ソルブ語

ドイツの少数民族ソルブ人によって話される言語

ソルブ語(ソルブご、Sorb)は、ドイツ少数民族ソルブ人によって話される言語。ルサチア(ラウジッツ、Lausitz)語(地名から)、ヴェンド語(廃れたドイツ名: Wendisch)、ソルビア語などとも呼ばれる。レヒト諸語と最も近い関係にあり、互いによく通じる。

ソルブ語
Sorb
話される国ドイツの旗 ドイツ
地域ヨーロッパ
話者数2万人
言語系統
表記体系ラテン文字
公的地位
公用語ドイツ(ザクセン州)
言語コード
ISO 639-2wen
ISO 639-3
消滅危険度評価
Definitely endangered (Moseley 2010)
テンプレートを表示
ブディシンにある二言語表記の標識。上がドイツ語、下がソルブ語

ザクセン州のブディシン(独語・バウツェン)周辺を中心とする、ウジツァ(ドイツ名: Lausitz, ソルブ語名: ワゥジツァ Łužica,Łužyca)と呼ばれるこの地域で公用語として使われ、ソルブ語による教育や文化が保護されている。高地ソルブ語(上ソルブ語、hornjoserbsce)、低地ソルブ語(下ソルブ語、dolnoserbski)の2方言に分かれ、一般的にエルベ川の川上周辺のものを高地ソルブ語、川下周辺のものを低地ソルブ語としている。正書法も高低で若干異なる。ソルブ語はスラヴ語派西スラヴ語群に属する。現代インド・ヨーロッパ語スラヴ語派の中でスロヴェニア語とともに「双数」を保持しており、この点では古代スラブ語に近く珍しい言語である。

作家の多和田葉子は『エクソフォニー』(岩波書店)のなかで、「ドイツ東部のバオツェン付近で話されるソルブ語などはそのよい例だろう。現在ではソルブ語しか知らないというのでは暮らしていかれないので、みんなドイツ語もできるが、ソルブ語の話せる人は恐らく全部で三千人くらいだろう、と聞いた。それでも私はこれまで3人もソルブ語で詩を書いているという詩人に会っている。人口比から確率を割り出すと、アメリカではすでに二十八万人の詩人と逢っていてもおかしくないことになる」(p.88)と書いている。

ソルブ語の方言地図
1843年にソルブ語が話されていた地域
聖書翻訳の最初のタイトルページ。左ページがソルブ語、右ページがドイツ語

言語の特徴

高地ソルブ語には7つの格、低地ソルブ語には6つの格がある。[1][2]人を表す名詞には、格とは別に所有形容詞という形態[3]も存在する[4]

  1. 主格
  2. 属格
  3. 与格
  4. 対格
  5. 具格
  6. 位格
  7. 呼格 (高地ソルブ語の男性名詞のみ)
nan
štom
bom
wokno
 単数高地ソルブ語低地ソルブ語高地ソルブ語低地ソルブ語高地ソルブ語低地ソルブ語
主格nannanštombomwoknowokno
属格nanananaštomabomawoknawokna
与格nanejnanojuštomejbomojuwoknuwoknoju, woknu
対格nanananaštombomwoknowokno
具格z nanomz nanomze štomomz bomomz woknomz woknom
位格wo nanjewó nanjena štomjena bomjena woknjena woknje
呼格nanoštomo
 双数高地ソルブ語高地ソルブ語高地ソルブ語
主格nanajštomajwokno
属格nanowštomowwokna
与格nanomajštomomajwoknu
対格nanowštomajwokno
具格z nanomajze štomomajz woknom
位格wo nanomajna štomomajna woknje
呼格nanajštomaj
複数高地ソルブ語高地ソルブ語高地ソルブ語
主格nanojoštomywokno
属格nanowštomowwokna
与格nanamštomamwoknu
対格nanowštomywokno
具格z nanamize štomamiz woknom
位格wo nanachna štomachna woknje
呼格nanojoštomy
ramjo
ramje
肩、脇の下
žona
女性
žeńska
女性、妻
ruka
 高地ソルブ語低地ソルブ語高地ソルブ語低地ソルブ語高地ソルブ語低地ソルブ語
主格ramjoramježonažeńskaruka
属格ramjenjaramjenjažonyžeńskejeruki
与格ramjenjuramjenjeju, ramjenjužonježeńskejruce
対格ramjoramježonužeńskuruku
具格z ramjenjomz ramjenimze žonuze žeńskejuz ruku
位格wo ramjenjuwó ramjenjuwo žonjewó žeńskejw ruce
 双数高地ソルブ語高地ソルブ語高地ソルブ語
主格ramjižoneruce
属格ramjowžonowrukow
与格ramjomajžonomajrukomaj
対格ramjižoneruce
具格z ramjomajze žonomajze rukomaj
位格na ramjomajwo žonomajwo rukomaj
複数高地ソルブ語高地ソルブ語高地ソルブ語
主格ramjažonyrucy
属格ramjowžonowrukow
与格ramjamžonamrukam
対格ramjažonyrucy
具格z ramjamize žonamize rukami
位格na ramjachwo žonachwo rukach

形容詞の活用は以下の通りである

zły 悪い
単数双数複数
男性女性中性男性人間それ以外男性人間それ以外
主格złyzłazłezłajzłejzlizłe
属格złehozłejezłehozłejuzłych
与格złemuzłejzłemuzłymajzłym
対格zły/złehozłuzłezłejuzłejzłychzłe
具格(ze) złym(ze) złej(ze) złym(ze) złymaj(ze) złymi
位格(w) złym(w) złej(w) złym(w) złymaj(w) złych

活用

ソルブ語は双数に加えて、南スラブ語の一部の言語を除いて失われた未完了形とアオリストを保持している。ポーランド語ではほとんど用いられない過去完了も使われる。

pisać 書く 不完了体
人称現在形単純過去(未完了過去)完了形過去完了
単数双数複数単数双数複数単数双数複数単数双数複数
一人称pisampisamojpisamypisachpisachmojpisamysym pisał
sym pisała
sym pisało
smój pisałojsmy pisałi
smy pisałe
běch pisał
běch pisała
běch pisało
běchmój pisałojběchmy pisałi
běchmy pisałe
二人称pisašpisatej
pisataj[5]
pisaćepisašepisaštej
pisaštaj[5][6]
pisaćesy pisał
sy pisała
sy pisało
stej pisałoj
staj pisałoj[5]
sće pisałi
sće pisałe
běše pisał
běše pisała
běše pisało
běštej pisałoj
běštaj pisałoj[5][6]
běšće pisałi
běšće pisałe
三人称pisapisatej
pisataj[5]
pisajapisašepisaštej
pisaštaj[5][6]
pisajaje pisał
je pisała
je pisało
stej pisałoj
staj pisałoj[5]
su pisałi
su pisałe
běše pisał
běše pisała
běše pisało
běštej pisałoj
běštaj pisałoj[5][6]
běchu pisałi
běchu pisałe
人称未来形仮定法/反復過去[7]命令法
単数双数複数単数双数複数単数双数複数
一人称budu pisaćbudźemoj pisaćbudźemy pisaćbych pisał
bych pisała
bych pisało
bychmój pisałojbychmy pisałi
bychmy pisałe
pisajmojpisajmy
二人称budźeš pisaćbudźetej pisać
budźetaj pisać[5][6]
budźeće pisaćbyše pisał
byše pisała
byše pisało
byštej pisałoj
byštaj pisałoj[5][6]
byšće pisałi
byšće pisałe
pisajpisajtej
pisajtaj[5]
pisajće
三人称budźe pisaćbudźetej pisać
budźetaj pisać[5][6]
budu pisać
budźeja[8] pisać
byše pisał
byše pisała
byše pisało
byštej pisałoj
byštaj pisałoj[5][6]
bychu pisałi
bychu pisałe
napisać 書く 完了体
人称未来形単純過去(アオリスト)完了形過去完了
単数双数複数単数双数複数単数双数複数単数双数複数
一人称napisamnapisamojnapisamynapisachnapisachmojnapisamysym napisał
sym napisała
sym napisało
smój napisałojsmy napisałi
smy napisałe
běch napisał
běch napisała
běch napisało
běchmój napisałojběchmy napisałi
běchmy napisałe
二人称napisašnapisatej
napisataj[5]
napisaćenapisanapisaštej
napisaštaj[5][6]
napisaćesy napisał
sy napisała
sy napisało
stej napisałoj
staj napisałoj[5]
sće napisałi
sće napisałe
bě napisał
bě napisała
bě napisało
běštej napisałoj
běštaj napisałoj[5][6]
běšće napisałi
běšće napisałe
三人称napisanapisatej
napisataj[5]
napisajanapisanapisaštej
napisaštaj[5][6]
napisajaje napisał
je napisała
je napisało
stej napisałoj
staj napisałoj[5]
su napisałi
su napisałe
bě napisał
bě napisała
bě napisało
běštej napisałoj
běštaj napisałoj[5][6]
běchu napisałi
běchu napisałe
人称未来形(口語のみ)[9]仮定法/反復過去[7]命令法
単数双数複数単数双数複数単数双数複数
一人称budu napisaćbudźemoj napisaćbudźemy napisaćbych napisał
bych napisała
bych napisało
bychmój napisałojbychmy napisałi
bychmy napisałe
napisajmojnapisajmy
二人称budźeš napisaćbudźetej napisać
budźetaj napisać[5][6]
budźeće napisaćby napisał
by napisała
by napisało
byštej napisałoj
byštaj napisałoj[5][6]
byšće napisałi
byšće napisałe
napisajnapisajtej
napisajtaj[5]
napisajće
三人称budźe napisaćbudźetej napisać
budźetaj napisać[5][6]
budu napisać
budźeja[10] napisać
by napisał
by napisała
by napisało
byštej napisałoj
byštaj napisałoj[5][6]
bychu napisałi
bychu napisałe

ほかの西スラヴ語群に属する言語との語彙の比較

以下のチェコ語ポーランド語ポラーブ語スロバキア語はいずれも西スラヴ語群に属する言語である。

日本語高地ソルブ語低地ソルブ語チェコ語ポーランド語ポラーブ語スロバキア語
čłowjekcłowjekčlověkczłowiekclawakčlovek
wječorwjacorvečerwieczórvicervečer
兄弟bratrbratšbratrbratbrotbrat
dźeńźeńdendzieńdôndeň
rukarukarukarękarękaruka
sněhsněgsníhśniegsnegsneh
lěćolěśelétolatoljutületo
姉妹sotrasotšasestrasiostrasestrasestra
rybarybarybarybaraiboryba
woheńwogeńoheňogieńwidinoheň
wodawódavodawodawôdavoda
wětrwětšvítrwiatrwjôtervietor
zymazymazimazimazaimazima

表記体系

脚注

関連項目

外部リンク

🔥 Top keywords: メインページ宮崎麗果特別:検索豊後水道松本忠久土居志央梨若葉竜也能登半島地震 (2024年)田中雄士長谷部誠井上道義The GazettE若林志穂服部百音黒木啓司REITA虎に翼平井理央出口夏希サーブ (盲導犬)三鷹事件セウォル号沈没事故白眞勲三淵嘉子高橋克也 (オウム真理教)ME:Iルーシー・ブラックマン事件佐藤ありさ杉咲花蜜谷浩弥水野真紀亀井亜紀子 (政治家)熊本地震 (2016年)水原一平井川意高中川安奈 (アナウンサー)内藤剛志いなば食品YOSHIKI