Qazan

Qazan (rusça Казань, qazantatarca Qazan, Казан) - Tataristan Cumhuriyetiniñ paytahtıdır. Ealisi 1 138 biñdir. Pek zemaneviy bir şeerdir. Türkiyedeki İstanbul, Eskişehir ve Balıkesir, Qazan şeeriniñ qardaş şeerleridir.

şeer
Qazan
rusça Казань, qazantatarca Qazan, Казан
BayraqTuğra
Bayraq
Bayraq
Tuğra
Tuğra
MemleketRusiye
Federatsiya subyektiTataristan
Şeer okrugıQazan
Coğrafik koordinatalar 49°07′00″ ş. b. / 55.783333° ş. e. 49.116667° ş. b. (G) (O) (Я)55°47′00″ ş. e. 49°07′00″ ş. b. / 55.783333° ş. e. 49.116667° ş. b. (G) (O) (Я)
İçki bölünüv7 rayon
İdare başıİlsur Mätşin[d]
Temeli qoyulğan tarihı1005
İlk añıluv1391
Meydanlıq425,3 km²
Yükseklik60 m (deñizge nisbeten)
Eali
  • 1.259.173 kişi (2022)
Eali sıqlığı2960,67 kişi/km²
Aglomeratsiya1 460 000
Saat quşağıUTC+3
Telefon kodu843
Poçta indeksleri420xxx
Resmiy saythttp://kzn.ru
Qazan (Rusiye)
Qazan
Qazan
Qazan (Tataristan)
Qazan
Qazan
Vikianbarda Qazan

Tarih

Rivayetlerge köre Qazan eñ az 1000 sene evel qurulğan. Bu rivayetlerniñ delili Qazan kremlinde tapılğan bir çoq aqça (929-930 senelerinde bastırılğan) ve buña beñzer diger buluntılar qabul etile. Lâkin daa ziyade yazılı menbalarda Qazan ilk defa XIV asırda keçe.Şeer Edil Bulğarlarınıñ sıñır qalesi olaraq qurulğan. XIV-XV asırlarda Qazan Altın Ordu devletiniñ içindeki müim ticariy ve siyasiy bir merkez alına kele. 1438 senesinde şeer Qazan hanlığınıñ paytahtı oldı. 1552 senesinde ise Qazan şeeri rus çarı IV İvan (Qorqunçlı İvan) tarafından zapt etildi ve bu tarihtan başlap Rusiyege tabi oldı. I Petro zamanında şeer Qazan guberniyasınıñ merkezi oldı. Sovet devrinde Tatar Muhtar Şuralar Sotsialistik Cumhuriyetiniñ paytahtı oldı, 1990 senesinden berli ise Tataristan cumhuriyetiniñ paytahtıdır.

Eali

Eali
15571800[1]18111840185618581863
7.00040.00053.90041.30056.30061.00063.100
1897[2]19071914191719201923[3]1926[2]
130.000161.000194.200206.562146.495157.600179.000
19311939[4]1956[5]1959[6]196219641966
200.900398.014565.000646.806711.000742.000804.000
1967[3]1970[7]19731975[8]1976[9]1979[10]1982
821.000868.537919.000959.000959.000992.6751.023.000
1985[11]1986[9]1987[12]1989[13]1990[14]1991[9]1992[9]
1.051.0001.060.0001.068.0001.094.3781.094.0001.105.0001.104.000
1993[9]1994[9]1995[11]1996[11]1997[15]1998[11]1999[16]
1.098.0001.092.0001.076.0001.076.0001.085.0001.078.0001.100.800
2000[17]2001[11]2002[18]2003[3]2004[19]2005[20]2006[21]
1.101.0001.090.2001.105.2891.105.3001.106.9001.110.0001.112.700
2007[22]2008[23]2009[24]2010[25]2011[26]2012[27]2013[28]
1.116.0001.120.2381.130.7171.143.5351.145.4241.161.3081.176.187
2014[29]2015[30]2016[31]2017[32]
1.190.8501.205.6511.216.9651.231.878

İhtar