കസാൻ

ഈ ലേഖനത്തിൽ മറ്റൊരു ഭാഷയിൽനിന്ന് മൊഴിമാറ്റം നടത്തിയെത്തിയ ഭാഗങ്ങളുണ്ട്. യന്ത്രപരിഭാഷയുടെ ഭാഗമായി തെറ്റായ അർത്ഥത്തിലുള്ള ഭാഗങ്ങളും കടന്നുകൂടിയിട്ടുണ്ടാകാം. തിരുത്താൻ സഹായിക്കുക.

റഷ്യയിലെ ടാട്ടർസ്താൻ റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ തലസ്ഥാനവും, ഏറ്റവും വലിയ നഗരവുമാണ് കസാൻ, (തത്താർ ഭാഷ: Казан, റഷ്യൻ: Каза́нь).[14] വോൾഗ, കസങ്ക നദികളുടെ സംഗമസ്ഥാനത്താണ് ഈ നഗരം സ്ഥിതിച്ചെയ്യുന്നത്. 425.3 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ (164.2 ചതുരശ്ര മൈൽ) വിസ്തീർണ്ണവും 1.2 ദശലക്ഷത്തിലധികം ജനസംഖ്യയുമുള്ള, റഷ്യയിലെ അഞ്ചാമത്തെ ഏറ്റവും വലിയ നഗരമാണ് കസാൻ. വോൾഗ നദീതീരത്തെ ഏറ്റവും വലിയ നഗരവും കസാൻ തന്നെയാണ്.[15]

Kazan

Казань
City of republic significance[1]
View of Söyembikä Tower at night
Spasskaya TowerQolşärif Mosque
Agricultural PalaceEpiphany Cathedral and Bauman Street
Aerial view of the Kazan Kremlin
Top-down, left-to-right: Söyembikä Tower at night; Spasskaya Tower; Kul Sharif Mosque; Agricultural Palace; Epiphany Cathedral and Bauman Street; and aerial view of the Kazan Kremlin
പതാക Kazan
Flag
ഔദ്യോഗിക ചിഹ്നം Kazan
Coat of arms
Location of Kazan
Map
Kazan is located in Tatarstan
Kazan
Kazan
Location of Kazan
Kazan is located in European Russia
Kazan
Kazan
Kazan (European Russia)
Kazan is located in Europe
Kazan
Kazan
Kazan (Europe)
Coordinates: 55°47′47″N 49°06′32″E / 55.79639°N 49.10889°E / 55.79639; 49.10889
CountryRussia
Federal subjectTatarstan[1]
Founded1005[2] (see text)
ഭരണസമ്പ്രദായം
 • ഭരണസമിതിCity Duma[3]
 • Mayor[4]Ilsur Metshin[4]
വിസ്തീർണ്ണം
 • ആകെ425.3 ച.കി.മീ.(164.2 ച മൈ)
ഉയരം
60 മീ(200 അടി)
ജനസംഖ്യ
 (2010 Census)[6]
 • ആകെ11,43,535
 • കണക്ക് 
(2018)[7]
12,43,500 (+8.7%)
 • റാങ്ക്8th in 2010
 • ജനസാന്ദ്രത2,700/ച.കി.മീ.(7,000/ച മൈ)
Administrative status
 • Subordinated tocity of republic significance of Kazan[1]
 • Capital ofRepublic of Tatarstan[8]
 • Capital ofcity of republic significance of Kazan[1]
Municipal status
 • Urban okrugKazan Urban Okrug[9]
 • Capital ofKazan Urban Okrug[9]
സമയമേഖലUTC+3 ([10])
Postal code(s)[11]
420xxx
Dialing code(s)+7 843[12]
City Day30 August[13]
Twin townsഅന്തല്യ, ജിദ്ദ, ഇസ്താംബുൾ, ഹൈദരാബാദ്, അസ്താനEdit this on Wikidata
വെബ്സൈറ്റ്www.kzn.ru

2009 ഏപ്രിലിൽ റഷ്യൻ പേറ്റന്റ് ഓഫീസ് കസാൻ "റഷ്യയുടെ മൂന്നാം തലസ്ഥാനം" എന്ന പദവി നൽകി. 2009 ൽ കസാനെ "റഷ്യയുടെ കായിക തലസ്ഥാനമായി" തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. കസാൻ 2013 സമ്മർ യൂണിവേഴ്‌സിയേഡിന് ആതിഥേയത്വം വഹിച്ചു, 2018 ഫിഫ ലോകകപ്പിന്റെ ആതിഥേയ നഗരങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു. [16][17] [18][19]

കസാൻ എന്ന വാക്കിന്റെ അർത്ഥം തത്താർ , തുർക്കിക് ഭാഷകളിൽ 'ബോയിലർ' അല്ലെങ്കിൽ 'കോൾഡ്രൺ' എന്നാണ്.[20]

ചരിത്രം

പുരാതന കസാൻ പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ ഗോൾഡൻ ഹോർഡിലെ മംഗോളിയക്കാർ (തത്താർ), ബൾഗർ രാജ്യത്തെ അട്ടിമറിച്ചതിനുശേഷം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടതാണ്. പതിനഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗോൾഡൻ ഹോർഡിന്റെ പതനത്തിനുശേഷം കസാൻ ഒരു സ്വതന്ത്ര ഖാനേറ്റിന്റെ ഭാഗമായി. പിന്നീട് കസാൻ സാമ്പത്തിക കേന്ദ്രമായി വളർന്നു.

1469 ൽ ഇവാൻ മൂന്നാമൻ കസാൻ പിടിച്ചെടുത്തു. 1552-ൽ ഇവാൻ നാലാമൻ ഒരു നീണ്ട ഉപരോധത്തിനുശേഷം കസാനെ പിടികൂടി ഖാനേറ്റിനെ കീഴടക്കി. 1773–74 ലെ കലാപത്തിൽ കസാനെ പിടിച്ചടക്കപ്പെടുകയും, നഗരത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും കത്തിച്ചു നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. സൈബീരിയ തുറന്നപ്പോൾ, കസാന്റെ വ്യാപാര പ്രാധാന്യം വളരെയധികം വർദ്ധിച്ചു, പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ വ്യവസായം വികസിച്ചു; 1900 ആയപ്പോഴേക്കും ഇത് റഷ്യയിലെ പ്രധാന നിർമ്മാണ നഗരങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു.[21]1920 ൽ റഷ്യൻ എസ്‌.എഫ്‌.എസ്.ആർ (റഷ്യൻ സോവിയറ്റ് ഫെഡറേറ്റീവ് സോഷ്യലിസ്റ്റ് റിപ്പബ്ലിക്) സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ ഭാഗമായതിനുശേഷം, തത്താർ എ.എസ്.എസ്.ആറിന്റെ (തത്താർ ഓട്ടോണമസ് സോവിയറ്റ് സോഷ്യലിസ്റ്റ് റിപ്പബ്ലിക്) തലസ്ഥാനമായി കസാൻ മാറി. സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ വിയോഗത്തിനുശേഷം, കസാൻ തത്താർസ്താൻ റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ തലസ്ഥാനമായി തുടർന്നു.

അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റീവ്, മുനിസിപ്പൽ പദവി

അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റീവ് ഡിവിഷനുകളുടെ ഫ്രേംവർക്കിനുള്ളിൽ, കസാന്റെ റിപ്പബ്ലിക് പ്രാധാന്യമുള്ള നഗരമായി ഇത് സംയോജിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു - ജില്ലകൾക്ക് തുല്യമായ പദവിയുള്ള ഒരു അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റീവ് യൂണിറ്റാണിത്.

നഗര ഡിവിഷനുകൾ

കസാനെ ഏഴ് ജില്ലകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു:

മാപ്പിലെ അക്കങ്ങൾ പട്ടികയിലെ അക്കങ്ങളുമായി യോജിക്കുന്നു.
കസാനിലെ നഗര ജില്ലകൾ
നമ്പർജില്ലയുടെ പേര് മലയാളംജില്ലയുടെ പേര് ഇംഗ്ലീഷ്ജില്ലയുടെ പേര് റഷ്യൻ‍‍
1അവിയാസ്ത്രോയ്തെൽനിAviastroitelnyАвиастроительный
2വഖിതോവ്സ്കിVakhitovskyВахитовский
3കിറോവ്സ്കിKirovskyКировский
4മോസ്കോവ്സ്കിMoskovskyМосковский
5നോവോ-സവിനോവ്സ്കിNovo-SavinovskyНово-Савиновский
6പ്രിവോൾഷ്സ്കിPrivolzhskyПриволжский
7സവ്യെറ്റ്സ്കിSovetskyСоветский

സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ

റഷ്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ വ്യാവസായിക, സാമ്പത്തിക കേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നാണ് കസാൻ. നഗരത്തിലെ പ്രധാന വ്യവസായങ്ങൾ ഇവയാണ്: മെക്കാനിക്കൽ എഞ്ചിനീയറിംഗ്, കെമിക്കൽ, പെട്രോകെമിക്കൽ, ലൈറ്റ്, ഫുഡ് ഇൻഡസ്ട്രികൾ

നിക്ഷേപങ്ങൾ

2011 ൽ, നഗര ഓർ‌ഗനൈസേഷനുകളും ബിസിനസുകളും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയ്ക്കും സാമൂഹിക മേഖല വികസനത്തിനും 87 ബില്യൺ‌ റൂബിളുകൾ‌ ആകർഷിച്ചു, ഇത് 2010 നെ അപേക്ഷിച്ച് 44% കൂടുതലാണ്. 2014 ൽ 86 ബില്ല്യൺ റുബിളാണ് ബിസിനസുകൾ ആകർഷിച്ചത്.

രാജ്യത്തിനുള്ളിലെ അസ്ഥിരമായ സാമ്പത്തിക സ്ഥിതി കാരണം, 2015 ൽ നിക്ഷേപ നിരക്കിന്റെ കുറവുണ്ടായി.

ഫോബ്‌സിന്റെ കണക്കനുസരിച്ച്, 2010 ലെ "റഷ്യയിലെ ബിസിനസിനായുള്ള മികച്ച നഗരങ്ങളിൽ" 15-ആം സ്ഥാനത്താണ് കസാൻ.[22] റഷ്യൻ ഫെഡറേഷൻ റീജിയണൽ ഡെവലപ്‌മെന്റ് മിനിസ്ട്രി, റഷ്യൻ അലയൻസ് ഓഫ് എഞ്ചിനീയേഴ്‌സ്, ഫെഡറൽ കൺസ്ട്രക്ഷൻ ഏജൻസി, ഫെഡറൽ സർവീസ് ഓഫ് സൂപ്പർവിഷൻ ഓഫ് കൺസ്യൂമർ പ്രൊട്ടക്ഷൻ ആൻഡ് വെൽഫെയർ, മോസ്കോ ഫെഡറൽ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി എന്നിവ ചേർന്ന് തയ്യാറാക്കിയ സിറ്റി പരിസ്ഥിതി റേറ്റിംഗിന്റെ ഗുണനിലവാരത്തിൽ കസാൻ ആറാം സ്ഥാനത്താനത്താണ് എത്തിയത്.[23]

ഗതാഗതം

ബസ്

തുക്കെ സ്ക്വയറിലെ ഒരു നെഫാസ് (NefAZ) ബസ്

കസാനിലെ ആദ്യത്തെ ബസ് റൂട്ടുകൾ 1925 ലാണ് തുടങ്ങിയത്.[24] കസാനിലെ ഏറ്റവും ജനപ്രിയമായ പൊതുഗതാഗതമാണ് ബസ്: 2016 ൽ ഇത് 74% യാത്രക്കാരെ വഹിച്ചു. 2017 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് നഗരത്തിൽ 62 ഓളം ബസ് റൂട്ടുകളുണ്ട്.[25]

ട്രാം

കിരോവ്സ്കയ ഡൈക്ക് കടന്നുപോകുന്ന ഒരു എകെഎസ്എം -843 ട്രാം

1899 നവംബർ 20 ന് ആരംഭിച്ച, കസാന്റെ ട്രാം സിസ്റ്റം, റഷ്യയിലെ ഏറ്റവും പഴയ ട്രാം സംവിധാനങ്ങളിലൊന്നാണ്.

ട്രോളിബസ്

റിച്ചാർഡ് സോർജ് സ്ട്രീറ്റിലെ ഓവർ‌പാസിലൂടെ കടന്നുപോകുന്ന ട്രോളിബസ്

1948 നവംബർ 27 ന് പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ചു. സാറ്റലൈറ്റ് നാവിഗേഷനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ഒരു ഓട്ടോമേറ്റഡ് കൺട്രോൾ സിസ്റ്റമാണ് എല്ലാ ട്രോളിബസുകളെയും നിരീക്ഷിക്കുന്നത്.

മെട്രോ

കസാൻ മെട്രോ

സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ പതനത്തിനുശേഷം ഒരു പോസ്റ്റ്-സോവിയറ്റ് സ്റ്റേറ്റിൽ നിർമ്മിച്ച ആദ്യത്തെ ഏക മെട്രോ സംവിധാനം 2005 ഓഗസ്റ്റ് 27 ന് തുറന്ന കസാൻ മെട്രോ തുറന്നു.

റെയിൽ‌വേ

കസാൻ റെയിൽവേ സ്റ്റേഷൻ

കസാൻ, മോസ്കോ, ഉലിയാനോവ്സ്ക്, യോഷ്കർ-ഓല, യെക്കാറ്റെറിൻബർഗ് എന്നിവയുമായി ട്രെയിനിൽ ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.

പ്രധാന റെയിൽ‌വേ സ്റ്റേഷൻ കസാൻ-പാസാഹിർ‌സ്കായ (Kazan–Passazhirskaya ) സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത് നഗര മധ്യത്തിലാണ്.

സ്റ്റേഷനിലൂടെ 36 ഇന്റർസിറ്റി ട്രെയിനുകൾ ഉണ്ട്.[26]

ഹൈവേകൾ

മോസ്കോയിലേക്കും യുഫയിലേക്കും ഫെഡറൽ ഹൈവേ കണക്ഷനുകളുണ്ട്, യുഫ (ഇ -22), ഓറെൻബർഗ് (ആർ -239), ഉലിയാനോവ്സ്ക് (ആർ -241), ഇഗ്ര (ആർ -242).

എയർവേ

കസാൻ അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം

നഗര കേന്ദ്രത്തിൽ നിന്ന് 26 കിലോമീറ്റർ (16 മൈൽ) അകലെയാണ് കസാൻ അന്താരാഷ്ട്ര വിമാനത്താവളം. യുവിടി എയ്‌റോയുടെയും കസാൻ എയർ എന്റർപ്രൈസിന്റെയും കേന്ദ്രമായ ഇത് പതിനൊന്ന് എയർ കമ്പനികൾക്ക് ആതിഥേയത്വം വഹിക്കുന്നു. ബസ് റൂട്ട് # 97 വഴിയും സബർബൻ ട്രെയിൻ ലൈൻ വഴിയും വിമാനത്താവളത്തെ നഗരവുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു.

ഡെമോഗ്രാഫിക്സ്

ജനസംഖ്യ

ജനസംഖ്യ: 1,143,535 (2010 Census)[27]

വംശീയത

നഗരത്തിലെ ജനസംഖ്യയിൽ ഭൂരിഭാഗവും വംശീയ തത്താർ (47.6%), വംശീയ റഷ്യക്കാരും (48.6%) ഉൾപ്പെടുന്നു. ചുവാഷ്, ഉക്രേനിയക്കാർ, അസർബൈജാനികൾ, വിയറ്റ്നാമീസ്, ജൂതന്മാർ എന്നിവയാണ് മറ്റ് വംശങ്ങൾ.

മതങ്ങൾ

സുന്നി ഇസ്ലാം, ഈസ്റ്റേൺ ഓർത്തഡോക്സ് ക്രിസ്ത്യാനിറ്റി എന്നിവയാണ് കസാൻ നഗരത്തിലെ പ്രധാന മതങ്ങൾ. റോമൻ കത്തോലിക്കാ മതം, പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ് മതം, യഹൂദമതം, ബഹെയ് വിശ്വാസം എന്നിവ ന്യൂനപക്ഷ മതങ്ങൾ.

ഭാഷകൾ

തത്താർ ഭാഷ നഗരത്തിൽ സംസാരിക്കുന്നത് സാധാരണമാണ്, പ്രധാനമായും തത്താർമാർ.

ഭൂമിശാസ്ത്രം

കസാന്റെ സാറ്റലൈറ്റ് കാഴ്ച
കസാന്റെ രാത്രി ആകാശ കാഴ്ച

കാലാവസ്ഥ

നീണ്ട, തണുത്ത ശൈത്യകാലം (മോസ്കോയേക്കാൾ തണുപ്പ്), ചൂടുള്ള വേനൽകാലം. യൂറോപ്പിലെ പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗങ്ങളുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ ശീതകാലം വളരെ തണുപ്പാണ്. ഏറ്റവും ചൂടേറിയ മാസം ജൂലൈ ആണ്, പ്രതിദിന ശരാശരി താപനില 20.2 °C (68.4 ° F) ന് അടുത്താണ്, ഏറ്റവും തണുത്ത മാസം ജനുവരി, പ്രതിദിന ശരാശരി −10.4 °C (13.3 ° F).

വിദ്യാഭ്യാസം

ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസം

44 ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ കസാനിലുണ്ട്. സെന്റ് പീറ്റേഴ്‌സ്ബർഗ് സ്റ്റേറ്റ് യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി (1724), മോസ്കോ സ്റ്റേറ്റ് യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി (1755) എന്നിവയ്ക്ക് ശേഷം റഷ്യയിലെ ഏറ്റവും പഴയ മൂന്നാമത്തെ സർവകലാശാലയാണ് കസാൻ ഫെഡറൽ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി (1804 ൽ സ്ഥാപിതമായത്).

ചില പ്രമുഖ സർവകലാശാലകൾ ഇവയാണ്:

  • കസാൻ സ്റ്റേറ്റ് ടെക്നിക്കൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി - 1932 ൽ സ്ഥാപിതമായി. 2009 ൽ ഇതിന് ദേശീയ സർവ്വകലാശാലയുടെ പദവി ലഭിച്ചു
  • കസാൻ സ്റ്റേറ്റ് മെഡിക്കൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി - കസാൻ സ്റ്റേറ്റ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ ഒരു വകുപ്പായി 1814 ൽ സ്ഥാപിതമായി
  • കസാൻ സ്റ്റേറ്റ് ടെക്നോളജിക്കൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി - 1919 ൽ മുമ്പത്തെ വൊക്കേഷണൽ സ്കൂളിന്റെ അടിത്തറയിൽ സ്ഥാപിതമായി
  • കസാൻ സ്റ്റേറ്റ് കൺസർവേറ്ററി - 1945 ൽ സ്ഥാപിതമായി
  • വോൾഗ റീജിയൻ സ്റ്റേറ്റ് അക്കാദമി ഓഫ് ഫിസിക്കൽ കൾച്ചർ, സ്പോർട്ട് ആൻഡ് ടൂറിസം- 2010 ജൂലൈയിൽ സ്ഥാപിതമായി

ശാസ്ത്രം

തത്താർസ്ഥാൻ അക്കാദമി ഓഫ് സയൻസസിന്റെ പ്രധാന കെട്ടിടം

റഷ്യയിലെ ഒരു പ്രധാന ശാസ്ത്ര കേന്ദ്രമാണ് കസാൻ. കസാൻ ധാരാളം ശാസ്ത്ര മേഖലകളും സ്കൂളുകളും (ഗണിതശാസ്ത്ര, രാസ, മെഡിക്കൽ, ഭാഷാപരമായ, ഭൂമിശാസ്ത്ര, ജിയോബൊട്ടാണിക്കൽ മുതലായവ) രൂപീകരിച്ചു. ശാസ്ത്രീയ കണ്ടുപിടുത്തങ്ങൾ പ്രത്യേക അഭിമാനകരമായ വിഷയമാണ്, ഇവ ഉൾപ്പെടുന്നു: നോൺ-യൂക്ലിഡിയൻ ജോമെട്രിയുടെ സൃഷ്ടി (നിക്കോളായ് ലോബചെവ്സ്കി), റുഥീനിയം (കാൾ ഏണസ്റ്റ് ക്ലോസ്) എന്ന രാസ മൂലകത്തിന്റെ കണ്ടെത്തൽ, ജൈവ സംയുക്തങ്ങളുടെ ഘടനയെക്കുറിച്ചുള്ള സിദ്ധാന്തം (അലക്സാണ്ടർ ബട്ട്‌ലെറോവ്).


പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ

കസാന്റെ ഔദ്യോഗിക വെബ്സൈറ്റ്


അവലംബം

"https:https://www.search.com.vn/wiki/index.php?lang=ml&q=കസാൻ&oldid=3796140" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്
🔥 Top keywords: മലയാളംമലയാള മനോരമ ദിനപ്പത്രംപ്രധാന താൾകൊൽക്കത്ത നൈറ്റ് റൈഡേർസ്കേരളത്തിലെ ലോകസഭാമണ്ഡലങ്ങൾറിയൽ മാഡ്രിഡ് സി.എഫ്പ്രത്യേകം:അന്വേഷണംമലയാളം അക്ഷരമാലആടുജീവിതംമാഞ്ചസ്റ്റർ സിറ്റി എഫ്.സി.വിഷുരാമനവമികുമാരനാശാൻമനോജ് കെ. ജയൻ2023-ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ മലയാളചലച്ചിത്രങ്ങളുടെ പട്ടികഇന്ത്യയിലെ സംസ്ഥാനങ്ങളും കേന്ദ്രഭരണപ്രദേശങ്ങളുംതൃശൂർ പൂരംആടുജീവിതം (ചലച്ചിത്രം)തുഞ്ചത്തെഴുത്തച്ഛൻപ്രേമലുകാലാവസ്ഥമമിത ബൈജുലോക ബാങ്ക്ന്യൂനമർദ്ദംകേരളംകേരളത്തിലെ തുമ്പികൾവൈക്കം മുഹമ്മദ് ബഷീർലോകാരോഗ്യദിനംസന്ദീപ് വാര്യർപാരീസ് സെന്റ് ജെർമെയ്ൻ എഫ്.സി.നസ്ലെൻ കെ. ഗഫൂർസുൽത്താൻ ബത്തേരിലോക്‌സഭഇന്ത്യയുടെ ഭരണഘടനഇല്യൂമിനേറ്റിലൈംഗികബന്ധംമഴഇന്ത്യൻ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻഎഫ്. സി. ബയേൺ മ്യൂണിക്ക്