Brno
Brno[1] (alemanez: Brünn; latinez: Bruna; yiddishez: ברין, Brin) Txekiar Errepublikako hego-ekialdean, Svitava eta Svratka ibaien elkargunean, kokatutako hiria da. Moraviako hiri handiena da eta, Olomouc-ekin batera, eskualde historiko honen hiriburua. 2012an 378.327 biztanle zituen[2]. Apezpikutegia, unibertsitatea eta aireportua ditu, eta Hego Moraviako zentro administratiboa da.
| Brno Brno | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
municipality with town privileges in the Czech Republic (en)  | |||||||||||
.jpg) | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Herrialdea |  Txekia | ||||||||||
| Eskualdea |  Hego Moravia | ||||||||||
| Barrutia | Brno-City District | ||||||||||
| Alkatea | Markéta Vaňková (en) | ||||||||||
| Izen ofiziala | Brno Brünn | ||||||||||
| Jatorrizko izena | Brno | ||||||||||
| Posta kodea | 602 00–664 81 | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 49°11′43″N 16°36′30″E / 49.1953°N 16.6083°E | ||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 230.182739 km² | ||||||||||
| Altuera | 237 m | ||||||||||
| Mugakideak | Popovice, Popůvky, Mokrá-Horákov, Moravany, Šlapanice, Vranov, Otmarov, Troubsko, Rebešovice, Rozdrojovice, Veverská Bítýška, Sokolnice, Jinačovice, Bílovice nad Svitavou, Česká, Veverské Knínice, Modřice, Lelekovice, Chudčice, Ostrovačice, Ostopovice, Moravské Knínice, Ochoz u Brna, Podolí, Kanice, Kobylnice eta Hvozdec | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 396.101 (2023ko urtarrilaren 1a) 16.635 (2022) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 1.720,81 bizt/km² | ||||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||||
| Sorrera | 1243 (egutegi gregorianoa) | ||||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||||||||||
| Hiri senidetuak | Poznań, Leipzig, Leeds (en) , Kaunas, Stuttgart, Sankt Pölten, Utrecht, Odense, Viena, Leeds, Rennes, Voronezh, Plovdiv, Pula, Ferrara, Kharkiv, Bratislava, Abbadia Lariana, Daejeon eta Debrecen | ||||||||||
| Matrikula | B | ||||||||||
| brno.cz | |||||||||||
.svg)
Historia
Špilberk gaztelua Moraviako markgrafen egoitza izan zen (1349-1411), austriar presondegia izan aurretik (1740-1855). Austerlitzeko gudu ospetsua Brno hiriaren inguruan izan zen.
Klima
 Datu klimatikoak (Brno)  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 12.2 | 17.6 | 24.3 | 28.0 | 29.7 | 32.0 | 35.1 | 34.9 | 32.0 | 26.5 | 20.1 | 14.4 | 35.1 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 0.2 | 3.1 | 8.5 | 14.4 | 19.5 | 22.6 | 24.5 | 24.2 | 20.2 | 14.1 | 6.6 | 1.9 | 13.3 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | −2.5 | −0.3 | 3.8 | 9.0 | 13.9 | 17.0 | 18.5 | 18.1 | 14.3 | 9.1 | 3.5 | -0.6 | 8.7 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | -5.2 | -3.3 | -0.2 | 3.9 | 8.3 | 11.4 | 12.7 | 12.6 | 9.5 | 5.0 | 0.9 | -3.0 | 4.4 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | −24.1 | −22.2 | −18.6 | −5.1 | −1.9 | 1.8 | 3.6 | 3.0 | −0.7 | −5.5 | −13.1 | −19.4 | −24.1 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 24.6 | 23.8 | 24.4 | 31.5 | 61.0 | 72.2 | 63.7 | 56.3 | 37.6 | 30.7 | 37.4 | 27.1 | 490.3 |
| Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) | 6.0 | 5.4 | 5.3 | 5.4 | 8.3 | 9.1 | 9.0 | 7.3 | 5.5 | 5.1 | 7.0 | 6.3 | 79.7 |
| Eguzki orduak | 45.3 | 71.6 | 121.1 | 169.0 | 219.5 | 220.8 | 235.0 | 217.8 | 162.1 | 123.9 | 51.3 | 39.9 | 1677.3 |
| Hezetasuna (%) | 84 | 81 | 73 | 65 | 67 | 69 | 67 | 68 | 73 | 78 | 84 | 85 | 75 |
| Iturria (1): World Meteorological Organization (UN)[3] | |||||||||||||
| Iturria (2): NOAA[4] | |||||||||||||
Ekonomia
Brnoko industria nagusiak armagintza, industria mekanikoa, kimikoa, ehunak eta janari industria dira.
Kirola
FC Zbrojovka Brno hiriko futbol talde nagusia da.
Ondasun nabarmenak
Eliza gotiko eta eraikuntza barroko ugari daude hiri erdian. Hiriaren gainean Špilberk gotorlekua altxatzen da.
2001ean UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zuen Ludwig Mies van der Rohek diseinaturiko Villa Tugendhat.
Brnoko herritar ospetsuak
- Milan Kundera (1929-2023) idazlea
Herri eta hiri senidetuak
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
