Gwalldaolioù an 22 a viz Meurzh 2016 e Brusel

Hervez ar Stad velgiat hag ar bomperien, d'an 22 a viz Meurzh 2016 diouzh noz e oe bet lazhet 14 den ha gloazet 92 e-pad gwalldaol Aerborzh Brusel. Aotrou bourc'hvestr Brusel Yvan Mayeur e-pad ur brezegenn kelaouiñ d'an 22 a viz Meurzh a ziskler e vefe bet lazhet 20 den ha gloazet 106 gant 17 den en arvar bras gant gwalldaol arsav metro Maelbeek.

Gwalldaolioù Brusel, d'an 22 a viz Meurzh 2016, a zo bet sevenet 7 devezh goude oberiadurioù polis e Forest d'ar 15 a viz Meurzh 2016^[2] a zegasas harzadenn Salah Abdeslam en unan eus an 19 kumun eus Brusel-Kêrbenn, e Molenbeek. An oberiadur-se a oa un heuliad da Gwalldaolioù Pariz, mennet da herzel kendorfedourien ar c'homando e Pariz.

D'an 22 a viz Meurzh 2016 da 7 eur 58, div darzhadenn a voe e sal degemer aerborzh etrevroadel Brusel-Zaventem, unan e-kichen degemer ar gompagnunezh-nij Brussels Airlines hag an hini all e-kichen hini an American Airlines.

• 
  Ur sell war aerborzh etrevroadel Brusel, al lec'h kentañ taget gant ar sponterien
• 
  Arsav metro Maalbeek, eil lec'h an tagadennoù
• 
  Arsav metro Maalbeek, eil lec'h an tagadennoù

Ar steuñv gwallreuz a zo enaouet evit talañ ouzh dilerc'hioù an div darzhadenn. Hollad an eskemmoù-nij a zo paouezet pe dihentet hag al live war ziwall a zo adlakaet d'an uhelañ, 4, war holl tiriad bro Belgia, dre urzhioù an Azodur kenurzhiañ evit dielfennañ ar gourdrouz (galleg: Organe de coordination pour l'analyse de la menace; OCAM).

Gouarnamant Belgia en deus embannet abaoe ar gwalldaolioù ur skeudenn eus an tri sponter tapet gant kameriaoù surentez aerborzh Brusel. Gallout a reer gwelet daou zen hag a vefe ar sponterien emlazh dres a-raok an dagadenn hag un trede, a glasker war e lerc'h, hag a vefe tec'het kuit. Ar polis en deus kavet ur fuzuilh-arsailh Kalachnikov war lerc'h unan eus an darzhadennoù.

• 
  Poltriji graet gant kameraioù surentez aerborzh etrevroadel Brusel hag a ziskouez ar sponterien oc'h erruout en Aerborzh

Un darzhadenn all a zo bet da 9eur11 e metro Brusel en ur metro o loc'hañ eus arsav Maelbeek (karter european). An disoc'h da c'hortoz a zo 15 den lazhet ha 55 den gloazet evit an trede tagadenn-se.

Ar penn ministr belgian Charles Michel a ziskler e oa « div dagadenn dall, feuls ha laosk ». Diskleriañ a ra ivez e oa bet « tud lazhet e-leizh, tud gloazet don e-leizh »^[3]. Ar jujeri kevredadal (galleg:Le Parquet fédéral) a gadarna goude-se e oa an div darzhadenn en aerborzh Zaventem reoù doare emlazh.

Disorc'h d'an 23 a viz Meurzh 2016
(Renkadur hervez an niver a dud aet da Anaon)

Broadelezh	Marvet	Gloazet	Hollad
Belgia	17	6[4]	23
Maroko	1	6	7[5]
Perou	1	-	1
Portugal	-	21	21
Frañs	1	12	13
Spagn	1	9	10
Stadoù-Unanet	4	4	8
Roumania	-	4	4
Rouantelezh-Unanet	1	4	5
Hungaria	-	2	2
Brazil	-	1	1
Turkia	-	1	1
Kolombia	-	1	1
Japan	-	1	1
India	1	-	1
Sina	1	-	1
Italia	2	-	2
Alamagn	1	1	2
Polonia	1	3	4
Suis	1	-	1
Patrom:Holand	3	-	3
Hollad holl vroadelezhioù kemmesket	32[6]	340[7]	368

Listenn ar sponterien

Aerborzh Brusel

1. Ibrahim El Bakraoui , 29 bloaz †
2. Najim Laachraoui, lesanvet Soufiane Kayal, 24 bloaz †

Arsav metro Maalbeek

1. Khalid El Bakraoui, 27 vloaz †

Dre e ostilh propaganda ha kelaouiñ « Amaq News Agency », aozadur ar Stad Islamek en deus diskleriet goude-merenn d'an 22 a viz Meurzh 2016 e oa un taol eus he ferzh^[8].

Ar pal a oa kaout un digoll dre ma oa Belgia o kemer perzh er stourm enep-sponterezh. Ar gemennadenn a oa titlet "Kemennadenn war kasadenn benniget Brusel a-enep Belgia kroazet"^[9],[10]

Tresadennoù

• 
  Kartenn Belgia livet gant livioù ar banniel

Evel evit ma oa bet goude gwalldaolioù Pariz e voe savet e-leizh a dresadennoù evit diskouez harp an arzourien da c'houzañverien ar sponterezh.

Ar rouedadoù sokial

Ar rouedadoù sokial a zo bet awenet bras gant ar gwalldaolioù, implijet int bet gant harp an nerzhioù surentez belgian evit reiñ da c'houzout e oa bev an den-mañ-den e-serr implij ar pellgomzerioù hezoug.

Implijet int bet ivez gant ar bolitikourien evit reiñ o gourc'hemennoù a gengañv d'ar re lazhet gant ar gwalldaolioù.

Evel goude gwalldaolioù an 13 a viz Du 2015 e Pariz ez eo bet kinklet monumantoù dre ar bed gant livioù ar banniel belgian: du melen ha ruz.

• 
  Dor Brandenburg e Berlin
• 
  An tour Eiffel livet gant livioù banniel Belgia

Kounlidoù a bep seurt a zo bet en enor d'ar c'houzañverien. Tri devezh kañv zo bet e Belgia. Ur vunutennad tav a zo bet d'an 23 a viz Meurzh 2016 e Belgia.

• 
  Bleunioù ha skrivadurioù Place de la Bourse e Brusel
• 
  Bleunioù en ur c'hounlec'h
• 
  Lec'h koun dirak kannati Belgia e Varsovia, Polonia
• 
  Tolpadeg tud place de Brouckère e Brusel
• 
  Bannieloù a-bep seurt tolpet evit diskouezh kengred ar vroioù gant Belgia
• 
  Banniel Belgia a-zistribil ouzh ur prenestr e Brusel
• 
  Kamionoù soudarded bet kaset evit surentez Brusel
• 
  Straedoù Brusel didud
• 
  Skrivadurioù koun e Brusel
• 
  Skrivadurioù koun e Brusel
• 
  Kazetennerien tolpet evit filmañ al lidoù koun
• 
  Bleunioù e-stumme ar simbol a peoc'h livet e Du-mele-ruz
• 
  26 a viz Meurzh 2016 skipailh Racing 92 e Toulon e parkva Pierre-Mauroy.

Forbannerezh ha sponterezh islamek

Gant e vreur Khalid El Bakraoui, hent Ibrahim El Bakraoui a ziskouez anatoc'h anatañ al liamm etre ar forbannerezh vras hag ar sponterezh islamek en Europa ha dre ar bed. Lod politikourien a gomz eus ar fed-se evel un nevezinti, padal al liamm forbanerezh ha sponterezh islamek n'eo ket nevez tamm ebet. Abaoe ar bloavezhioù 1980 e voe dija an Hezbollah o kemer liamm gant trafikerien dramm Amerika ar Su a-benn kavout ur vammenn all evit arc'hantaouiñ o stourm^[11].

Gouiet e vez ivez anat emañ ar Stad Islamek o trafikañ an dramm Captagon evit arc'hantouiñ e stourm a reiñ nerzh kalon d'e soudarded^[12].

Perak Brusel?

Klasket e vez kompren goude ar gwalldaolioù, na perak eo bet tizhet Brusel ha ket ul lec'h all en Europa. Meur a abeg a vez lakaet war-wel:

• Digoll goude oberiadenn polis Forest a welas harzadenn Salah Abdeslam

• Hervez lod e vije an abeg hini an estrengasoni e Belgia evel ma tiskler Christophe Mincke, ur sokiologour a Vrusel^[13]

"Comme tout mythe, la légende dorée de la petite Belgique cache bien des misères. Mille haines recuites, un pays et des villes clivés, un racisme rampant (de moins en moins), la tentation du repli."— « La légende dorée de la petite Belgique cache un racisme rampant », Le Monde, 23 a viz Meurzh 2016 gant Christophe Mincke

• An trede abeg lakaet war-wel a zo eo Brusel kêrbenn Europa ha neuze e oa ur pal anat da sponterien ar Stad Islamek hag a zo a-enep holl kredennoù ar c'hevandir.

Stadoù-Unanet Amerika hag ar gwalldaolioù

An New York City Police Department en devoa kelaouet ar Stad Izelvroeek d'ar 16 a viz Meurzh 2016 war ar vreudeur El Bakraoui hag al liammoù etrezo hag ar sponterezh. Ar c'heloù-se a oa bet kaset etrezek Belgia met hep ma vefe graet un dra bennak evit herzel anezho^[14],[15].

An FBI a gemer perzh en enklaskoù dre ma oa bet gouzañverien lazhet ha gloazet a orin Amerikan^[16].

Gouarnamant Stadoù-Unanet Amerika a zo saouzanet gant an darvoudoù feuls e-liamm gant ar sponterezh islamek en Europa. Soñjal a ra d'ar pennoù e vefe tu da welet ur gwalldaol gant un arm lous, doare derc'hanel, o c'hoarvezout pe war o tiriad pe war hini Europa. Kinniget eo bet gant gouarnamant Amerika da sikour Belgia a-benn difenn ar greizennoù nukleel diouzh un dagadenn pe ul laeroñsi a-berzh sponterien. Ar Pentagone en deus aon «e vefe tapet armoù a zistruj meur gant sponterien». An Ti Gwenn en deus harpet ar c'homzoù-se dre diskleriañ « aozadurioù sponterezh a glask abaoe bloavezhioù da dapout dafar nukleel »^[17].

Goude gwalldaolioù Brusel, Polonia a ziskler ne fell ket mui d'ar vro da zegemer repuidi dre mouezh ar benn ministr Beata Szydlole: «Ret eo deomp da ziwall gant menneg surentez hor geodedourien a-raok pep tra»^[18]

• Gwalldaolioù an 13 a viz Du 2015 e Pariz
• Salah Abdeslam
• Stad Islamek