012 nalupig niyá an kasanhi nga Ministro hin Depensa nga hi Shigeru Ishiba para han pagkamangulo han PLD. Katapos han landslide nga pagdaog han PLD didâ han 2012 nga piniliay ha kasahiran, hiyá an nagin syahan nga kasanhi nga Primer Ministro nga nakabalik ha puwesto tikang kan Shigeru Yoshida han 1948. Na-otro hiyá kapili didâ han 2014 nga piniliay ha kasahiran, nga diin nagpabilin an iya duha ka kat-tulo ka bahin nga mayoriya upod han kapadis ha koalisyon nga partido Komeito, ngan dida gihapon han 2017 nga piniliay ha kasahiran.
Hi Abe usá nga konserbador nga ginsiring hin damo mga komentarista ha politika nga pan-tuo nga nasyonalista.[3][4][5][6] Api hiyá han revisyonista nga Nippon Kaigi ngan nagdadara hiyá hin revisyonista nga mga paglantaw han kasaysayan han Hapon,[7] nga diin upod an diri pag-angkon han papel han pagpirit han gobyerno han pagkuha hin panhayahay nga kababayin-an o comfort women ha Gyera Pankalibotan II,[8] nga diin ini nga posisyon nagdangat hin tensyon upod han harani nga nasod han Salatan nga Korea.[9][10] Ginkikitâ hiyá nga madig-on nga pagtindog ha pag-atubang han Amihanan nga Korea, ngan nagbabandilyo hiyá nga liwatón an Artikulo 9 han pasipista nga konstitusyon nga magtugot han Hapon nga magmantener hin mga puwersa militar.[11][12] Kilalado ha langyaw hi Abe tungod han mga polisiya ha ekonomiya han iya kagamhanan, nga gin-agnayan nga Abenomics, nga nagsusunod hin monetary easing, fiscal stimulus, ngan mga reporma ha istruktura.[13]
Han 8 Hulyo 2022, gin-asasinar hi Abe hin kasanhi nga Japan Maritime Self-Defense Force nga tripulante samtang naghahatag hiya hin pamulung ha pagkampanya ha Nara.[14][15] Sumala han mga pag-imbestiga han pulis, gintarget hi Abe han suspechado tungod han sinisiring nga mga koneksyon ni Abe ngan han Unification Church, usá nga bag-o nga relihiyoso nga pangiwa nga gintukod ha Salatan nga Korea.[16]