Сефардская мова

Ладзіна
Ладзіна
Саманазва	לאדינו Ladino
Краіны	Ізраіль, Турцыя, ЗША, Мексіка, Бразілія, Францыя, Грэцыя, Паўночная Македонія, Марока, Сербія, Балгарыя
Рэгіёны	Еўразія, Амерыка
Арганізацыя, якая рэгулюе	Нацыянальнае ўпраўленне па ахове культурнай спадчыны на сефардскай мове ў Ізраілі
Агульная колькасць носьбітаў	больш за 1 млн
Статус	сур’ёзная пагроза[d]
Класіфікацыя
	Індаеўрапейскія мовы; Раманскія мовы;
Пісьменнасць	лацінскае пісьмо, Hebrew script based alphabet[d] і кірыліца
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97	лад 363
ISO 639-1	—
ISO 639-2	lad
ISO 639-3	lad
WALS	lno
Atlas of the World’s Languages in Danger	374 і 2165
Ethnologue	lad
ELCat	3444
IETF	lad
Glottolog	ladi1251
	Вікіпедыя на гэтай мове

Сефа́рдская мова (вядомая таксама як яўрэйска-іспанская, ладзі́на, джудзека, спаньёль, жудзезма, хебранея) — мова сефардаў, адна з яўрэйскіх моў. Адносіцца да ібера-раманскай падгрупы раманскіх моў. Сефардская мова з’яўляецца фактычна працягам ранне-яўрэйска-кастыльскага дыялекту, які ўключыў у сябе носьбітаў і рысы астатніх яўрэйскіх ібера-раманскіх дыялектаў. Мова выкарыстоўвае ўласную сістэму арфаграфіі.

Пачатак утварэння гэтага адгалінавання іспанскай мовы звязаны з выгнаннем з Іспаніі ў 1492 годзе яўрэяў, што рассяліліся галоўным чынам на тэрыторыі Асманскай імперыі, у Паўночнай Афрыцы, затым у Партугаліі, Італіі, Грэцыі, Балгарыі, Румыніі, Палесціне і інш. Знаходзячыся ва ўмовах іншамоўнага асяроддзя і не маючы статусу афіцыйнай, сефардская мова да гэтага часу захоўвае рысы (галоўным чынам у фанетыцы) іспанскай мовы канца XV ст. Функцыянуе як гутарковая мова, праяўляе прыкметы вымірання.

Распаўсюджаная ў Ізраілі, асобных раёнах Турцыі, Грэцыі, Чарнагорыі, Сербіі, Румыніі, Балгарыі. Колькасць носьбітаў складае каля 100 тыс. чалавек. Дыялектнае дзяленне звязана з краінамі пражывання носьбітаў. Асноўныя дыялектныя варыянты — турэцкі, румынскі, югаслаўскі.

У 1996 годзе Кнэсет прыняў закон аб стварэнні Нацыянальнага ўпраўлення па ахове культурнай спадчыны на сефардскай мове.

Зноскі

[1]