Suharto

Suharto (einnig ritað Soeharto eða umritað Muhammad Soeharto á javönsku) (8. júní 1921 – 27. janúar 2008) var annar forseti Indónesíu. Hann gegndi því embætti í 31 ár eftir að hafa steypt Sukarno af stóli árið 1967 þar til hann sagði af sér árið 1998.

Suharto
Suharto árið 1993.
Forseti Indónesíu
Í embætti 27. mars 1967 – 21. maí 1998
Varaforseti	Listi Hamengkubuwono 9. (1973–1978) Adam Malik (1978–1983) Umar Wirahadikusumah (1983–1988) Sudharmono (1988–1993) Try Sutrisno (1993–1998) B. J. Habibie (1998)
Forveri	Sukarno
Eftirmaður	B. J. Habibie
Persónulegar upplýsingar
Fæddur	8. júní 1921 Kemusuk, hollensku Austur-Indíum
Látinn	27. janúar 2008 (86 ára)Jakarta, Indónesíu
Stjórnmálaflokkur	Golkar
Maki	Siti Hartinah (g. 1947–1996)
Börn	Siti Hardiyanti Rukmana (Tutut), Sigit Harjojudanto, Bambang Trihatmodjo, Siti Hediati Hariyadi (Titiek), Hutomo Mandala Putra (Tommy), Siti Hutami Endang Adiningsih
Starf	Herforingi, stjórnmálamaður
Undirskrift

Suharto fæddist í smáþorpinu Kemusuk nærri borginni Yogykarta á tíma hollenskra nýlenduyfirráða í Indónesíu.^[1] Hann ólst upp við fátæklegar aðstæður. Foreldrar hans skildu stuttu eftir að hann fæddist og hann var sendur á milli ýmissa fósturforeldra mestan hluta barnæsku sinnar. Á meðan á hernámi Japana stóð í seinni heimsstyrjöldinni gekk Suharto í varnarlið Indónesíumanna undir stjórn Japana. Í sjálfstæðisbaráttu Indónesíumanna gekk Suharto í hinn nýstofnaða Indónesíuher. Eftir sjálfstæði Indónesíu varð Suharto yfirhershöfðingi. Hermenn undir stjórn Suhartos kváðu þann 30. september 1965 niður valdaránstilraun af hálfu indónesíska kommúnistaflokksins.^[2] Herinn stóð síðan fyrir andkommúnískum hreinsunum sem bandaríska leyniþjónustan lýsti sem „einu versta fjöldamorði tuttugustu aldarinnar“.^[3] Í kjölfarið hrifsaði Suharto til sín völd frá fyrsta forseta Indónesíu, Sukarno. Hann gerðist bráðabirgðaforseti árið 1967 og var kjörinn forseti næsta ár. Hann stóð fyrir samfélagsherferð sem kölluð var „af-Sukarnovæðing“ til þess að má út orðspor forvera síns. Stuðningur við stjórn Suhartos var mikill á áttunda og níunda áratugnum. Á tíunda áratugnum ollu alræðistilburðir og spilling ríkisstjórnarinnar^[4] óánægju og efnahagskreppa árið 1997 leiddi til mikilla óeirða og afsagnar Suhartos árið 1998. Suharto lést árið 2008 og fékk ríkisútför.

Deilt er um 31 árs valdatíð Suhartos bæði í Indónesíu og erlendis. Á valdatíð sinni byggði Suharto upp sterka, miðstýrða herstjórn. Geta hans til að viðhalda stöðugleika í hinni stóru og fjölbreyttu Indónesíu ásamt andkommúnískum sjónarmiðum sínum gerði honum kleift að stofna til efnahags- og hernaðarbandalaga við vesturveldin í kalda stríðinu. Mestalla forsetatíð hans var mikill hagvöxtur í Indónesíu og hröð iðnvæðing^[5]

Ríkisstjórn Indónesíu er nú að velta fyrir sér hvort hún ætti að veita Suharto þjóðhetjutitil en þessar áætlanir eru mjög umdeildar.^[6] Samkvæmt spillingarvísitölu Transparency International er Suharto spilltasti leiðtogi nútímasögunnar og dró sér um 15–35 milljarða Bandaríkjadollara úr ríkissjóði á valdatíð sinni.^[7]