Зара Рутэрфорд
Зара Рутэрфорд (англ.: Zara Rutherford; нар. 5 ліпеня 2002) — бельгійская лётчыца.
| Зара Рутэрфорд | |
|---|---|
| англ.: Zara Rutherford | |
| Род дзейнасці | лётчыца |
| Дата нараджэння | 5 ліпеня 2002 (21 год) |
| Месца нараджэння | |
| Грамадзянства | |
| Бацька | Сэм Рутэрфорд[d][1] |
| Маці | Беатрыс Дэ Смет[d][2] |
| Альма-матар |
|
| Сайт | flyzolo.com (англ.) |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
Ва ўзросце 19 гадоў стала самай маладой жанчынай-пілотам, якая ажыццявіла адзіночны кругасветны пералёт. Свой пералёт, які падоўжыўся пяць месяцаў, яна пачала 18 жніўня 2021 года ў бельгійскім горадзе Кортрэйк і там жа завяршыла 20 студзеня 2022 года[4]. Зара Рутэрфорд таксама з’яўляецца першым чалавекам, які здзейсніў кругасветнае падарожжа на звышлёгкім самалёце[5].
Ранні перыяд жыцця
Нарадзілася ў Брусэлі, у сям’і брытанскага прафесійнага пілота Сэма Рутэрфорда і бельгійскай лётчыцы-аматара і юрысткі Беатрыс дэ Сміт[6]. У дзяцінстве Зара суправаджала бацьку ў палётах, часам сама пілатуючы частку шляху[6]. Ва ўзросце 14 гадоў пачала навучанне на пілота і атрымала ліцэнзію ў 2020 годзе[7]. Завяршыла A-Level па матэматыцы, вышэйшай матэматыцы, эканоміцы і фізіцы ў школе St. Swithun’s School, школе для дзяўчынак, размешчанай ва Уінчэстэры, Хэмпшыр, Англія[7][8].
Адзіночны палёт вакол свету
26 ліпеня 2021 года на прэс-канферэнцыі на аэрадроме Пофэм недалёка ад Уінчэстэра Рутэрфорд абвясціла аб сваім імкненні стаць самай маладой жанчынай-пілотам, якая здзейсніла адзіночны кругасветны палёт ва ўзросце 19 гадоў[9]. Яна імкнулася пабіць рэкорд, раней усталяваны амерыканскім пілотам Шаестай Вайз у 2017 годзе ва ўзросце 30 гадоў[6][7][9]. Акрамя гэтага рэкорду, яна таксама паспрабавала пабіць два іншыя рэкорды — стаць першай жанчынай, якая здзейсніла кругасветнае падарожжа на звышлёгкім самалёце, і першай бельгійкай, якая здзейсніла кругасветнае падарожжа ў адзіночку на аднаматорным самалёце[10][11]. Рэкордная спроба таксама была накіравана на павышэнне дасведчанасці аб гендэрным разрыве ў такіх галінах, як навука, тэхналогіі, інжынерыя і матэматыка (STEM) і авіяцыя, а таксама на тое, каб натхніць больш жанчын і дзяўчынак на ранні ўдзел у абласцях STEM[6][11]. Яе спробу падтрымалі галоўны спонсар ICDSoft (служба вэб-хостынгу)[12], Virgin Group Рычарда Брэнсана[13], бельгійскі стартап SafeSky і галандская кадравая кампанія TMC Group[14]. Яна таксама супрацоўнічала з дабрачыннымі арганізацыямі Girls Who Code і Dreams Soar, якія імкнуцца натхняць і дапамагаць жанчынам і дзяўчынкам займацца ў абласцях STEM[11][13].
Рутэрфорд пачала сваю спробу з аэрапорта Кортрэйк-Вевелгем ў Бельгіі 18 жніўня 2021 года на борце самалёта Shark UL[10][11], прадастаўленага ёй славацкім вытворцам Shark. Aero[6][7][9]. З Кортрэйка яна вылецела на аэрадром Попэм, дзе правяла гадзіну, перш чым вылецець у Вік у Шатландыі праз Абердзін[15][16]. На наступны дзень яна прызямлілася ў Рэйк’явіку, Ісландыя, пасля пяцігадзіннага пералёту[17].
Пачаўшы сваё падарожжа, Рутэрфорд зрабіла прыпынкі ў Грэнландыі, Канадзе, на ўсходнім узбярэжжы Злучаных Штатаў, на Багамах, астравах Цёркс і Кайкас, на Брытанскіх Віргінскіх выспах, у Калумбіі, Панаме, Коста-Рыцы, Мексіцы, на заходнім узбярэжжы Злучаных Штатаў і на Алясцы[18]. Пасля прыбыцця ў Ном, Аляска, 30 верасня 2021 года, яна была вымушана тыдзень чакаць падаўжэння расійскай візы. Да таго часу, калі яе пашпарт вярнуўся з расійскага консульства ў Х’юстане, штат Тэхас, надвор’е сапсавалася, і ёй прыйшлося чакаць яшчэ тры тыдні, перш чым яна змагла перасекчы Берынгаў праліў, частка часу страціўшы на тэхнічнае абслугоўванне[19]. 1 лістапада 2021 года яна нарэшце дабралася да Анадыра, Расія — пераадолеўшы палову свайго шляху[20]. На наступны дзень з Анадыра яна вылецела ў Магадан, а 9 лістапада спынілася ў Аяне — сяле з насельніцтвам усяго 800 чалавек, ніхто з якіх не гаварыў па-англійску і ў якім не было Wi-Fi — дзе яна зноў затрымалася з-за бурана[19][21]. Нарэшце, 30 лістапада яна дасягнула Хабараўску, а 2 снежня — Уладзівастоку[18].
Пасля вылету з Расіі 11 снежня Рутэрфорд мела намер зрабіць прыпынак у Кітаі, але з-за строгіх абмежаванняў па COVID-19 была вымушана зрабіць крук над Японскім морам і замест гэтага вылецець у Паўднёвую Карэю[19]. Падчас шасцігадзіннага пералёту ёй было цяжка звязацца з авіядыспетчарамі ў Сеуле, і яна звярнулася па дапамогу да авіякампаніі KLM, якая перасылала яе паведамленні ў авіядыспетчарскую службу і дапамагала ёй знайсці правільныя частоты. У той жа дзень яна прызямлілася ў Кімпхо[22][23][24]. 13 снежня яна вылецела з прыпынкам у Муане, а на наступны дзень зноў вылецела ў Тайбэй, Тайвань[25][26]. 16 снежня Рутэрфорд прызямлілася ў Кларке, Пампанга, на Філіпінах[27]. Яна мела намер зрабіць другі прыпынак у Думагетэ, але на наступны дзень павінна была вылецець у Ката-Кінабалу, Малайзія, каб пазбегнуць надыходзячага тайфуну «Раі»[21][28].
Пасля Ката-Кінабалу яна зрабіла прыпынкі ў Кетапанге і Джакарце ў Інданэзіі і Селетары ў Сінгапуры[18]. Падчас палёту ў Банда-Ачэх 27 снежня яна праляцела вельмі блізка да навальнічных аблокаў і ўбачыла маланкі прыкладна ў 3 кіламетрах ад самалёта[19][29]. Пасля Банда-Ачэха яна зрабіла прыпынкі ў Каломба, Шры-Ланка, і Каімбатур, Індыя[30][31]. Пасля прыпынку на Новы год ў Мумбаі[19] Рутэрфорд пачала 2022 год з прыпынкаў у Эль-Айн у Аб’яднаных Арабскіх Эміратах[29] і ў Эр-Рыядзе і Табуке ў Саудаўскай Аравіі, дзе яе вітаў саудаўскі прынц, былы пілот і астранаўт Султан бін Салман Аль Сауд[32]. Пасля прыпынку ў Александрыі ў Егіпце 8 студзеня 2022 года яна прыбыла ў Іракліян на грэцкім востраве Крыт[18].
Рутэрфорд зрабіла прыпынкі ў Сафіі, Балгарыя, 14 студзеня 2022 года, і ў Сеніцы, Славакія, перш чым прызямліцца ў Бенешове, Чэшская Рэспубліка, 16 студзеня[18]. Яна прызямлілася ў аэрапорце Франкфурта-Эгельсбах, Германія, 19 студзеня і прыбыла ў Кортрэйк, Бельгія, 20 студзеня 2022 года, завяршыўшы сваё кругасветнае падарожжа[18].