Grînlenda

Kalaallit Nunaat

Grînlenda


(Ala)	(Nîşan)

Sirûda netewî: Nunarput utoqqarsuanngoravit

Zimanên fermî

Grînlendî û danîmarkî

Paytext

Nuuk (bi danîmarkî: Godthåb)
64°10′Bk 41°44′Ra / 64.167°Bk 41.733°Ra

Bajarê mezin

Nuuk

Sîstema siyasî

Herêma otonom a Danimarkayê

- Serokdewlet
- Serokwezîr

Frederik X
Múte Bourup Egede

Rûerd
- Giştî
- Av (%)

2.166.086 km²
83.1

Gelhe
- Giştî (2010)
- Berbelavî

56.452 kes
0,026 kes/km²

Serxwebûn

1ê gulanê 1979 û 29ê hezîranê 2009 ji Danimarka.

Dirav

Krone Danîmarkayî

Dem

UTC-1

Nîşana înternetê

.gl

Koda telefonê

+299

Grînlenda an jî Gronlenda (bi zimanê grînlendî Kalaallit Nunaat, ango "Welatê Grînlandiyan", zimanî danî jî Grønland, ango "Welatê Kesk") girava herî mezina cîhanê ye. Ew navçeyeka Danîmarkayê otonomê teva parzemînê Amerîkaya Bakur e. 1979a de otonomiya xwe dest xwe xist û di 1985an vir de jî na endama Yekîtiya Ewropayê ye. Grînlendayê di hûndur de bi temamî xweser e, di polîtîkayê derve jî bi Danîmarkayê ve girêda ye.

Erdnigarî

Grînlenda welatekî mezin e. Hin derên wê de dirêjahiyê wê digîhê 2.650 km, firehiyê wê jî digêhê 1000 km e. Nixteya herî bakurê Grînlendayê bi dûrahiyeke 710 km xala reşahiyê herî nêzika Cemsera bakur e.

Li bakura welat Okyanûsa Arktîk, li rojhelat Deryaya Grînlendayê, li rojava Baffin Bay û tengava Davis, li bakur rojava Giravên Keybanû Elizabeth hene.

Bo ku Grînlenda nêzika Cemsera bakura li ser cemed li ser rûyê wê gelek cih digire. Li beravên wê jî gelek eysbergên, ango çiyayên cemed, ên mezin hene. Ji hemû reşahiyê Grînlendayê tenê 341.700 km² necemed e.

Li Grînlendayê rêbaya cemsera bakur tê ditîn. Beravên wêyên rojava, bi Herka Kendavê digermijin. Lê dîsa jî di zivistanê de li hin derên wê germahî heta -70 °C dadikeve bin sifirê.

Bajarên jiyan lê heye, ji bo rêba tenê li wir o jiyanê misaît e, li beravên rojhilat rêz dibin.

Gel

20 kesên ji sedî li Grînlendayê dijîn li welatekî din hatine dinê ye. Ji bo dewamî koç berve Ewropayê heye nifûsê xweyê guhêrbar e. 88 % kesên ku lê dijîn protestan in. Îroj li Grînlendayê 57.000 kes dijîn, ji wan 13.000 li paytextê Godthåbê dijîn. Gelê xwe bipiranî înuît (eskîmo) ne.