Margaret Thatcher

Margaret Hilda THATCHER ([ ˈθæt͡ʃə(ɹ)], fraŭline ROBERTS; naskiĝis la 13-an de oktobro 1925 en Grantham, mortis la 8-an de aprilo 2013 en Londono) estis brita politikistino. Ŝi estis la unua ina gvidanto de la brita Konservativa Partio kaj la unua ina ĉefministro de Britio.^[1] Ŝi konatiĝis kiel "la Fera Damo" (angle: The Iron Lady) kaj estis ĉefministro de 1979 ĝis 1990.

Margaret Thatcher
Ĉefministro de Britio
Persona informo
Margaret Thatcher
Naskonomo	Margaret Hilda Roberts
Naskiĝo	13-an de oktobro 1925 (1925-10-13) en Grantham
Morto	8-an de aprilo 2013 (2013-04-08) (87-jaraĝa) en The Ritz London, Civito de Vestminstro
Mortis pro	naturaj kialoj vd
Mortis per	apopleksio vd
Tombo	Royal Hospital Chelsea vd
Religio	Metodismo • Anglikanismo vd
Etno	White British • Angloj vd
Lingvoj	angla vd
Ŝtataneco	Unuiĝinta Reĝlando (Britio) • Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando vd
Alma mater	City Law School • Kesteven and Grantham Girls' School • Somerville College • Universitato de Oksfordo vd
Partio	Konservativa Partio vd
Memorigilo
Familio
Patro	Alfred Roberts vd
Patrino	Beatrice Ethel Stephenson vd
Edz(in)o	Denis Thatcher vd
Infanoj	Mark Thatcher • Carol Thatcher vd
Profesio
Okupo	politikisto • kemiisto • aŭtobiografo • pledadvokato • ŝtatreprezentanto • sciencisto vd
Laborkampo	politiko • kemio vd
Aktiva en	Londono vd
Postenoj Postenoj Opoziciestro de Britio • Prezidanto de la Eŭropa Konsilio • Britia ĉefministro • Leader of the Conservative Party • Secretary of State for Education • Shadow Secretary of State for Environment, Food and Rural Affairs • Parliamentary Secretary to the Minister for Pensions • Chancellor of the College of William & Mary • Prezidanto de la Eŭropa Konsilio • ano de Ĉambro de Lordoj • Shadow Secretary of State for Education • Minister for the Civil Service • First Lord of the Treasury • konsiliano de la Privata Konsilio de Britio • ano de la 50-a parlamento de Britio • ano de la 49-a parlamento de Britio • ano de la 48-a parlamento de Britio • ano de la 47-a parlamento de Britio • ano de la 46-a parlamento de Britio • ano de la 45-a parlamento de Britio • member of the 44th Parliament of the United Kingdom • member of the 43rd Parliament of the United Kingdom • member of the 42nd Parliament of the United Kingdom • president of the Oxford University Conservative Association vd
Honorigoj Honorigoj Brita Merit-Ordeno • Prezidenta medalo de libereco • Ordeno de la Ĝartero • Membro de la Reĝa Societo de Londono • Ordeno de la Blanka Leono • Ronald Reagan Freedom Award • Grand Order of King Petar Krešimir IV • unuaklasa ordeno de amikeco • Order of Good Hope • Granda kruco de la ordeno de Vytautas la Granda • Grand Order of King Dmitar Zvonimir • Fellow of the Royal Institute of Chemistry • honorary citizen of Zagreb • Clare Boothe Luce Award • honorary doctor of the Hofstra University • honorary doctor of the Bar-Ilan University • Financial Times Person of the Year • honorary citizen of Gdańsk • Order of the Precious Crown, 1st Class • Respektinda Ordeno de Sankta Johano • Order of Vytautas the Great • Royal Order of Francis I vd
Membrecoj Membrecoj Reĝa Societo de Londono • Privata Konsilio de Britio • Carlton Club • Pilgrims Society vd
En TTT	Oficiala retejo vd
Ĉefministro de Britio
Dum	1979–1990
Antaŭulo	James Callaghan
Sekvanto	John Major
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Filino de butikisto, unue ĥemiisto en Somerville College (Universitato de Oksfordo) kaj poste advokato, eniris la Parlamenton de Britio en 1959. Ŝi estas la sola ino gvidinta la Konservisma Partio, de 1975 ĝis 1990, kaj ankaŭ la sola ina Ĉefministro de Britio, de majo 1979 ĝis novembro 1990. Alveninta ĉe la povo en lando malstabila, Thatcher restarigis ekonomion per serio da radikalaj reformoj. Plenumante la plej longan senĉesan mandaton de Ĉefministro en Britio de la eko de la 19-a jarcento, ŝi iĝis "per sia personeco tiom kiom per siaj realigoj, la plej fama britia politika gvidanto depost Winston Churchill".

Ligita al konvinkoj kristanaj metodistaj, konservismaj kaj liberalaj, referencante al britia suvereneco, protektado de siaj administratoj kaj rajtoprincipoj, ŝi kondukas eksterlandan politikon markitan per kontraŭado al Sovetunio, favorado al NATO, Falklanda milito en 1982 aŭ favorado de Eŭropo liberala sine de eŭropa ekonomia komunumo. Ŝia ekonomia politiko, forte influita de la ideoj devenaj el ekonomia liberalismo, estas markita per multopaj privatigoj, malpliigo de imposta premo, rego de inflacio kaj publika malprofito, malfortigo de sindikatoj, kaj falo de senlaboreco tamen prezentantaj certan nombron da sociale negativaj konsekvencoj. La tuto de ŝiaj politikoj, kaj notinde ŝia liberala ekonomia politiko, restas konata sub la nomo "taĉerismo".

Tatcher estas kaj unu el la plej admirataj britaj politikaj figuroj kaj unu el la plej malamataj. La kromnomo "Fera damo", kiun la sovetunia gazeto La Ruĝa stelo, organo de la sovetunia armeo, solendonis al ŝi en januaro 1976 cele fingromontri ŝian kontraŭkomunismemon, simbolas ŝian firmecon kontraŭ la malsatstrikuloj de provizora IRA en 1981 aŭ kontraŭ la strikantaj ministoj en 1984-85. Ŝi restas alligita al la "konservisma revolucio" de la jaroj 1980. Fakte, la influo de ŝia regado en Britio ofte estas taksita "revolucio" el vidpunkto politika, ideologia kaj ekonomia.

Preter la konservismuloj, ŝi influis parton el la laborpartianoj, notinde al Tony Blair.