حسن صباح بنیانگذار دولت اسماعیلیان الموت در فلات ایران و حجت امام و داعی بزرگ مذهب اسماعیلیهٔ نزاری بود. او در خانوادهای شیعهٔ دوازده امامی در قم زاده شد. پدرش، علی بن محمد بن جعفر صباح حمیری، از اهالی کوفه بود، اما ادعا داشت که نسبش به حمیری یمنی میرسد. حسن در ری به عنوان شیعهٔ دوازده امامی تعلیم یافت، اما پس از آشنایی با امیره ضراب و ابونصر سراج به مذهب اسماعیلی گروید و مورد توجه عبدالملک بن عطاش، داعی بزرگ عراق عجم، قرار گرفت. تا پیش از سی سالگی، وی با سفر به مصر تحصیلات خود را کامل کرد و از اوضاع خلافت فاطمیان آگاه شد. حسن صباح پس از بازگشت از مصر به عنوان حجت امام در فلات ایران به تبلیغ و ترویج اصول مذهب اسماعیلیه و اندیشههای آزادیخواهانه دست زد. او به نقاط مختلفی از جمله گرگان، ساری و دماوند رفت. وی در ۴۸۳ ه.ق / ۱۰۹۰ م. الموت را به عنوان مرکز اسماعیلیه در ایران برگزید تا از آنجا اسماعیلیان ایرانی را رهبری کند. او پس از تصرف قلعهٔ الموت، اقدام به تصرف دژهای مناطق مختلف ایران از جمله شاهدژ، قهستان، لمسر کرد، تا با توجه به موقعیت استراتژیک و خاص دژها برای دفاع در مقابل امپراتوری سلجوقی و همچنین سهولت کار برای ترویج مذهب اسماعیلیه، از آنها بهرهبرداری کند. پس از درگذشت المستنصر بالله، خلیفهٔ فاطمی، در ۴۸۷ ه.ق / ۱۰۹۴ م. در قاهره و بروز اختلاف بر سر جانشینی وی، حسن صباح از نزار فرزند ارشد امام حمایت کرد و با به قتل رسیدن نزار توسط برادر کهترش، حسن صباح به عنوان حجت امام، رهبری نزاریان در آسیای مرکزی، ایران، عراق و شام را بر عهده گرفت و ارتباط خود را با خلافت فاطمی بهطور کامل قطع کرد. وی حکومت اسماعیلیهٔ الموت را بنا نهاد و به ترویج افکار آزادیخواهانه دست زد.
- … باشگاه فوتبال استقلال تهران را جمعی از ورزشکاران دوچرخهسواری تاسیس کردند؟ (در تصویر)
- … جامعترین مرور سیستماتیک دربارۀ رژیم غذایی کتوژنیک نشان داد که این رژیم، خطر بروز بیماریهای قلبی، سرطان و چند اختلال دیگر را افزایش میدهد؟
- … دریای سارگاسو هیچ ساحلی ندارد؟
- … انجیل به روایت متی، یکی از شاهکارهای موسیقی باروک مذهبی است اما پس از درگذشت یوهان سباستیان باخ برای سالها فراموش شده بود؟
- … در پیچیدهترین حالت بسامد جزیره و دریاچه، در کانادا یک جزیره دریاچهای در دریاچهای قرار دارد که آن دریاچه هم در یک جزیره در دریاچه نچیلینگ در جزیره بافین واقع شدهاست؟
- … ورزشگاه فلتینس آرنا در گلزنکیرشن آلمان مجهز به یک سیستم لولهکشی ۵ کیلومتری و ۴ انبار نگهداری آبجو به حجم ۵۲٬۰۰۰ لیتر است؟
- ناسا اعلام کرد که فضاپیمای بدون سرنشین وویجر ۱ برای اولین بار در پنج ماه گذشته دادههای قابل خواندن ارسال کرده است.
- مارمولکماهی غول، بزرگترین خزنده دریایی شناخته شده (تصویر: مقایسه اندازه)، به طور رسمی توصیف علمی شد.
- سیل در خلیج فارس و شبه جزیره عربستان بیش از ۳۰ کشته بر جای گذاشت.
- ایران در پاسخ به حملهٔ هوایی اسرائیل به ساختمان کنسولگری خود در دمشق، خاک اسرائیل را هدف حملهٔ موشکی و پهپادی قرار داد.
- در انتخابات قانونگذاری کره جنوبی، ائتلاف اپوزیسیون به رهبری حزب دموکرات اکثریت پارلمان را کسب کرد.
امروز: پنجشنبه، ۱۶ مه ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۸ ذیالقعده ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)
روز جهانی مبارزه با ترس از همجنسگرایی، در آمریکا: روز نیروهای مسلح، در مالزی: روز معلم
- رویدادها
- ۱۷۷۰ - ماری آنتوانت شاهزادهٔ ۱۴ سالهٔ اتریشی به عقد ازدواج لویی شاهزادهٔ ۱۵ سالهٔ فرانسوی درآمد.
- ۱۸۰۴ - ناپلئون بوناپارت با رأی پارلمان فرانسه، امپراتور این کشور شد.
- ۱۸۷۵ - در پی وقوع زمینلرزهٔ شدیدی در ونزوئلا و کلمبیا، ۱۶ هزار تن جان باختند.
- ۱۹۲۰ - ژان دارک (تصویر) که قرنها قبل توسط کلیسای کاتولیک به جرم ارتداد در آتش سوزانده شده بود، توسط پاپ ژان پل اول تبرئه شده و لقب «قدیس» به وی داده شد.
- ۱۹۶۶ - مائو آغاز انقلاب فرهنگی در چین را اعلام کرد.
- زادروزها
- ۱۶۱۱ - زادروز اینوسنت یازدهم از پاپهای کلیسای کاتولیک روم
- ۱۹۰۵ - زادروز هنری فوندا بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر اهل آمریکا
- ۱۹۵۳ - زادروز پیرس برازنان بازیگر ایرلندیتبار آمریکایی
- ۱۹۵۶ - زادروز اولگا کوربوت ژیمناست اهل بلاروس، برندهٔ ۴ مدال طلای المپیک
- ۱۹۶۶ - زادروز جنت جکسون خواننده، رقصنده، ترانهسرا و بازیگر اهل آمریکا، خواهر مایکل جکسون
- ۱۹۸۶ - زادروز مگان فاکس مدل و بازیگر آمریکایی
- درگذشتها
- ۱۱۷۵ - قتل آقامحمدخان قاجار بنیانگذار دودمان قاجاریه در ایران
- ۱۳۸۸ - درگذشت محمدتقی بهجت از عرفای نامدار و از مراجع تقلید
- ۱۷۰۳ - درگذشت شارل پرو شاعر و داستانسرای فرانسوی
- ۱۸۳۰ - درگذشت ژوزف فوریه ریاضیدان و فیزیکدان فرانسوی
- ۱۹۲۶ - درگذشت محمد ششم سیوششمین و آخرین پادشاه امپراتوری عثمانی
- ۱۹۴۲ - درگذشت برونیسلاو مالینوفسکی انسانشناس اهل لهستان
- ۱۹۵۳ - درگذشت جنگو راینهارت نوازندهٔ گیتار جاز اهل بلژیک
- ۲۰۱۰ - درگذشت رانی جیمز دیو ترانهسرا و خوانندهٔ آمریکایی