Abadiño

Ingurune naturala

Abadiño elizatea Bizkaiko hego-ekialdean dago, Durangaldean, Ibaizabal ibaiaren haranean. Abadiñon Zaldu erreka, Zaldibartik datorrena eta Atxarte ibaiak batzen zaizkio, eta Urkiolako parke naturala ere hartzen du haren isurialde mediterraneoarekin eta kareharri hormekin. Abadiñoko Harrobien kudeaketa gatazkatsua izan da.

Anbotoko mendilerroa n dagoen Alluitz (1.040 m) mendia da udalerriko garaiena. Aipatzekoa da, halaber, Atxarteko eskalada eskola.

Udalerri mugakideak

Iparraldean Garai; Ipar-ekialdean Berriz; ekialdean Elorrio; Hego-ekialdean Atxondo; hegoaldean Otxandio eta Aramaio, (Araba); hego-mendebaldean Dima; mendebaldean Izurtza eta Mañaria; eta Ipar-mendebaldean Durango eta Iurreta.

Auzoak

Abadiñok honako auzo hauek ditu:

• Amaitermin
• Astola
• Gaztelua
• Gerediaga
• Lebario
• Irazola
• Mendiola
• Murueta
• Muntsaratz
• Sagasta
• Traña-Matiena
• Zelaieta

Abadiñoko biztanleria

Biztanleria herriguneka

Abadiñoko biztanleriaren banakatzea Espainiako INEaren Biztanleria Unitateen Errolda Jarraituaren arabera:

2019ko udal hauteskundeen ostean, Mikel Garaizabal (EAJ-PNV) bilakatu zen alkate EAJ-PNV eta AIren arteko akordio baten ostean ^[5]

Aurreko legealdian, 2015eko maiatzaren 24ko hauteskundeetako emaitzen ondorioz, Jose Luis Navarro Donaire (Abadiñoko Independienteak) izan zen Abadiñoko alkatea, hirugarren aldiz jarraian alkatetza eskuratuta. Navarrok alkatetza berritu zuen bere taldearen baiezko botoei esker, EAJk eta EH Bilduk euren zerrendaburuei botoa emanda. Hala, agintea gutxiengoan izan zuen.^[6]

2019ko hauteskundeen emaitzen ondorioz Mikel Garaizabalek (EAJ-PNV) hartu zuen alkatetza.^[7]

2023ko hauteskundeetan EHBilduk 6 zinegotzi irabazi zituen eta ondorioz, Mikel Urrutia bihurtu zen alkate berria.^[8]

Araba Bus sareko  lineak zerbitzua ematen dio udalerri honi:

Araba Bus  Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠ 18 Gasteiz (unibertsitatea) Gasteiz (epaitegiak) • Gasteiz (Bastiturri) • Gasteiz (geltokia) • Gasteiz (Alas/Boulebard) • Dura • Luku • Urbina • Goiain • Legutio • Otxandio (ospitalea) • Otxandio (Anteparaluzeta) • Abadiño (Amaitermin) • Urkiola (santutegia) • Urkiola (Santi Gaztelu) • Mañaria • Mañaria (Aldabarrena) • Izurtza (Ortuzar) • Izurtza (Eleizalde) • Iurreta (Maspe) Durango (Landako)

Euskara

Herriko eta inguruko jatorrizko euskalkia Mendebaleko euskararen aldaera bat da, durangaldekoa^[11][12]. Gaur egun, Eustaten datuei erreparatuta, Abadiñoko biztanleen %52,41 da euskalduna.

Jaiak

Udalerriak hainbat jai ospatzen ditu urtean zehar. Horien artean:

• San Blaseko feria, otsailaren 3n. Bertan nekazari eta abeltzaintza dira garrantzitsuenak.
• Herriko jaiak maiatzaren 15ean ospatzen dira, Trokaz sainduaren omenezko ospakizunak eginez.

Bestalde, Traña-Matiena auzoak, apirilaren 28an ospatzen ditu bere jaiak, Prudentzio Deunaren omenezko jaiak.

Elkarteak

Gerediaga Elkarteak herri honetan dauka egoitza nagusia.

Ondarea

• Muntsaratz dorretxea, XVI. mendekoa.
• San Trokaz eliza, XVIII. mendekoa.^[13]
• Abadiñoko hilerria

• Angel Galindez Zelaieta (1918–2003), ingeniaria eta bankaria.
• Andoni Unzalu (1956–2023), politikari eta Etakidea.
• Iro Landaluze (1960–), mikologoa.
• Luis Berrizbeitia (1963–), idazlea.
• Miren Gorrotxategi (1967–), legelari eta politikaria.
• Silvia Trigueros (1976–), mendi lasterkaria.
• Oihana Azkorbebeitia (1981–), mendi lasterkaria, albaitaria.

• 
  Gerediagako plaza Forala
• 
  Astolako batzarretxea
• 
  Muntsaratz dorretxea
• 
  Abadiñoko udaletxea
• 
  San Trokaz eliza
• 
  Abadiñoko jaiak

• Abadiñoko Udalaren webgunea
• Durangaldea