Juan Kruz Goienetxe Elorga
Juan Kruz Goienetxe Elorga (Elbete, Baztan, 1857 – Amaiur, 1925eko apirilaren 29a) nafar apaiz eta idazlea izan zen. Eragin handiko pertsona izan zen 1936ko gerraren aurreko higikunde euskaltzalean.
Juan Kruz Goienetxe Elorga | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Elbete, 1857 |
Herrialdea | Nafarroa Garaia, Euskal Herria |
Heriotza | Amaiur, 1925eko apirilaren 29a (67/68 urte) |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | gaztelania euskara |
Jarduerak | |
Jarduerak | apaiza eta idazlea |
Bizitza
Elbeten sortu zen, 1857an. Iruñeko apezgaitegian ikasi, eta 1891n apaiztu zen. Lehenik Luzaiden egon zen apaiz, eta Amaiurrera igorri zuten urte batzuk geroago; bertako erretorea izan zen hil arte. Gaztetxoendako latin eskola paratu zuen herriko apaiz etxean. Aktiboki parte hartu zuen Nafarroan egin ziren euskararen aldeko ekitaldietan; errate baterako, euskarazko predikuak eta hitzaldiak eman zituen Auza (1908), Elizondo (1908) eta Lekunberriko (1910) lore jokoetan.[1] Resurreccion Maria Azkueren laguntzaile izan zen Baztango kondaira eta ipuinen biltze lanean.[2]
Nafarroako Monumentu Historikoen Batzordearen Baztango ordezkaria izan zen. Hori zela-eta, Batzordeak 1922an Amaiurren eraiki zuen oroitarriaren inguruko ekitaldi guztietan parte hartu zuen. Euskaltzaindiak 1923ko irailean Donezteben antolatu zituen Bigarren Euskalegunetan, Martin Azpilikuetari buruzko hitzaldia eman zuen.[3] Mariano Izetaren arabera, Goienetxek argitaratu gabeko zenbait lan utzi zituen hil zelarik, besteak beste bederatzi ipuin hauek: Artzain lapurra, Doministikun-doministiku, Errege zorria, Euna ta ongarria, Ikazkina ta erioa, Txerri usaina, Urtsuko ermitan, Zeruko berriak eta Landaberroko afaltiarra.[1] Ipuin horietako batzuk jasorik daude Azkueren Euskalerriaren Yakintza lanean.