Bước tới nội dung

Tiếng Avesta

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Tiếng Avesta
Khu vựcMiền đông sơn nguyên Iran
Dân tộcAirya
Phân loạiẤn-Âu
Hệ chữ viếtChữ Avesta (phát triển từ chữ Pahlavi)
Chữ Gujarat (được dùng bởi người theo Hỏa giáo tại Ấn Độ)
Mã ngôn ngữ
ISO 639-1ae
ISO 639-2ave
ISO 639-3ave
Glottologaves1237[1]
Linguasphere58-ABA-a
Yasna 28.1, Ahunavaiti Gatha (Bodleian MS J2)
Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.

Tiếng Avesta là một ngôn ngữ Iran Đông thuộc hệ ngôn ngữ Ấn-Âu được biết tới nhờ các văn bản Hỏa giáo, như Avesta, mà từ đó người ta đặt tên cho ngôn ngữ này. Thứ tiếng này từng được nói tại Arachosia, Aria, Bactria, và Margiana,[2] tương ứng với toàn lãnh thổ Afghanistan, cũng như một phần của Pakistan, Tajikistan, Turkmenistan, và Uzbekistan, ngày nay. Văn hóa Yaz[3] tại Bactria-Margiana có nhiều khả năng là đại diện cho một nền văn hóa "Đông Iran" cổ hơn như được mô tả trong Avesta.

Do là một ngôn ngữ hành lễ, tiếng Avesta vẫn tiếp tục được sử dụng sau khi đã biến mất từ lâu như một ngôn ngữ giao tiếp thường ngày. Nó có quan hệ gần với tiếng Phạn Vệ-đà, ngôn ngữ Ấn-Iran cổ nhất còn được lưu giữ tới nay.[4]

Ngữ âmsửa mã nguồn

Tiếng Avesta có những âm xuýt hữu thanh, và có một loạt âm xát.

Phụ âmsửa mã nguồn

LoạiMôiRăngChân răngSau
chân răng
hay Vòm
Ngạc mềmMôi-ngạc mềmThanh hầu
Mũim /m/n /n/ń [ɲ]ŋ /ŋ/ŋʷ /ŋʷ/
Tắcp /p/b /b/t /t/d /d/č /tʃ/ǰ /dʒ/k /k/g /ɡ/
Xátf /ɸ/β /β/ϑ /θ/δ /ð/s /s/z /z/š /ʃ/ž /ʒ/x /x/γ /ɣ//xʷ/h /h/
Tiếp cậny /j/w /w/
Rungr /r/

Theo Beekes, [ð][ɣ] lần lượt là tha âm của /θ//x/.

Nguyên âmsửa mã nguồn

LoạiTrướcGiữaSau
ngắndàingắndàingắndài
Đóngi /i/ī /iː/ u /u/ū /uː/
Vừae /e/ē /eː/ə /ə/ə̄ /əː/o /o/ō /oː/
Mở a /a/
ā /aː/å /ɒː/
Mũi ą /ã/ 

Unicodesửa mã nguồn

Bảng Unicode chữ Avesta

Bảng Unicode Avesta
Official Unicode Consortium code chart: Avestan Version 13.0
 0123456789ABCDEF
U+10B0x𐬀𐬁𐬂𐬃𐬄𐬅𐬆𐬇𐬈𐬉𐬊𐬋𐬌𐬍𐬎𐬏
U+10B1x𐬐𐬑𐬒𐬓𐬔𐬕𐬖𐬗𐬘𐬙𐬚𐬛𐬜𐬝𐬞𐬟
U+10B2x𐬠𐬡𐬢𐬣𐬤𐬥𐬦𐬧𐬨𐬩𐬪𐬫𐬬𐬭𐬮𐬯
U+10B3x𐬰𐬱𐬲𐬳𐬴𐬵𐬹𐬺𐬻𐬼𐬽𐬾𐬿

Chú thíchsửa mã nguồn

Liên kết ngoàisửa mã nguồn

🔥 Top keywords: Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTCTrang ChínhGiỗ Tổ Hùng VươngTrương Mỹ LanĐặc biệt:Tìm kiếmHùng VươngVương Đình HuệUEFA Champions LeagueKuwaitChiến dịch Điện Biên PhủFacebookĐài Truyền hình Việt NamTrần Cẩm TúĐội tuyển bóng đá quốc gia KuwaitGoogle DịchViệt NamCúp bóng đá U-23 châu ÁCúp bóng đá U-23 châu Á 2024Real Madrid CFBảng xếp hạng bóng đá nam FIFACleopatra VIITô LâmTim CookNguyễn Phú TrọngHồ Chí MinhHai Bà TrưngManchester City F.C.VnExpressChủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt NamNguyễn Ngọc ThắngĐền HùngCúp bóng đá trong nhà châu Á 2024Võ Văn ThưởngOne PieceLịch sử Việt NamCuộc đua xe đạp toàn quốc tranh Cúp truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh 2024Phạm Minh ChínhTikTokĐinh Tiên Hoàng