Eskuin mutur

Haren jatorri ideologikoa pentsamendu kontrairaultzailean aurki daiteke, De Maistre XIX. mendean eta Erdi Aroa eredutzat hartuz, 1789 urtea haustura une gisan. Zehazki, politikoki inboluzionismoan kokatzen zen. Hala ere, ultraeskuina edo muturreko eskuina termino berri samarra da. Historikoki, Frantziar iraultzaren ondoren Frantziako parlamentuan parlamentarioak esertzen ziren tokiaren araberan du sorrera. Garaiko monarkikoak eta kontserbadoreak eskuinean esertzen ziren eta liberalak, ezkerraldean.^[5] Mutur eskuina mutur ezkerrari kontrajartzen zaio, eta neurri batean ezkerraren praktika iraultzailearen mugimendu antagonikoa da. Testuinguru horretan, mutur eskuineko mugimendu kontrairaultzaileak sortu ziren, batez ere Frantzia eta Italian. XX. mendearen lehen zatian, faxismoa eta nazismoa Europako historiako gertaera tragikoetan parte hartu zuen, baina azkenean garaituak izan ziren. Mugimendu hauen ideiak jarraitasuna izan dute historian zehar, adibidez Alemaniako Alderdi Nazionaldemokrata (NPD), 1964an sortua,edo Falange Española, José Antonio Primo de Riverak 1933an sortua, azken hau Mussoloni, italiar faxismoaren ideietanoinarrituz.

Ultraeskuin zahar edo historikoak

Askoren iritziz, ultraeskuineko edo eskuin muturreko alderdi politiko zaharrak ideologikoki faxismoarekin lotuta egon dira, ^[6] mito eta sinboloen bidez, faxismoaren programari jarraituz. Demokraziaren deslegitimazioaren aldeko lana darabilte, antisistema oposizio baten bidez.^[7]

Haien artean talde neonaziak edota nazi ideologian oinarritzen diren alderdiak sartzen dira. Nazi alemanezko Nationalsozialistische hitzaren laburdura da eta "nazionalsozialista" esan nahi du.^[8]

Gaur egungo ultraeskuina

Gaur egun mugimendu horiek berpizten ari direla ikusten ari da, 2011ko krisi ekonomikoarekin areagotuz eta herritarrek etorkizunean ikusten duten segurtasunezagatik.^[9] Europan euroeszeptiko, antiglobalizazio eta immigrazioaren kontrako alderdi politiko asko agertu dira, era nazionalista batean eta batzuetan xenofobia eta arrazismo sentimenduarekin.^[10] Europan indar handia dute Holanda,^[11] Austria^[12], Italian,^[13] Frantzia, Erresuma Batua,^[14] Suedia,^[15] Finlandia,^[16] Belgika^[17] eta Alemania bezalako herrietan ere. Hala ere, Europan XX. mende hasierako gertakizunen oroitzapenengatik ardura handiak sortarazten dituzte.^[18]

Espainian talde minoritarioak, oso zatituak eta buruzagi gabekoak dira. Horregatik udal hauteskundeak erabiltzen dituzte arreta deitzeko, nahizta leku txiki batetan izan. Azken urteotan igoera txiki-txikia eduki dute. 2007ko udal hauteskundeetan 47.000 boto lortuz eta 2011n 100.000, botoen % 1 baino gutxiago izanik, bere homologo europarretik oso urrun egonik. Horrela, Espaina Europako salbuespena da, ez baitute ordezkaritza ez parlamentu nazionaletan, ez autonomikoetan. Salbuespen gutxi batzuk izanik, udal txiki batzuetan besterik ez.^[19]

• Plataforma per Catalunya, Viceko zinegotzi Josep Anglada buru izanik, 66.000 boto (% 0,29) lortu zituen eta 2007an, 17 zinegotzitik 67ra igaro zen 2011ko udal hauteskundeetan. 2015eko udal hateskundeetarako "Plataforma por España" prestatzen ari zen, Le Penen Front National frantziarra eredutzat hartuta.^[19]
• España 2000, Silla (Valentzia) 2 zinegotzirekin, Onda (Castelló) bere zinegotzia mantenduz eta Dos Aguas (Valencia) bat lortuz, 2011ko udal hauteskundeetan Valentziatik kanpo hedatzea lortu du lehen aldiz,Alcalá de Henares herrian zinegotzi bat lortuz, ultraeskuina Espainia osoan ordezkaria duen biztanleria gehiengo herria. Bertako zinegotziaren bulegoan Maiatzeko 2. altxamendua eta Errekonkistari buruzko kartelak ditu zintzilik, eta Le Pen Front Nationalaren eslogana: Ni uno más, los españoles primero, hau da, "Beste inortxo ez, espainarrak lehenengo"^[19]
• Democracia Nacional: haren hauteskunde kartelak, Le Pen eredutzat hartuta, Paro + Inmigración = Delincuencia dio, hau da, "Langabezia + Inmigrazioa = Delinkuentzia"^[19]
• Naparra ta Españico Escuñe, 2011n Nafarroa Garaian sortua. Leitzan zinegotzi bat du, eta Garinoainen lege trikimailu baten bidez alkatetza lortu zuen.^[19]
• Alternativa Española, Rafael López-Diéguez buru duena, eta Blas Piñar frankista lagun izan zuena. DNE alderdiarekin elkarlanean dihardu.^[19]

Taula honetan mutur eskuinekotzat jotako Europako alderdi politikoen bilakaera elektorala ikusten da, antiinmigrazio, populista etanazionalista ezaugarriak dituzten alderdiak agertzen dira, nahiz eta alderdi batzuk ideologia horien kontra daude puntu batzuetan.

Herrialdea	Alderdia	Herrialdeko parlamentuan	Botoen ehunekoa	Aurreko hauteskundearekiko bilakaera	Europarlamentarioak, herrialdearen guztizkoan
Alemania	NPD	0 / 622	% 1,5	% -0,1	0 / 96
Austria	FPÖ	34 / 183	% 17,5	% +6,5	2 / 19
	BZÖ	21 / 183	% 10,7	% +6,6	1 / 19
Belgika	Vlaams Belang (VB)	12 / 150	% 7,7	% -4,3	2 / 22
	Front National (Belgika) (FN)	0 / 150	% 0,5	% -1,5	0 / 22
Bulgaria	ATAKA	21 / 240	% 9,4	% +1,3	2 / 17
Danimarka	DF	25 / 179	% 13,9	% +0,6	1 / 13
Erresuma Batua	United Kingdom Independence Party (UKIP)	0 / 650	% 3,1	% +0,9	12 / 73
	British National Party (BNP)	0 / 650	% 1,9	% +1,2	2 / 72
Errusia	LDPR	56 / 450	% 12,5	% +2,7	-
Eslovakia	SNS	0 / 150	% 4,55	% + 0,9	1 / 13
Espainia	Plataforma per Catalunya (PxC)	0 / 350	% 0,25
52/ 350	% +0,25	4 / 59
Finlandia	PS	39 / 200	% 19,0	% +14,9	1 / 13
Frantzia	Front National	0 / 577	% 4,3	% -7,0	3 / 72
	Mouvement pour la France	2 / 577	% 1,2	% +0,4	1 / 72
Grezia	Urrezko Egunsentia	21 / 300	% 6,97	% +6,70	0 / 22
	LAOS	0 / 300	% 2,90	% -2,73	2 / 22
Herbehereak	PVV	24 / 150	% 15,5	% +9,6	5 / 26
Hungaria	JOBBIK	47 / 386	% 16,7	% +14,5	3 / 22
Italia	Lega del Nord (LN)	60 / 630	% 8,3	% +3,7	9 / 72
	La Destra-Movimento Sociale Fiamma Tricolore	0 / 630	% 2,4	% +1,8	0 / 72
Kroazia	HSP	1 / 151	% 2,80	% +2,80	-
Norvegia	FrP	41 / 169	% 22,9	% +0,8	-
Polonia	LPR	0 / 460	% 1,3	% -6,7	0 / 50
Portugal	PNR	0 / 230	% 0,30	% +0,15	0 / 22
Errumania	PRM	0 / 334	% 3,2	% -9,8	3 / 33
Serbia	SRS	78 / 250	% 29,5	% +0,9	-
Suedia	SD	20 / 349	% 5,7	% +2,8	0 / 18
Suitza	SVP	62 / 200	% 29,0	% +2,4	-
Zipre	ELAM	0 / 56	% 1,08	% +1,08	0 / 6

Europako Parlamentuan alderdi horiek beren artean biltzen dira, bai eta ezaugarri berak (euroeszeptizismoa, nazionalismoaeta kontserbadurismoa) dituzten alderdiekin ere, hala nola Union for Europe of the Nations (1999-2009), Europe of Democracies and Diversities (1999-2004), Independence/Democracy (2004-2009), Identity, Tradition, Sovereignty (2007) edo Europe of Freedom and Democracy (2009tik) alderdiekin. Gainera, europar alderdi politikotzat Euronat eta Alliance of European National Movements multzoan sartzen dira.

Ultraeskuin edo mutur eskuin terminoa aditu askok erabili dute era kontraesankor batean, konfigurazio ideologiko desberdinengatik. Ez dago adostasunik ultraeskuineko talde edota mugimendu guztiak definitzeko, bereziki historian zehar gertaturiko aldaketa ideologikoak kontuan hartuta. Horrela, Rodríguez Araujo maisu mexikarraren ustez, eskuin termino bera ere historian zehar tradizio eta gizarte motaren eta boterearen arabera aldatu den kontzeptua da. Gaur egun eskuintzat dugun jarrerak ezkertiarrak izan ziren aurreko garai batean.^[20] Horrez gain, kritikarien ustez, ultraeskuina hitz debaluatua da, oposizioko alderdiek, bereziki ezker muturrekoek eta komunistek, berekin ados ez dagoen edozein alderdi edo ideologiari ultraeskuintzat edo faxistatzat jotzeko edo kritikatzeko joera dute, askotan mugimendu guztiz demokratikoak izanik ere.

Ondorioz, berretsi dezakegu ultraeskuineko talde guztiek ez dituztela ideal edo xede berdinak, baina gehienek munduarekiko ikuspegikospiratibo eta ultranazionalista dute, demokraziaren inperfekzioaren kontrako boto protesta erakarriz. Hurrengo ezaugarriak izaten dituzte:

• Nazionalismoa: Ideia nazionala ultraeskuindar edo mutur eskuindar guztien bereizgarri amankomuna da. Nazioa batasun etnikoa bezala ikusten da frantziar jatorriko nazionalismo politikoarekin alderatuz. Horrela, adibidez, ultraeskuin espainola beti britainiar ultraeskuindarren kontra egongo da Gibraltar dela kausa, eta britainiarrak, irlandar nazionalisten kontra. Horretaz gain, errealitate nazionalaren sorkuntzari buruzko desberdintasunak dituzte. Lega Norte italiarrak, kasu, bere lurraldearen independentzia bilatzen du:^[21] ultraeskuindar espainolak, aldiz, nazioaren kohesioa.^[22]
• Antiliberalismoa: Orokorki, kapitalismo liberalaren kontrako jarrera da. Hala ere, ez dago jarrera ekonomiko zehatzik mugimendu horien artean. Batzuek nazismoak eta faxismoak bezala, estatuak ekonomian intrusioa izan behar zuela defenditzen zuten, baina beste batzuek politika ekonomiko guztiz liberalak defenditu dute; era berean, beste batzuek —frankismoa, kasu— ez zuten programa ekonomiko argirik eta haien politika ekonomikoa egoeren arabera aldatzen zen. Beste batzuek meritokraziaren aldeko jarrera agertu dute.
• Tradizionalismoa: Hori ez da balio erlijioso tradizionalen defentsa gisan ikusi behar. Kasu gehienetan horrela da, baina gertaera historiko batzuetan kontrakoa gertatu da. Adibidez, Alemania nazian neopaganismoan oinarritutako ideal eta balio batzuk ezarri ziren, kristautasun klasikoarekin apurtuz. Erlijioa taldearen batasun lotura da inoiz edo kontrako ultraeskuinako liskarren arrazoia. Hori Ipar Irlandan gertatzen da: bertan, irlandar nazionalista katolikoak unionista protestanteen aurka doaz. Bai batak, bai besteak, mutur eskuineko ezaugarri bera dute, nazionalismoa (baina bestelako ikuspuntuetan); ultraezkerra, berriz, ikuspuntu unibertsala du, estremismo islamistetan gertatzen den bezala.^[23]
• Kontserbadurismoa: Kontzeptu horrek kultura eta nortasun etniko nazionalak sustatzen ditu, gizartearen hazkunde eta handitzea bultzatuz. Talde batzuk Hegel ordena jainkoak erabakia izan dela diote, eta ez dela aldatu behar. Horregatik, momentuko estatu mota defendatzeno dute, bakarrik horrela inposatua izan delako.
• Balio bertikalistak: Gizarterako balio "egokiak goresten dira. Orokorrean, mugimendu horiek sinboloak darabiltzate beren politikak aurrera eramateko. Jarrera militarista agertzen dute eta gizarte balioak mantentzea edo berreskuratzea. Politika nazionalistak edo espantsionistak oso ohikoak dira, nazioak lortutako boterea erakusten baitute atzerritar endekatzailearen kontra.
• Antikomunismoa: Komunismoaren aurkako jarrera eta bereziki marxismoaren aurkakoa. Ideologikoki, materialismo historikoaren kontzeptuaren kontra daude, eta gizarte zibileko berezko klase desberdintasunen kontra.
• Xenofobia: Etorkinen kontrako jarrera. Mugimendu horiek ez dute etorkinik nahi, "garbitasun" nazionala edo arrraziala defenditzen baitute.

• Nazismo
• Faxismo
• Neonazismo
• Eskuindar populismoa
• Europako eskuin muturreko alderdi politikoak
• Antifaxismo