कॅलिफोर्निया

कॅलिफोर्निया (इंग्लिश: California) हे अमेरिकेच्या पश्चिमेकडील प्रशांत महासागराच्या किनाऱ्यावरील एक राज्य आहे. अमेरिकेत सर्वाधिक लोकसंख्या असणारे हे राज्य आकाराने देशातील तिसऱ्या क्रमांकाचे आहे (अलास्का व टेक्सास खालोखाल). अमेरिकेच्या ५० सर्वाधिक लोकसंख्या असलेल्या शहरांपैकी ८ शहरे कॅलिफोर्निया राज्यात स्थित आहेत.

कॅलिफोर्निया California
अमेरिका देशाचे राज्य
ध्वज चिन्ह टोपणनाव: द गोल्डन स्टेट (The Golden State) ब्रीदवाक्य: Eureka अमेरिकेच्या नकाशावर चे स्थान
अधिकृत भाषा	इंग्लिश
राजधानी	साक्रामेंटो
मोठे शहर	लॉस एंजेलस
क्षेत्रफळ	अमेरिकेत ३वा क्रमांक
- एकूण	४,२३,९७० किमी²
- रुंदी	४०० किमी
- लांबी	१,२४० किमी
- % पाणी	४.७
लोकसंख्या	अमेरिकेत १वा क्रमांक
- एकूण	३,७२,५३,९५६ (२०१० सालच्या गणनेनुसार)
- लोकसंख्या घनता	९०.५/किमी² (अमेरिकेत ११वा क्रमांक)
- सरासरी उत्पन्न	$६१,०२१
संयुक्त संस्थानांमध्ये प्रवेश	९ सप्टेंबर १८५० (३१वा क्रमांक)
संक्षेप	US-CA
संकेतस्थळ	ca.gov

कॅलिफोर्नियाच्या पश्चिमेला प्रशांत महासागर, दक्षिणेला मेक्सिकोचे बाहा कॅलिफोर्निया हे राज्य, उत्तरेला ओरेगॉन तर पूर्वेला नेव्हाडा व ऍरिझोना ही राज्ये आहेत. सॅक्रामेंटो ही कॅलिफोर्नियाची राजधानी असून लॉस ऍन्जलीस हे सर्वात मोठे शहर व महानगर आहे.

१९व्या शतकाच्या मध्यापर्यंत कॅलिफोर्निया हा मेक्सिकोचा भाग होता. १८४६-१८४८ दरम्यान झालेल्या मेक्सिकन-अमेरिकन युद्धानंतर हे राज्य अमेरिकेकडे सुपूर्त करण्यात आले व ९ सप्टेंबर १८५० रोजी अमेरिकन संघात विलिन करून घेण्यात आले. ह्याच काळात कॅलिफोर्नियामध्ये मोठ्या प्रमाणावर सोन्याच्या खाणींचा शोध लागला व अमेरिकेच्या इतर भागातून व सर्व जगभरातून स्थलांतर करणाऱ्या लोकांचे लोंढे येथे येऊ लागले. लॉस ऍन्जलीस येथील हॉलिवूड ह्या सिनेउद्योगामुळे, येथील नैसर्गिक सौंदर्यासाठी मोठ्या संख्येने बेट देणाऱ्या पर्यटकांमुळे व सिलिकॉन व्हॅलीमधील अतिविकसित तंत्रज्ञान उद्योगांमुळे कॅलिफोर्नियाची भरभराट झाली आहे. सध्या अमेरिकेच्या अर्थव्यवस्थेतील १३ टक्के वाटा उचलणाऱ्या कॅलिफोर्नियाचा जीडीपी $१.८१२ सहस्रअब्ज इतका आहे.