Ռայներ Վայս
Ռայներ Վայս (անգլ.՝ Rainer Weiss, սեպտեմբերի 29, 1932[1][2][3][…], Բեռլին, Վայմարյան Հանրապետություն), ամերիկացի ֆիզիկոս, լազերներների և լազերային ինտերֆերոմետրիայի բնագավառի մասնագետ։ LIGO գիտական համագործակցության հիմնադիրներից մեկը, գրավիտացիոն ալիքների գրանցման ոլորտի մասնագետ։ Ներկայումս Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի պրոֆեսոր[16] Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի 2017 թվականի մրցանակակիր։
Կենսագրություն
Վայսը ծնվել է Բեռլինում 1932 թվականին և նույն թվականին՝ հոր ձերբակալությունից հետո, նրա ընտանիքը տեղափոխվել է Պրահա։ Հոր կոմունիստական հայացքների և. հրեաական ծագման պատճառով 1938 թվականին ընտանիքը լքել էնացիստական գերմանիայի օկուպացրած Չեխոսլովակիան, և 1939 թվականի հունվարին հասել են ԱՄՆ[17]։
Նյու Յորքում հայրը՝ Ֆրեդերիկ Վայսը (անգլ.՝ Frederick A. Weiss), մասնագիտությամբ նյարդաբան, դարձել է հոգեվերլուծաբան, սկսել է մասնավոր պրակտիկա և հրապարակել է մի շարք աշխատություններ այդ ոլորտում[18]։ Մայրը՝ Գերտրուդ Լոսները (անգլ.՝ Gertrude Loesner), նախքան արտագաղթելը սկսնակ դերասանուհի է եղել, և Նյու Յորքում նա աշխատել է վաճառողուհի հանրախանութում[19]։
Վայսն իր երիտասարդությունն անցկացրել է Վերին Վեսթսայդում։ Սովորել է սկզբում պետական դպրոցում, այնուհետև հեղինակավոր Կոլումբիայի քերականական մասնավոր դպրոցում (անգլ.՝ Columbia Grammar School) որից հետո 1950 թվականին ընդունվել է Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ։ Մասնագիտացել է ճարտարագիտության մեջ, երկրորդ կուրսում տեղափոխվել է ֆիզիկայի բաժին։ 1953 թվականին թողել է ուսումը, բայց շուտով վերադարձել է Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ որպես տեխնիկ Ջերոլդ Ռ․ Զաքարիայի լաբորատորիայում՝ զբաղվել է առոմային ժամացույցի նախագծմամբ, համարյա երկու տարի անց նա կրկին դարձել է ուսանող՝ համատեղելով ուսումը լաբորատորիայում աշխատանքի հետ[17][19]։ 1955 թվականին ստացել է բակալավրի կոչում, իսկ 1962 թվականին՝ ֆիզիկայի դոկտորի կոչում Թաֆթս համալսարանից։ 1962-1964 թվականներին հետդոկտորական ասպիրանտուրա է անցել Փրինսթոնի համալսարանում՝ Ջերոլդ Ռ Զաքարիայի լաբորատորիայում։ 1964 թվականից աշխատել է Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտում, որտեղ 1973 թվականին դարձել է պրոֆեսոր։
1970-ականներին Վայսը տիեզերական միկրոալիքային ֆոնային ճառագայթման սպեկտրը չափելու ռահվիրաներից մեկն էր, իսկ ավելի ուշ՝ COBE արբանյակային գիտական թիմի խորհրդատուն։
Ծանոթագրություններ
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռայներ Վայս» հոդվածին։ |