اکسیژن یکی از عناصر شیمیایی در جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن O و عدد اتمی آن ۸ است. این عنصر که عضوی از خانوادهٔ عناصر گروه کالکوژن، یعنی گروه شانزدهم در جدول تناوبی است، نافلزی بسیار واکنشپذیر و عاملی اکسیدکننده است که به آسانی موجب اکسید شدن عناصر و ترکیبات شیمیایی میشود. از نظر جرمی، پس از هیدروژن و هلیوم، اکسیژن سومین عنصر فراوان در کیهان است. در دما و فشار استاندارد، دو اتم اکسیژن با اتصال به یکدیگر موجب تولید ساختاری موسوم به دیاکسیژن یا اصطلاحاً موجب شکلگیری یک مولکول اکسیژن میشوند. مولکول اکسیژن در حالت گازی، بیرنگ، بیبو و دارای فرمول O۲ است. مولکول اکسیژن ۲۰٫۹۵ درصد از اتمسفر کره زمین را تشکیل میدهد. با درنظر گرفتن اکسیژن موجود در فرمول شیمیایی ترکیبهای دارای اکسیژن موجود در پوسته زمین، اکسیژن تقریباً تشکیل دهنده نیمی از عناصر سازنده پوسته زمین است. اکسیژن مولکولی موجب تولید انرژی در فرایند سوختن، تنفس یاختهای هوازی است. بسیاری از مولکولهای آلی موجود در موجودات زنده مانند پروتئینها، نوکلئیک اسیدها، کربوهیدراتها، چربیها و همچنین گستره وسیعی از ترکیبات معدنی پوسته بدن جانوران، دندانها و استخوانها دارای اتمهای اکسیژن هستند. اغلب جرم تشکیل دهنده موجودات زنده متشکل از اکسیژن است، چرا که بدن جانوران بهطور عمده از آب تشکیل شدهاست و اکسیژن عنصر اصلی سازنده آب است. اکسیژن موجود در اتمسفر زمین بهطور پیوسته توسط فرایند فتوسنتز تأمین میشود، فرایندی که طی آن نور خورشید موجب تبدیل آب و کربن دیاکسید به اکسیژن میشود. از لحاظ شیمیایی، اکسیژن خیلی فعال است و درنتیجه نمیتواند در هوای آزاد بهصورت آزاد و اتمی باقی بماند. بهغیر از اکسیژن مولکولی، اکسیژن دارای دگرشکلهای دیگری نیز است که ازون یکی از آنها است.
- … عنکبوت، عقرب، رتیل و هزارپا، حشره نیستند و جزوی از زیرشاخه گیرهداران محسوب میشوند؟ (در تصویر)
- … زهره تنها سیارهٔ منظومه شمسی است که به صورت ساعتگرد به دور خود میچرخد؟
- … آلبوم موسیقی ترانههای رایسا که شامل شعرهای عاشقانه روسی است با صدای میخائیل گورباچف میباشد؟
- … افراد مبتلا به نوروآکانتوسیتوز ممکن است به دلیل گاز گرفتن مداوم زبان، لبها و داخل دهان خود دچار کاهش وزن شدید شوند؟
- … ویکتور خارا، آخرین سرود زندگیاش را چند لحظه قبل از این که تیرباران شود و در حالی که انگشتانش را شکسته بودند، خواند؟
- … برخی محققین معتقد اند همراه با ابتلا به سندرم تورت مزایای نهفتهای مانند افزایش آگاهی، توجه و ادراک فضایی وجود دارد؟
- در جریان سقوط یک فروند بالگرد بل ۲۱۲ در نزدیکی ورزقانِ ایران، ۸ نفر از جمله سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور (در تصویر) و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، کشته شدند.
- لی هسین لونگ پس از نزدیک به ۲۰ سال از سمت نخستوزیری سنگاپور کنار رفت و لورنس وانگ جانشین او شد.
- رابرت فیتسو، نخستوزیر اسلواکی، پس از سوء قصد در بیمارستان بستری شد.
- نیمو، خواننده سوئیسی با ترانه «د کد» برنده مسابقه آواز یوروویژن شد.
- پس از انتخابات سراسری جزایر سلیمان، جرمیا مانل نخستوزیر شد.
امروز: چهارشنبه، ۲۲ مه ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲ خرداد ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۱۴ ذیالقعده ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)
روز جهانی تنوع زیستی، در اسرائیل: روز اورشلیم
- رویدادها
- ۱۳۶۱ - سالروز آزادسازی خرمشهر در عملیات بیتالمقدس
- ۱۹۶۰ - وقوع شدیدترین زمینلرزه سدهٔ بیستم میلادی در جنوب شیلی، جان ۵۷۰۰ تن را گرفت و امواج حاصل از آن تا ساحل غربی ایالات متحده و همچنین سواحل هاوایی و ژاپن پیش رفت.
- ۱۹۷۲ - ریچارد نیکسون با رفتن به مسکو، نخستین رئیسجمهور آمریکایی شد که از شوروی دیدن میکند.
- زادروزها
- ۱۸۱۳ - زادروز ریشارد واگنر آهنگساز معروف آلمانی
- ۱۸۴۴ - زادروز مری کست نقاش آمریکایی قرن نوزدهم
- ۱۸۵۹ - زادروز آرتور کانن دویل نویسندهٔ انگلیسی، خالق شخصیت شرلوک هولمز
- ۱۹۰۷ - زادروز لارنس الیویه بازیگر تئاتر لندن، برندهٔ جایزه اسکار
- ۱۹۰۷ - زادروز هرژه نویسنده و کاریکاتوریست بلژیکی، خالق ماجراهای تنتن
- ۱۹۲۱ - زادروز جلیل شهناز (در تصویر) از سرشناسترین نوازندگان تار و سه تار سدهٔ اخیر در ایران
- ۱۹۸۷ - زادروز نواک جوکوویچ تنیسباز حرفهای صرب
- درگذشتها
- ۳۳۷ - درگذشت کنستانتین یکم امپراتور روم
- ۱۵۴۵ - درگذشت شیرشاه سوری معروف به شیرخان، بنیانگذار پادشاهی کوتاهمدت سوری در شمال هند
- ۱۶۶۷ - درگذشت الکساندر هفتم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
- ۱۸۸۵ - درگذشت ویکتور هوگو شاعر و رماننویس فرانسوی، خالق بینوایان
- ۱۹۶۷ - درگذشت لنگستون هیوز شاعر، داستاننویس، نمایشنامهنویس و داستان کوتاهنویس آمریکایی
- ۲۰۱۰ - درگذشت مارتین گاردنر نویسندهٔ علمی اهل آمریکا