Grym meddal
Yng nghyd-destun theori ar ddefnydd grym mewn gwleidyddiaeth (ac yn enwedig mewn gwleidyddiaeth ryngwladol), grym meddal neu pŵer meddal yw'r gallu i gymhathu yn hytrach na gorfodi (mae hyn yn gwrthgyferbynu â'r defnydd o rym caled). Mae pŵer meddal yn golygu siapio dewisiadau eraill trwy apêl ac atyniad. Nodwedd ddiffiniol o bŵer meddal yw nad yw'n orfodol; mae arian parod pŵer meddal yn cynnwys diwylliant, gwerthoedd gwleidyddol, a pholisïau tramor. Yn 2012, esboniodd Joseph Nye o Brifysgol Harvard, gyda phŵer meddal, "nid propaganda yw'r propaganda gorau", gan esbonio ymhellach mai "hygrededd yw'r adnodd prinnaf" (credibility is the scarcest resource) yn ystod yr Oes Wybodaeth.[1]
| Enghraifft o'r canlynol | cysyniad cymdeithasegol, cysyniad gwleidyddol  |
|---|---|
| Math | grym |
_by_Joseph_Nye.jpg)
Poblogeiddiodd Nye y term yn ei lyfr ym 1990, Bound to Lead: The Changing Nature of American Power.[2]
Yn y llyfr hwn ysgrifennodd: “pan fydd un wlad yn cael gwledydd eraill i fod eisiau’r hyn y mae ei eisiau gellir ei alw’n bŵer cyfeddu neu bŵer meddal mewn cyferbyniad â’r pŵer caled neu orchymyn i eraill wneud yr hyn y mae ei eisiau”. Datblygodd y cysyniad ymhellach yn ei lyfr yn 2004, Soft Power: The Means to Success in World Politics.[3]
Hanes
.jpg)
Tra datblygwyd y cysyniad yn yr Unol Daleithiau tua 1990, ganed y syniad yn y 19g yn y Deyrnas Unedig.[4] Mae hyn, yn rhannol, trwy ddiwylliant Prydain, ei lenyddiaeth (Shakespeare, nofelau Sherlock Holmes, neu Lewis Carroll ac Alice in Wonderland) neu, trwy fabwysiadu llawer o wledydd, safonau megis syniadau o 'chwarae teg' ac amaturiaeth a hyrwyddwyd gan bobl megis Thomas Arnold, swyddog efrydiau yng Ysgol Rugby,[4] y gallodd y Deyrnas Unedig ddylanwad cryf arno yn y ganrif a'r 20g gynnar. Ond, dichon bod y strategaeth o hyrwyddo daliadau a strategaeth wleidyddol ryngwladol drwy 'bŵer meddal' cyn-hyned â'r strategaeth o hyrwyddo polisi tramor drwy ddulliau grym caled drwy filwra a thrais.
Diffiniad
.jpg)
Mae'r Oxford English Dictionary yn cofnodi'r ymadrodd "soft power" (sy'n golygu "grym (cenedl, gwladwriaeth, cynghrair, ac ati) sy'n deillio o ddylanwad economaidd a diwylliannol, yn hytrach na gorfodaeth neu gryfder milwrol") o 1985 ymlaen.[5] Poblogeiddiodd Joseph Nye y cysyniad o "bwer meddal" yn y 1980au hwyr.[6] I Nye, pŵer yw'r gallu i ddylanwadu ar ymddygiad eraill i gael y canlyniadau rydych chi eu heisiau. Mae sawl ffordd y gall rhywun gyflawni hyn: gall rhywun orfodi eraill â bygythiadau; gall un eu cymell gyda thaliadau; neu gall un eu denu a'u cyfethol i fod eisiau beth mae rhywun ei eisiau. Mae'r pŵer meddal hwn - cael eraill i fod eisiau'r canlyniadau y mae rhywun eu heisiau - yn cyfethol pobl yn hytrach na'u gorfodi.[2]
Mae pŵer meddal yn cyferbynnu â "pŵer caled" - y defnydd o orfodaeth a thalu. Gall grym meddal gael ei ddefnyddio nid yn unig gan wladwriaethau ond hefyd gan bob cyfranogwr mewn gwleidyddiaeth ryngwladol, megis cyrff anllywodraethol neu sefydliadau rhyngwladol.[3] Mae hefyd yn cael ei ystyried gan rai yn enghraifft o "ail wyneb pŵer"[7] sy'n caniatáu yn anuniongyrchol i un gael y canlyniadau y mae rhywun eu heisiau.[8][9] Mae pŵer meddal gwlad, yn ôl Nye, yn dibynnu ar dri adnodd: "ei diwylliant (mewn mannau lle mae'n ddeniadol i eraill), ei gwerthoedd gwleidyddol (pan mae'n byw iddyn nhw gartref a thramor), a'i pholisïau tramor (pryd mae eraill yn eu gweld yn gyfreithlon a bod ganddynt awdurdod moesol).[10]
Cyfyngiadau'r cysyniad
Mae pŵer meddal wedi’i feirniadu am fod yn aneffeithiol gan awduron fel Niall Ferguson yn y rhagair i'w lyfr, Colossus. Mae awduron neorealaidd ac awduron rhesymoliaethol a neorationalaidd eraill (ac eithrio Stephen Walt) yn diystyru pŵer meddal wrth iddynt haeru mai dim ond dau fath o gymhelliant y mae actorion mewn cysylltiadau rhyngwladol yn ymateb iddynt: cymhellion economaidd a grym.
Mesur Grym Meddal
Crëwyd a chyhoeddwyd yr ymgais gyntaf i fesur pŵer meddal trwy fynegai cyfansawdd gan yr Institute of Government (melin drafod Brydeinig) a'r cwmni cyfryngau, Monocle yn 2010.[11] Cyfunodd Mynegai Pŵer Meddal IfG-Monocle ystod o fetrigau ystadegol a sgoriau panel goddrychol i fesur adnoddau pŵer meddal 26 o wledydd. Trefnwyd y metrigau yn unol â fframwaith o bum is-fynegai gan gynnwys diwylliant, diplomyddiaeth, addysg, busnes/ arloesi, a llywodraeth. Dywedir bod y mynegai yn mesur adnoddau pŵer meddal gwledydd, ac nid yw'n trosi'n uniongyrchol i ddylanwad gallu. Mae Monocle wedi cyhoeddi Arolwg Pŵer Meddal blynyddol ers hynny. O 2016/17 ymlaen, cyfrifir y rhestr gan ddefnyddio tua 50 o ffactorau sy'n dynodi'r defnydd o bŵer meddal, gan gynnwys nifer y cenadaethau diwylliannol (ysgolion iaith yn bennaf), medalau Olympaidd, ansawdd pensaernïaeth gwlad a brandiau busnes.[12]
Ceisir mesur pŵer meddal fel y gellid mesur sgôr pêl-droed.
| Monocle's Soft Power Survey 2022[13][14] | Portland's The Soft Power 30 Report 2019[15] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
Grym Meddal Gymreig
Heb fod yn genedl wladwriaeth sofran, does gan Cymru ddim modd gweithredu grym meddal a heb llysgenadaethau tramor nid yw'n gallu gwneud defnydd llawn o'r gallu i ddylanwadu na hyrwyddo ei hun i eraill. Serch hynny, mae'n gallu gwneud ymdrech ar ddiplomyddiaeth ddiwylliannol a gellid gweld egin bolisi neu ffurfiau ar ddiwylliant, economi, a chymdeithas Cymru sy'n cael eu defnyddio ac sy'n agored i'w hyrwyddo fel cerbyd ar gyfer diplomyddiaeth o'r fath. Yn eu mysg mae; tîm pêl-droed Cymru, rygbi Cymru, cynnyrch bwyd Cymreig, yr iaith Gymraeg (e.e. Memorandwm Dealltwriaeth Cymru a Llydaw sy'n cynnwys rhannu arfer da a chydweithio ar lefel iaith yn ogystal â masnach [16]) fel symbol o hirhoedledd ac pholisi iaith, llwyddiant cymharol polisïau ailgylchu Senedd Cymru.
Er nad oes gan Gymru lysgenadaethau, ceir Swyddfa Cymru yn Tŷ Gwydyr, Llundain, sy'n gweithredu fel rhyw fath o ganolfan Gymreig yn Llundain. Ceir hefyd presenoldeb swyddfa ar draws y byd. Maent yn cynnwys; ym Mrwsel ar gyfer yr Undeb Ewropeaidd; Canada (Montréal), China yn Beijing a sawl lleoliad arall.[17]
Sefydliadau hyrwyddo iaith a diwylliant ryngwladol
O'i natur, mae llawer o natur a chryfder organig diplomyddiaeth ddiwylliannol yn bodoli yn y ffaith nad oes modd ei reoli'n llawn na'i weinyddu. Gellir meddwl am ffilmiau, cerddoriaeth, celf a llenyddiaeth yn hyn o beth, ac, i raddau datblygiadau ym maes technoleg, diwydiant ac economi. Ond mae rhai gwladwriaethau cyfoethog wedi sefydlu neu ddatblygu asiantaethau rhyngwladol er mwyn hyrwyddo diplomyddiaeth ddiwylliannol a grym meddal, bu sefydlu asiantaethau i hyrwyddo eu iaith a diwylliant dramor. Ymysg y rhain mae'r; Cyngor Prydeinig (Y Deyrnas Unedig) a'r Goethe-Institut (Yr Almaen).
Mae hyd yn oed cenedl ddi-wladwriaeth sofran, Catalaneg wedi creu sefydliad er hyrwyddo'u hiaith a'u diwylliant, yr Institut Ramon Llull a'r Basgiaid hefyd gydag Etxepare Euskal Institutua. Hyd yma, nid yw Cymru wedi gweld yn dda i sefydlu asiantaeth debyg.
Gweler hefyd
Dolenni allanol
- Soft Power, Smart Power and Intelligent Power erthygl er anrhydedd i Joseph Nye
- Joseph S. Nye, Jr.: What Is Power? cyfweliad ar sianel Youtube Centre for Strategic and International Studies
- Cultural Diplomacy and Soft Power: What does art have to do with international diplomacy, and how does the Collection help flex Britain’s soft power? erthygl
- Gallarotti, Giulio (2011). "Soft Power: What It Is, Why It's Important, and the Conditions Under Which It Can Be Effectively Used", Journal of Political Power, works.bepress.com
- How Russia Weaponizes Soft Power Oscar A. Jonsson ar Youtube
