Tectona grandis

Tectona grandis — від лістападных дрэў роду Tectona сямейства Ясноткавыя (Lamiaceae). Расце ў мусонных лясах Паўднёвай і Паўднёва-Усходняй Азіі. Дрэвы віду — крыніца вельмі каштоўнай драўніны і з’яўляецца адным з найважнейшых гатункаў драўніны, якая ідзе на экспарт з Азіі.

Tectona grandis
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Tectona grandis L.f. (1782)


Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  32247
NCBI  41396
EOL  579742
GRIN  t:80123
IPNI  864923-1
TPL  kew-202018

Апісанне

Вялікае лістападнае дрэва, якое вырастае да 40 м у вышыню, з шэрымі або шэра-карычневымі галінамі. Лісце авальнае, 15-45 см даўжынёй і 8-23 см шырынёй, хвосцікі тоўстыя 2-4 см даўжынёй. Край ліста роўны[3].

Цвіце з чэрвеня па жнівень белымі духмянымі кветкамі, сабранымі ў мяцёлкі 25-40 см даўжынёй і 30 см шырынёй. Пялёсткавая трубка 2,5-3 мм даўжынёй з тупымі пялёсткамі 2 мм шырынёй. Плады спеюць з верасня па снежань; яны шарападобныя, 1,2-1,8 см у дыяметры[4].

Распаўсюджанне і ўмовы росту

Кветкі, плады і лісце
Дрэва ў Калькуце, Заходняя Бенгалія, Індыя

Прыродны арэал ахоплівае Індыю, Інданезіі, Малайзію, М’янму, паўночны Тайланд і паўночна-заходні Лаос.

Мае некалькі разнавіднасцяў і расце ў розных кліматычных умовах, ад засушлівых абласцей з колькасцю ападкаў 500 мм у год да дажджавыя лясы з 5000 мм ападкаў у год. Аднак звычайна колькасць ападкаў у месцах росту складае ў сярэднім 1250—1650 мм у год, з сухім сезонам, які доўжыцца 3-5 месяцаў[5].

З-за высокага попыту на драўніну таксама вырошчваюць на плантацыях.

Выкарыстанне

Драўніна мае прыгожую тэкстуру залаціста-карычневага колеру, выкарыстоўваецца для вытворчасці садовай мэблі, палуб караблёў і ў іншых месцах, дзе патрабуецца ўстойлівасць да пагодных уздзеянняў. Выкарыстоўваецца таксама для кухонных дошак, падлог, стальніц і як шпон для аздаблення мэблі і інтэр’ераў.

Драўніна лёгка апрацоўваецца, аднак, з-за вялікага ўтрымання крэмнію, можа тупіць рабочыя інструменты. Алей, які ўтрымліваецца ў драўніне дрэў гэтага віду, робіць яе ўстойлівай да тэрмітаў і гнілі. Драўніна, якая атрымліваецца са старых дрэў віду, лічылася больш даўгавечнай і цвёрдай, чым драўніна плантацыйных дрэў, але даследаванні паказалі, што вырашчаныя на плантацыі дрэвы маюць аднолькавую са старымі дрэвамі ўстойлівасць супраць гнілі, прасторавую стабільнасць, ступень скрыўлення і колькасць дэфектаў паверхні, але маюць афарбоўку, больш схільную да змены колеру пад уздзеяннем ультрафіялетавых прамянёў.

Зноскі

Спасылкі

  • Тик // Універсальний словник-енциклопедія. — 4-те вид. — К. : Тека, 2006.