Эрык Бецыг
Роберт Эрык Бецыг (англ.: Robert Eric Betzig, нар. 13 студзеня 1960, Ан-Арбар, Мічыган, ЗША) — амерыканскі фізік, які працуе прафесарам фізікі і прафесарам малекулярнай і клетачнай біялогіі ў Каліфарнійскім універсітэце ў Берклі[3][4][5]. Ён таксама з’яўляецца старэйшым навуковым супрацоўнікам у даследчым кампусе Janelia Farm у Эшберне, штат Вірджынія[3][5][6].
| Эрык Бецыг | |
|---|---|
| англ.: Eric Betzig | |
 | |
| Дата нараджэння | 13 студзеня 1960[1][2][…] (64 гады) |
| Месца нараджэння | |
| Грамадзянства | |
| Жонка | Na Ji[d] |
| Род дзейнасці | фізік, хімік |
| Навуковая сфера | хімія |
| Месца працы | |
| Навуковая ступень | Doctor of Philosophy in Physics[d] і доктар філасофіі |
| Альма-матар | |
| Член у | |
| Узнагароды | |
| Сайт | hhmi.org/scientists/eric… janelia.org/people/scien… |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Бецыг працаваў над развіццём галіны флуарэсцэнтнай мікраскапіі і фотаактываванай лакалізацыйнай мікраскапіі. Ён быў ганапаваны Нобелеўскай прэміяй па хіміі 2014 года «за развіццё флуарэсцэнтнай мікраскапіі высокага разрознення»[7] разам са Штэфанам Гелем і калегам-выпускніком Корнэла Уільямам Мёрнерам[8].
Ранняе жыццё і адукацыя
Бецыг нарадзіўся ў Ан-Арбары, штат Мічыган, у 1960 годзе ў сям’і Хелен Бецыг і інжынера Роберта Бецыга. Імкнучыся працаваць у аэракасмічнай прамысловасці, Бецыг вывучаў фізіку ў Каліфарнійскім тэхналагічным інстытуце і атрымаў ступень бакалаўра ў 1983 годзе. Затым ён працягваў вучыцца ў Карнельскім універсітэце, дзе яго кансультавалі Ааран Льюіс і Майкл Айзаксан. Там ён атрымаў ступень магістра і доктара філасофіі ў галіне прыкладной фізікі і інжынернай фізікі ў 1985 і 1988 гадах адпаведна. Для атрымання ступені доктара філасофіі ён засяродзіўся на распрацоўцы аптычных мікраскопаў з высокім разрозненнем, якія маглі бачыць з тэарэтычнай мяжой у 0,2 мікраметра[9][10].
Кар’ера
Лабараторыя Бэла
Пасля атрымання доктарскай ступені Бецыг быў прыняты на працу ў AT&T Bell Laboratories у аддзел даследаванняў фізікі паўправаднікоў у 1989 годзе. У тым годзе калега Бецыга, Уільям Мёрнер, распрацаваў першы аптычны мікраскоп, які мог бачыць за мяжу 0,2 мікраметра, вядомую як мяжа Абэ, але ён мог функцыянаваць толькі пры тэмпературах, блізкіх да абсалютнага нуля. Натхнёны даследаваннямі Мёрнера, Бецыг стаў першым чалавекам, які ў 1993 годзе выявіў асобныя флуарэсцэнтныя малекулы пры пакаёвай тэмпературы, вызначаючы іх становішча ў межах менш чым 0,2 мікраметра. За гэта ён атрымаў прэмію Уільяма Бэйкера за ініцыятывы ў галіне даследаванняў (раней вядомая як прэмія Нацыянальнай акадэміі навук за ініцыятывы ў галіне даследаванняў). [11] Бецыг таксама быў узнагароджаны прэміяй Уільяма Макмілана ў 1992 годзе.
Кампанія Ann Arbor Machine Company
У 1994 годзе Бецыг быў расчараваны акадэмічнай супольнасцю і нявызначанасцю карпаратыўнай структуры Bell Laboratories, што прымусіла яго пакінуць абодзве. Ён правёў некалькі гадоў у якасці хатняга таты, перш чым вярнуцца ў працоўную сілу ў 1996 годзе, калі заняў пасаду віцэ-прэзідэнта па даследаваннях і распрацоўках кампаніі Ann Arbor Machine Company, якая належала сям’і Бецыг[12][13]. Тут ён распрацаваў гнуткую адаптыўную сервагідраўлічную тэхналогію (FAST), але, патраціўшы мільёны даляраў на распрацоўку, прадаў толькі дзве прылады[11][14][12][15].
Вяртанне да акадэмічных колаў
У 2002 годзе Бецыг вярнуўся ў сферу мікраскапіі і заснаваў New Millennium Research у Акемасе, штат Мічыган. Натхнёны працай Майка Дэвідсана з флуарэсцэнтнымі бялкамі, ён распрацаваў фотаактываванаю лакалізацыйнаю мікраскапію (PALM), метад кантролю флуарэсцэнтных бялкоў, які выкарыстоўваў імпульсы святла для стварэння малюнкаў з больш высокім разрозненнем, чым лічылася магчымым раней. У гасцінай свайго старога супрацоўніка Bell Labs Харальда Геса Бецыг і Гес распрацавалі першы аптычны мікраскоп на аснове гэтай тэхналогіі. Яны пабудавалі свой першы прататып менш чым за два месяцы, што прыцягнула да іх шырокую ўвагу. У кастрычніку таго ж года даследчы кампус Даследчы кампус Janelia Farm Медыцынскага інстытута Говарда Х’юза прыняў яго на працу, але яго лабараторыя ў той час яшчэ будавалася[16].
У пачатку 2006 года ён афіцыйна далучыўся да Janelia Farm у якасці кіраўніка групы, каб працаваць над распрацоўкай метадаў флуарэсцэнтнай мікраскапіі звышвысокага разрознення. Ён выкарыстаў гэтую тэхніку для вывучэння дзялення клетак у чалавечых эмбрыёнах[13][17]. У 2010 годзе яму прапанавалі прэмію Макса Дэльбрука, але ён адмовіўся ад яе, і Сяавэй Чжуан атрымаў прэмію. У 2014 годзе Бецыг разам са Штэфанам Гелем і Уільямам Мёрнерам атрымаў Нобелеўскую прэмію па хіміі[18][16][19].
31 мая 2016 года папам Францішкам ён быў прызначаны акадэмікам Папскай акадэміі навук.
Улетку 2017 года Бецыг далучыўся да выкладчыкаў Каліфарнійскага універсітэта ў Берклі з сумесным прыёмам у Нацыянальную лабараторыю імя Лоўрэнса Берклі[20].
Узнагароды
- 1992 — Прэмія Уільяма Макмілана.
- 1993 — прэмія Уільяма Бэйкера за ініцыятывы ў галіне даследаванняў Нацыянальнай акадэміі навук ЗША.
- 2014 — Нобелеўская прэмія па хіміі[21].
- 2015 — Прэмія Ньюкамба Кліўленда.
Абраныя навуковыя працы
- 1993: Single molecules observed by near-field scanning optical microscopy, E Betzig, RJ Chichester — Science — science.sciencemag.org[22]
- 1992: Near-field optics: microscopy, spectroscopy, and surface modification beyond the diffraction limit, E Betzig, JK Trautman — Science — science.sciencemag.org[23]
- 2006: Imaging intracellular fluorescent proteins at nanometer resolution, E Betzig, GH Patterson, R Sougrat. — science.sciencemag.org[24]
- 2014: Lattice light-sheet microscopy: imaging molecules to embryos at high spatiotemporal resolution, G Seydoux, US Tulu, DP Kiehart, E Betzig — science.sciencemag.org[25]
Зноскі
{{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)