En he 410 000 km² ez eus tost da 40 milion a dud o chom, gant se ez eo ar stad pobletañ e SUA, hag an trede brasañ. Sacramento eo e gêr-benn, ha Los Angeles e gêr brasañ.
Indianed amerikan, an henvroidi, o deus poblet ar vro, betek ma krogas trevadennerezh an Europeaned e 1769 pa zegouezhas ar Spagnoled war an aodoù. Ul lodenn eus Mec'hiko e teuas Kalifornia da vezañ da vare dizalc'hidigezh ar vro-se diouzh Spagn e 1820. Ne oa bet diorroadur ebet a-raok ma voe aloubet ar vro gant 500 soudard ha moraer stadunanat da vare ar Brezel etre Mec'hiko hag ar Stadoù-Unanet (1846-1848).
Gant feur-emglev Guadalupe Hidalgo e c'hellas ar Stadoù-Unanet prenañ an takad digant ar gollerien. Raktal goude e tesachas ar Fardadeg war an aour 90 000 envroad o tont eus ar Stadoù-Unanet, ha staliet e voe Kalifornia da 31vet Stad an Unaniezh d'an 9 a viz Gwengolo1850.
Kreñvoc'h eo Kalifornia eget 5 eus an armerzhioù pennañ er bed o vezañ ma tegas-eñ 13% eus produadur broadel gros ar Stadoù-Unanet (13 trilion a zollaroù). An obererezhioù armerzhel pennañ eo ar gounezerezh, an dudi, ar greanterezh skañv hag an touristerezh.
