ნიდერლანდური ენა
ნიდერლანდული ენა, ან ჰოლანდიური ენა — ნიდერლანდელთა და ფლანდრიელთა ენა, მიეკუთვნება ინდოევროპული ოჯახის გერმანიკულ ჯგუფს. სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკაში მცხოვრები ბურები, რომლებიც გადმოსახლებულნი არიან ნიდერლანდებიდან, მეტყველებენ ნიდერლანდული ენის ნაირსახეობაზე.
| ნიდერლანდური Nederlands | |
| გავრცელებულია | ნიდერლანდები, ბელგია, სურინამი, არუბა, ნიდერლანდების ანტილის კუნძულები, სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა, ინდონეზია, საფრანგეთი, გერმანია |
| მოლაპარაკეთა რაოდენობა | სულ: 22 მლნ. (2005) რანგი: 37-48 (დათვლის მეთოდზე დამოკიდებულებით) |
| ოფიციალური სტატუსი | ოფიციალური ენა: ნიდერლანდები, ბელგია, სურინამი, არუბა, ნიდერლანდების ანტილის კუნძულები არეგულირებს: Nederlandse Taalunie (ნიდერლანდური ენის გაერთიანება) |
| ლინგვისტური კლასიფიკაცია | ინდოევროპული
|
| დამწერლობის სისტემა | ლათინური ანბანი |
| ენის კოდები | ISO 639-1:nl ISO 639-2:dut (B) nld (T) ISO/FDIS 639-3: nld |
| ვიკისივრცე | |
| ენის თარგი | {{Lang-nl}} |
| |
ნიდერლანდელთა და ფლანდრიელთა ენა-დიალექტების შესწავლით დაკავებულია ნიდერლანდისტიკა.
ნიდერლანდური თუ ჰოლანდიური
ნიდერლანდურ ენას ხშირად შეცდომით ჰოლანდიურს უწოდებენ. ჰოლანდიური წარმოადგენს არა ენას, არამედ მხოლოდ ერთ-ერთ დიალექტს ნიდერლანდურისას, რომელზედაც ნიდერლანდების დასავლეთ ნაწილში, ისტორიულ რეგიონ „ჰოლანდში“ ლაპარაკობენ.
მთავარი სტატია: ნიდერლანდური (ეტიმოლოგია).ფლანდრიაში, რომელიც ბელგიის ნიდერლანდურენოვანი ნაწილია, ნიდერლანდურს უწოდებენ აგრეთვე ფლანდრიულ ენას. ჯერ კიდევ 1878 წლიდან მოყოლებული ნიდერლანდურ ბელგიაში სახელმწიფო ენად არის გამოცხადებული.
ნიდერლანდური ენა ძირითადად ვითარდებოდა ქვემოფრანკული ენის საფუძველზე.
ნიდერლანდური ენის განვითარებაში გამოყოფენ სამ პერიოდს.
- ესენია:
- ძველნიდერლანდური პერიოდი (ძველი ქვემოფრანკული, IX-XI სს.).
- საშუალო ნიდერლანდული პერიოდი (XII-XV სს.).
- ახალნიდერლანდული პერიოდი (XVI ს-დან).
ძველნიდერლანდული ენის წერილობითი ძეგლები არ შემონახულა. ყველაზე ადრეული ძეგლი საშუალო ნიდერლანდულისა — იურიდიული სიგელები, ი. ვან მარლანტის ნაწარმოებები, რაინდული რომანები — XIII საუკუნეს განეკუთვნება.
სტატუსი
ოფიციალური ენა:
- არუბა
- ბელგია — ფრანგულთან და გერმანულთან ერთად.
- ნიდერლანდები
- ნიდერლანდების ანტილის კუნძულები
- სურინამი
- ევროპის კავშირი
გავრცელების არეალი:ნიდერლანდები, ბელგია, სურინამი, საფრანგეთი.
გრამატიკა
…
ლექსიკა
ფრაზები და სიტყვები
- გამარჯობა - Goedendag; Hallo
- კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება - Welkom
- გმადლობთ - Dank u; Dank u wel
- კი / არა - Ja / Nee
- გეთაყვა - Alstublieft
- ნახვამდის - Tot ziens; Tot kijk
რიცხვები
| 1 | één | 11 | elf | 21 | éénentwintig | 31 | éénendertig | 41 | éénenveertig |
| 2 | twee | 12 | twaalf | 22 | tweeëntwintig | 32 | tweeëndertig | 42 | tweeënveertig |
| 3 | drie | 13 | dertien | 23 | drieëntwintig | 33 | drieëndertig | 43 | drieënveertig |
| 4 | vier | 14 | veertien | 24 | vierentwintig | 34 | vierendertig | 44 | vierenveertig |
| 5 | vijf | 15 | vijftien | 25 | vijfentwintig | 35 | vijfendertig | 45 | vijfenveertig |
| 6 | zes | 16 | zestien | 26 | zesentwintig | 36 | zesendertig | 46 | zesenveertig |
| 7 | zeven | 17 | zeventien | 27 | zevenentwintig | 37 | zevenendertig | 47 | zevenenveertig |
| 8 | acht | 18 | achttien | 28 | achtentwintig | 38 | achtendertig | 48 | achtenveertig |
| 9 | negen | 19 | negentien | 29 | negenentwintig | 39 | negenendertig | 49 | negenenveertig |
| 10 | tien | 20 | twintig | 30 | dertig | 40 | veertig | 50 | vijftig |
| 60 | zestig | 70 | zeventig | 80 | tachtig | 90 | negentig | 100 | honderd |