Cyrdiaid
Mae'r Cyrdiaid (Cyrdeg: کورد, Kurd neu Gelê Kurdî) yn grŵp ethnig sy'n byw yn bennaf yn nwyrain a de-ddwyrain Twrci ond hefyd mewn rhannau o ogledd Syria, gogledd Irac a gogledd-orllewin Iran.[1][2] Mae'r Cyrdiaid yn ddiwylliannol ac yn ieithyddol yn perthyn yn agos iawn i'r Iraniaid[3][4] Galwent y tiriogaethau hyn yn 'Gyrdistan', enw a arferir yn ogystal am eu tiriogaeth yn nwyrain Twrci.
 Merched yn dathlu'r flwyddyn newydd | |
| Enghraifft o'r canlynol | grŵp ethnig  |
|---|---|
| Mamiaith | Cyrdeg |
| Crefydd | Sunni, shïa, alevism, yazidism, cristnogaeth, iddewiaeth |
| Gwlad | Twrci, Irac, Iran, Syria, yr Almaen, Affganistan, Aserbaijan, Libanus, Rwsia, Georgia, Armenia, Casachstan, y Deyrnas Unedig, Israel, yr Ariannin |
| Rhan o | Pobl o Iran |
| Yn cynnwys | Yazidis, Sorani, Kelhuri, Kurmanji, Zaza people, Kurds of Khorasan, Shabak people, Q120281391 |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Siaradent yr iaith Gyrdeg, iaith Indo-Ewropeaidd sy'n ymrannu'n sawl tafodiaith. Mae'r Cyrdeg yn isddosbarth o 'Ieithoedd Gogledd Iran'.[5]
Mae llawer o Gyrdiaid yn ystyried eu hunain yn ddisgynyddion y Medes (neu'r Mediaid) hynafol, ac mae nhw'n defnyddio calendr sy'n dyddio o 612 CC, pan lwyddodd y Medes i goncro y brifddinas Asyraidd Ninefeh.[6] Pobl o Iran oedd y Medes.[7]). Caiff y syniad hwn eu bod o dras Mediaidd ei gadarnhau ganddynyt yn eu hanthem genedlaethol: "ni yw plant y Mediaid a'r Kai Khosrow".[8]
Amcangyfrifir fod rhwng 30-32 miliwn o gyrdiaid drwy'r byd ac o bosib, cymaint â 37 miliwn.[9]
Siaradir tafodiaith Mukriani yn ninasoedd Piranshahr a Mahabad. Piranhahr a Mahabad yw dwy ddinas fawr Mukrian.[10]
Cyrdiaid enwog
- Leyla Zana, gwleidydd ac ymgyrchwraig hawliau dynol
- Saladin, cadfridog a gwladweinydd
- Sivan Perwer, cerddor
