აპოცენტრი და პერიცენტრი

პერიცენტრი და აპოცენტრი (ბერძნ. περί პერი — გარშემო, ახლოს, გვერდით; ბერძნ. από აპო — „-დან“, „-გან“ (რთული სიტყვის ნაწილი, გამოხატავს უარყოფას და რაღაცის ნაკლებობას), ლათ. centrum — ცენტრი) — ციური სხეულის ორბიტის უახლოესი და უშორესი წერტილები ცენტრალური სხეულიდან, რომლის გარშემოც ისინი ბრუნავენ.

1 დედამიწა
2 თანამგზავრის ორბიტა
3 დედამიწის თანამგზავრი
4 დედამიწის ეკვატორული ხაზი
5 დედამიწის ბრუნვის ღერძი
6 პერიგეა
7 აპოგეა
8 აფსიდათა ხაზი

მზის სისტემის პლანეტების ორბიტაზე პერიცენტრსა და აპოცენტრს უწოდებენ შესაბამისად პერიჰელიუმსა და აფელიუმს (პერიჰელიუმი და აფელიუმი; ბერძნ. ‘ήλιος ჰელიოს — მზე). ასევე ფართოდ გამოიყენება ტერმინები პერიგეა და აპოგეა (აგრეთვე პერიგეუმი და აპოგეუმი; ბერძნ. περίγειος — „დედამიწის გვერდით“; ბერძნ. απόγεια — „დედამიწიდან“), რომელთაც დედამიწის ორბიტაზე მთვარესა და ხელოვნურ თანამგზავრის უახლოესა და უშორეს წერტილებს უწოდებენ.

ფორმულა

ორბიტაზე პერიაფსიდებსა და აპოაფსიდებს [1] ახასიათებთ შემდეგი ფორმულები:

  • პერიაფსიდები: მაქსიმალური სიჩქარე მინიმალურ (პერიაფსიდები) მანძილზე
  • აპოაფსიდები: მინიმალური სიჩქარე მაქსიმალურ (აპოაფსიდები) მანძილზე

მაშინ როცა, კეპლერის პლანეტათა მოძრაობის კანონისა და ენერგიის მუდმივობის თანახმად, შემდეგი მონაცემები მოცემულ ორბიტაზე არის მუდმივი:

  • განსაზღვრული ფარდობითი იმპულსის მომენტი
  • განსაზღვრული ორბიტალური ენერგია

სადაც,

  • არის უდიდესი მანძილი ელიფსის ცენტრიდან წრეწირამდე
  • არის სტანდარტული გრავიტაციის პარამეტრი
  • არის ექსცენტრისიტეტი, განსაზღვრული როგორც

ტერმინოლოგია

ჩვეულებრივ გამოიყენება ტერმინები აპოცენტრი და პერიცენტრი, თუმცა ტექნიკური ხმარებისთვის ამჯობინებენ ტერმინებს: აპოაფსიდები და პერიაფსიდები.

სხეულიუახლოესი წერტილიუშორესი წერტილი
გალაქტიკაპერიგალაქტიკონიაპოგალაქტიკონი
ვარსკვლავიპერიასტრიაპოასტრი
შავი ხვრელიპერიმელასმა/პერიბოთრა/პერინიგრიკონიაპომელასმა/აპობოთრა/აპონიგრიკონი
მზეპერიჰელიუმიაფელიუმი
მერკურიპერიჰერმიონიაპოჰერმიონი
ვენერაპერიცითერიონი/პერიცითერეანი/პერიკრიტიონიაპოცითერიონი/აპოცითერეანი/აპოკრიტიონი
დედამიწაპერიგეა/პერიგეუმიაპოგეა/აპოგეუმი
მთვარეპერისელენიუმი/პერიცინთიონი/პერილუნეაპოსელენიუმი/აპოცინთიონი/აპოლუნე
მარსიპერიარეიონიაპოარეიონი
იუპიტერიპერიზენე/პერიიოვიაპოზენე/აპოიოვი
სატურნიპერიკრონე/პერისატურნიუმიაპოკრონე/აპოსატურნიუმი
ურანიპერიურანიონიაპოურანიონი
ნეპტუნიპერიპოსეიდიონიაპოპოსეიდიონი
პლუტონიპერიჰადიონიაპოჰადიონი

დედამიწის პერიჰელიუმი და აფელიუმი

პერიჰელიუმის მაგალითი
აფელიუმის მაგალითი

დედამიწა მზეს ყველაზე მეტად იანვრის დასაწყისში უახლოვდება, ივლისის დასაწყისში — შორდება. პერიჰელიუმს, აფელიუმსა და დედამიწის სეზონებს შორის კავშირი იცვლება
21 000 წლიან ციკლში. ეს ანომალიური პროცესი იწვევს კლიმატის პერიოდულ ცვლილებას (იხ. მილანკოვიჩის ციკლები).

ამ მოვლენის სამომავლო თარიღი და საათი მოცემულია შემდეგ გრაფაში:

წელიპერიჰელიუმიაფელიუმი
20073 იანვარი 20Z7 ივლისი 00Z
20083 იანვარი 00Z4 ივლისი 08Z
20094 იანვარი 15Z4 ივლისი 02Z
20103 იანვარი 00Z6 ივლისი 11Z
20113 იანვარი 19Z4 ივლისი 15Z
20125 იანვარი 00Z5 ივლისი 03Z
20132 იანვარი 05Z5 ივლისი 15Z
20144 იანვარი 12Z4 ივლისი 00Z
20154 იანვარი 07Z6 ივლისი 19Z
20162 იანვარი 23Z4 ივლისი 16Z

სქოლიო

🔥 Top keywords: მთავარი გვერდისპეციალური:ძიებაარასამთავრობო ორგანიზაციასაქართველო9 აპრილის ტრაგედიაილია ჭავჭავაძევეტოქართული დამწერლობადედამიწის დღესაქართველოს პარლამენტითბილისიდავით IV აღმაშენებელიკატეგორია:ქართული გვარებიასტრიდ ლინდგრენითამარ მეფევეფხისტყაოსანისულხან-საბა ორბელიანიდედამიწაუცხოური აგენტების კანონიკარტოფილიიაკობ გოგებაშვილიფარნავაზ Iკორუფციამეორე მსოფლიო ომიქუნთრუშავაჟა-ფშაველაშოთა რუსთაველივახტანგ I გორგასალიკატეგორია:საქართველოს წითელ წიგნში შეტანილი ცხოველებინიკო ფიროსმანისაქართველოს კანონისაბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირიპირველი მსოფლიო ომიქვეყნების სიასაქართველოს გეოგრაფიააფრიკასაქართველოს სახელმწიფო გერბიქართული ენაევროკავშირი