Parte hartu du euskararako hainbat aplikazio informatiko plazaratzen, adibidez: laguntzaile birtualak,[3] bideo-transkripzio automatikoa (aditu.eus),[4] eta diktaketa.[5][6]
Informatika gaiei buruz 88 artikulu idatzi ditu dibulgazio mailan, gehienak Elhuyar Zientzia eta Teknika aldizkarian, baina irratian ere aritu da. Informatikan eta Teknologia berrietan sortzen diren diren osagai eta aplikazio berritzaileak aztertzen ditu artikulu horietan.[7]
Udako Euskal Unibertsitateko Informatika sailburuetako bat da 2019tik.[8]
1993an Informatikako Ingeniaritza Teknikoko diploma lortu zuen Mondragon Unibertsitatean, hurrengo urtean Informatikako lizentzia Tolosako Paul Sabatier Unibertsitatean 1994an, eta Sistemen Elektronikako Ingeniaritzako lizentzia Mondragon Unibertsitatean berriro 1996an.
2002an Hizkuntza Teknologia titulua lortu zuen UEUn eta ildo horretan jarraituta 2009an EHUko Hizkuntzaren Azterketa eta Prozesamendua master ofiziala bukatu zuen.[9]
Doktorea da Hizkuntza Teknologietan 2014tik. Weba euskarazko corpus gisa izeneko tesi-lanean 2014an Interneten euskarazko zeuden gune gehienak arakatu eta aztertu zituen.[10][11][12] 100 milioi hitz etik gorako kalitatezko corpusak bildu zituen eta testu mardul horiek oinarri izan ziren gero Elhuyarren Web-corpusen Ataria zerbitzua sortzeko (Dabilena izena du 2021etik), Internetetik automatikoki eratutako corpus horiek kontsultagai jartzeko.[13] Atari horretan, Leturiaren bildutako testuaz gain, Iñaki San Vicentek eta Iker Manterolak bildutako corpus paraleloak eta Antton Gurrutxagak bildutako kolokazioak ere integratu ziren.[14] Bestalde, Weba euskarazko corpus gisa kontsultatzeko tresna bat egin eta online jarri zuen, CorpEus izenekoa,[15] eta hainbat domeinutako corpus espezializatu eta konparagarriak ere eskuratu zituen Leturiak bere doktore-tesian, geroago terminologia-erauzketan erabili zirenak.[16][17][18]
Informatikaria, ikertzailea eta software-garatzailea
Gaur egun, Hizketa-Teknologien arloko arduraduna da Elhuyarren. Aurretik, ikertzaile aritu izan da hizkuntzaren prozesamenduko alor osoan Elhuyarren. Lehenago, Ikerlan-en ikerlari laguntzaile, SOME Software Innovation-en sortzaile eta zuzendari tekniko, eta EMUNenIKT-zuzendari aritu zen.[1][20]
Hainbat aplikazioren sorkuntzan parte hartu izan du Elhuyarren. Besteak beste, proiektu hauetan aritu da zuzendari eta garatzaile:
Aditu.eus: Euskarazko eta gaztelaniazko hizketa-ezagutza zerbitzua.[19][21][22]
Mycroft.eus: Euskaraz ulertzeko eta hitz egiteko gai den bozgorailu bat.[23]
CorpEus: Webean euskarazko hitzak edo terminoak bilatzeko aukera ematen du webgune honek, baina emaitzak corpus-kontsulta gisa erakusten ditu, hitzaren testuinguruekin.[16]
Elebila: Euskarazko bilatzailea Internet-en, emaitzak euskarara mugatzea ahalbidetzen duen bakarra. Elebila euskarazko lehen Internet bilatzailea izan zen. Interneteko bilatzaile ezagunenen funtzioak eskaintzen ditu baina kalitatezko euskarazko emaitzak lortzeko bermearekin. Euskarak oso deklinabide aberatsa duenez, bilatzaile arruntek ematen dituzten emaitzak ez dira inoiz osoak. Horretarako alde batetik euskarak Interneten duen garrantzia erlatibo txikia eta bestetik atzizkien erabilera zabala. Bestalde hitz teknikoak ("anorexia", "web"...) edo izen bereziak ("Newton", "Paris") bilatuz gero (euskaraz idatzitako dokumentuak inoiz ez dira lehen emaitzen artean agertzen.[24][25]
Bidaide. Usurbilgo Harria Hitz kultur ibilbidea inklusibo egiten duen aplikazioa.[27] Usurbilgo Udalak, Elhuyarrek eta Accessible For All enpresak, elkarlanean, edonor iristeko modukoa egin dute ibilbidea, eta hainbat hizkuntzatan.[28]
Elhuyarren ere, Antton Gurrutxagak zuzendutako beste bi proiektu hauetan ere parte hartu zuen garatzaile gisa:
Informatikaria naiz formazioz, informatikaria ofizioz, informatikaria afizioz, informatikaria bokazioz, informatikaria bizioz, informatikaria bedeinkazioz edo madarikazioz (eta bestela galdetu neskalagunari!). Tira, pixka bat exageratu dut, hori ez da nire fazeta bakarra.
UEU 1996an ezagutu zuen, Informatikari Euskaldunen Bilkurak antolatzen hasi zirenean. Geroztik bazkide eta informatika saileko kide izan da, non hainbat ikastaro eman eta jaso dituen.[31] Neurri handi batean, UEUn ikusi eta ikasitakoek eraman zuten lan-bizitza euskarara eta hizkuntza-teknologietara bideratzera.[8]
Euskal komunitate zientifikoaren Inguma datu-basean, berak idatzitako 100dik gora lan agertzen dira.[32]
Gainera, kultur etxe berean eta 2019an, Komikigintzari buruzko Wikilantegia martxan jarrai zuen Aitzol Astigarraga eta Iñaki Otamendirekin. Euskarazko Wikipediako komikigintzaren hutsune nabarmenenak identifikatu eta osatzeko lana martxan jarriko zuten.[37]
Blogaria
Blog bat elikatzen du Eibar.org atarian teknologia eta komikiei buruzko albisteekin. Interneteko "e-gor" bere alter-egoa erakusten du e-gorblog blogean. Blog horretan "ziberespazioko informatikaririk komikizaleena" eta "komikizalerik informatikariena" da. Bere superpotereekin (interneteko kable-konexioa, bloglines, informatika aldizkariak, gadget-ak, komiki-bilduma, Errenteriako liburutegiko komikien atala eta batez ere bere jakin-min aseezina) eta bere superlaguntzaileak ondoan dituela (Patxi Lurra, DabilenHarria...), euskaldunon teknofobiaren eta komikiei buruzko aurreiritzien aurka borrokatzen du etengabe.[38]
Sariak eta errekonozimenduak
2009: Poloniako Mrągowo herrian izandako CLA’09 (Computational Linguistics – Applications) nazioarteko workshop-ean Igor Leturiak aurkeztutako AnHitz sistemak bi sari eraman zituen: informazio-bilaketako aplikaziorik onena eta workshop guztiko aplikaziorik onena.[39][40][41]
Gipuzkoa, Euskal Herria
