Amerika Birləşmiş Ştatları prezidentlərinin siyahısı

Amerika Birləşmiş Ştatlarının prezidenti — ABŞ icraedici hakimiyyətinin başçısı. Vəzifə Konstitusiya konventinin (məclis) 1787-ci ildə qəbul etdiyi ABŞ Konstitusiyası tərəfindən təsis edilib^[1]. 1789-cu ildəCorc Vaşinqton ABŞ-nin ilk prezidenti seçildi. Onun bu vəzifəni tutmasından öncə, "prezident" sözü "Kontinental konqresin prezidenti"^{[K 1]} birləşməsində istifadə olunurdu.

Amerika Birləşmiş Ştatlarında prezidentlər 1789-cu ildən seçilirlər. Ardıcıl seçilmələr eyni hakimiyyət dövrü kimi qəbul olunur (məsələn, 2 dəfə ardıcıl olaraq seçilən Corc Vaşinqton 1-ci və 2-ci deyil, yalnız 1-ci prezident hesab olunur), hazırda ABŞ tarixində fasilə ilə prezident vəzifəsini tutmuş yeganə şəxs Qrover Klivlend olmuşdur və o, 22-ci və 24-cü prezident hesab olunur. Franklin Ruzvelt 4 dəfə ABŞ Prezidenti seçilmiş yeganə şəxsdir, həmçinin o, bu vəzifəni 12 il (1933-cü ildən 1945-ci ilə qədər) tutaraq prezident postunda ən uzun müddət qalan şəxs sayılır. Ən qısamüddətli prezidentlik dövrü isə Uilyam Harrisona məxsusdur (1841-ci ilin mart–aprel ayları).

Amerika prezidentlərinin səkkizi vəzifədə olarkən vəfat etmişdir. Onlardan dördü səlahiyyətlərinin icrası zamanı təbii səbəblərdən (Uilyam Henri Harrison^[2], Zakari Teylor^[3], Uorren Hardinq^[4] və Franklin D. Ruzvelt) vəfat etmişdir, dördü isə qətlə yetirilmişdir: Linkoln (1865-ci ildə teatrda Konfederativ Ştatlarının tərəfdarı tərəfindən), Qarfild (1881-ci ildə vağzalda ruhi xəstə tərəfindən), Mak-Kinli (1901-ci ildə sərgidə anarxist tərəfindən)^[5] və Kennedi (1963-cü ildə Li Harvi Osvald tərəfindən). Riçard Nikson vəzifədən istefa vermiş ilk və yeganə prezidentdir.^[6]

ABŞ-nin ilk prezidenti Corc Vaşinqton seçicilərin 100% səsini alan yeganə prezident olub. Cerald Ford isə seçicilərin səsi ilə seçilməyib, belə ki, Riçard Nikson onu Spiro Aqnyunun istefasından sonra vitse-prezident təyin etdi və təyinatı Konqresin hər iki palatası təsdiqlədi, Niksonun istefasından sonra isə Ford avtomatik olaraq 38-ci prezident oldu. 1824-cü il seçkilərində seçicilərin mütləq səs çoxluğunu yığa bilməyən qalib Nümayəndələr Palatasının səsverməsindən sonra prezidenti postunu uduzdu. İkinci və altıncı prezidentlər, habelə qırx birinci və qırx üçüncü prezidentlər ata və oğul olmuşdular, iyirmi altıncı və otuz ikinci isə bir-birilərinə uzaq qohum idilər. Martin van Buren ingilis müstəmləkələrinin deyil müstəqil Ştatların ərazisində doğulmuş ilk prezident idi və həm də doğma dili ingiliscə olmayan yeganə prezident idi. Vəzifə başında olduğu zaman öldürülən iki prezidenti Conson soyadlı vitse-prezidentlər əvəz ediblər. Barak Obama ilk afroamerika mənşəli prezident olmuşdur. Vətəndaş müharibəsi zamanı cənub ştatları müstəqillik elan etdikdən və özünü ABŞ-nin tərkibindən çıxardıqdan sonra, 1861-ci ildən 1865-ci ilədək Amerika Konfederativ Ştatlarının prezidenti vəzifəsi mövcud olmuşdur. AKŞ-nin ilk və yeganə prezidenti Cefferson Devis olmuşdur. O bu vəzifəni 18 fevral 1861-ci ildən 10 may 1865-ci ilədək (bu dövrlərdə vitse-prezident Aleksandr Stivens idi) tutub.