గ్రీన్లాండ్
గ్రీన్లాండ్ (ఆంగ్లం: Greenland అర్థం "గ్రీన్‌లాండర్ల భూమి") డెన్మార్క్ సామ్రాజ్యపు భాగస్వామ్య దేశం. ఇది ఆర్కిటిక్, అట్లాంటిక్ మహాసముద్రాల మధ్యన గలదు. 1979 లో డెన్మార్క్ స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రసాదించింది. ప్రపంచంలోని అతి పెద్ద దీవి.[3] ఇది కెనడియన్ ద్వీపసమూహానికి తూర్పున ఉంది.ఇది భౌగోళికంగా ఉత్తర అమెరికా ఖండంలో భాగంగా ఉన్నప్పటికీ రాజకీయంగా, సాంస్కృతంగా ఐరోపా ఖండంతో (ప్రత్యేకంగా నార్వే, డెన్మార్క్, కాలనీశక్తులు అలాగే ఒక సహస్రాబ్ధంకంటే అధికంగా ఐస్లాండ్) లతో అనుబంధంగా ఉంటుంది.[4] ప్రధానంగా ఈ ప్రాంతంలో సంఖ్యాపరంగా ఆధిక్యతలో ఉన్న " ఇనుయిట్ " ప్రజలు 13 వ శతాబ్దంలో కెనడియన్ ప్రధాన భూభాగం నుండి ఇక్కడకు వలసవచ్చి ద్వీపంతటా విస్తరించారు.ఇది ప్రపంచంలో అతిపెద్ద ద్వీపంగా భావించబడుతుంది. ఆస్ట్రేలియా, అంటార్కిటికా దీనికంటే వైశాల్యపరంగా పెద్ద దేశాలైనా అవి ద్వీపాలుగా కాక ఖండాలుగా గుర్తించబడుతున్నాయి.[3] గ్రీన్లాండ్ నాల్గింట మూడువంతుల భూభాగం శాశ్వత ఐస్ పొరతో కప్పబడి ఉంటుంది.అంటార్కిటికా తరువాత అత్యధికంగా ఐస్ పొరతో నిండిన భూభాగం ఇదే. జనసంఖ్య 56,480 [5] 2013 గణాంకాల ఆధారంగా ప్రపంచంలో అత్యల్ప జనసాంధ్రత కలిగిన భూభాగంగా గుర్తించబడుతుంది.[6] జసంఖ్యలో మూడవ భాగం రాజధాని నగరం, అతిపెద్ద నగరం అయిన " నూక్ "లో నివసిస్తున్నారు. " ఆర్కిటిక్ ఉమియాగ్ " ఫెర్రీ సర్వీస్ పశ్చిమ గ్రీన్లాండులోని వివిధ నగరాలను, స్థావరాలను అనుసంధానిస్తుంది.4,500 సంవత్సరాల పూర్వం నుండి గ్రీన్లాండ్ నివాసిత ప్రజల పూర్వీకులు ప్రస్తుత కెనడా నుండి ఇక్కడకు వలసగా వచ్చి స్థిరపడ్డారు.[7][8]
| కలాల్లిత్ నునాత్ Grønland గ్రీన్లాండ్ | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
| జాతీయగీతం Nunarput utoqqarsuanngoravit (Greenlandic) "You Our Ancient Land!" | ||||||
 | ||||||
| రాజధాని అతి పెద్ద నగరం | Nuuk (Godthåb) 64°10′N 51°43′W / 64.167°N 51.717°W | |||||
| అధికార భాషలు | Greenlandic (Kalaallisut) (from June 2009) | |||||
| జాతులు | 88% (Inuit and Inuit-Danish mixed ), 12% Europeans, mostly Danish | |||||
| ప్రజానామము | Greenlander, Greenlandic | |||||
| ప్రభుత్వం | Parliamentary democracy within a constitutional monarchy | |||||
| - | Monarch | Margrethe II | ||||
| - | Prime Minister | Lars Løkke Rasmussen | ||||
| - | First Minister | Kuupik Kleist | ||||
| Autonomous country of the Kingdom of Denmark | ||||||
| - | Home rule | 1979 | ||||
| - | జలాలు (%) | 81.11 | ||||
| జనాభా | ||||||
| - | July 2007 అంచనా | 57,564[1] | ||||
| జీడీపీ (PPP) | 2001 అంచనా | |||||
| - | మొత్తం | $1.1 billion (not ranked) | ||||
| - | తలసరి | $20,0002 (not ranked) | ||||
| మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (1998) | 0.927[2] (high) (n/a) | |||||
| కరెన్సీ | Danish krone (DKK) | |||||
| కాలాంశం | GMT (UTC+0 to -4) | |||||
| ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్ | .gl | |||||
| కాలింగ్ కోడ్ | +299 | |||||
| 1 | As of 2000: 410,449 km² (158,433 sq. miles) ice-free; 1,755,637 km² (677,676 sq. miles) ice-covered. | |||||
| 2 | 2001 estimate. | |||||
నిర్జనప్రాంతంగా ఉన్న గ్రీన్లాండ్ దక్షిణప్రాంతంలో 10వ శతాబ్దం నుండి వైకింగ్ (నార్స్మెంస్) ఇక్కడ స్థిరపడ్డారు. నార్వే రాజు, అతని కేంద్ర ప్రభుత్వ హింసను తప్పించుకోవడానికి ఇంతకుముందు ఐస్లాండ్‌లో స్థిరపడ్డారు. కొలంబస్ కరేబియన్ దీవులకు చేరుకునేముందు 500 సంవత్సరాలకు ముందు ఉత్తర అమెరికాకు చేరుకున్న మొట్టమొదటి యూరోపియన్ లీఫ్ ఎరిక్సన్ అయ్యాడు. ఇన్యూట్ ప్రజలు 13 వ శతాబ్దంలో వచ్చారు. నార్వే, నార్వేజియన్ల నిరంతర ప్రభావం ఉన్నప్పటికీ గ్రీన్లాండ్ 1262 వరకు నార్వే కిరీటం కింద అధికారికంగా లేదు. నార్తర కాలనీలు 15 వ శతాబ్దం చివరిలో అదృశ్యమయ్యాయి. నార్వే బ్లాక్ డెత్ చేత దెబ్బతింది, తీవ్రమైన క్షీణత నమోదు చేసింది. 1499 లో ప్రారంభమైన కొద్దికాలం తర్వాత, పోర్చుగీస్ కొంతకాలం అన్వేషించి, ఈ ద్వీపాన్ని పేర్కొంది. దీనిని టెర్రా డో లవ్రాడోర్ (తర్వాత కెనడాలోని లాబ్రడార్కు ) అని పేరు పెట్టారు.[9] 18 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో స్కాండినేవియన్ అన్వేషకులు మళ్లీ గ్రీన్లాండ్ చేరుకున్నారు. వాణిజ్యం, అధికారాన్ని బలోపేతం చేయడానికి డెన్మార్క్-నార్వే ద్వీపంపై సార్వభౌమాధికారాన్ని నిర్ధారించింది. నార్వే బలహీన హోదా కారణంగా 1814 లో యూనియన్ రద్దు చేయబడిన సమయంలో గ్రీన్లాండ్ మీద సార్వభౌమాధికారం కోల్పోయింది. 1814 లో గ్రీన్లాండ్ ఒక డానిష్ కాలనీగా మారింది, 1953 లో డెన్మార్క్ రాజ్యాంగం ప్రకారం డానిష్ రాజ్యంలో భాగంగా మారింది.
1973 లో గ్రీన్లాండ్ డెన్మార్క్‌తో యూరోపియన్ ఎకనామిక్ కమ్యూనిటీలో చేరింది. అయితే 1982 లో ప్రజాభిప్రాయ సేకరణలో మెజారిటీ జనాభా గ్రీన్లాండ్కు ఇ.ఇ.సి నుండి ఉపసంహరించుకునేందుకు అనుకూలంగా ఓటు చేసింది. ఇది 1985 లో అమలులోకి వచ్చింది. గ్రీన్లాండ్ ప్రపంచంలో అతిపెద్ద, అత్యంత ఉత్తరపు జాతీయ పార్కు అయిన " నార్త్ఈస్ట్ గ్రీన్ ల్యాండ్ నేషనల్ పార్క్ " (కాలాల్లిట్ నూనన్ని నణ ఎకిసిసిసిటిటిక్) కలిగి ఉంది. 1974 లో స్థాపించబడిన ఈ నేషనల్ పార్క్ 1988 లో ప్రస్తుత పరిమాణానికి విస్తరించింది. ఇది గ్రీన్లాండ్ అంతర్గత, ఈశాన్య తీరంలో 9,72,001 చదరపు కిలోమీటర్ల (375,292 చదరపు మైళ్ళు) వైశాల్యంలో విస్తరించి ఉంది. గ్రీన్లాండ్ నాలుగు పురపాలక సంఘాలుగా విభజించబడింది - సెర్మెరుసోఖ్, కుజాలేక్, క్వాసుసుట్సుప్,, క్కిక్టా.
1979 లో డెన్మార్క్ గ్రీన్లాండ్కు " హోం రూల్ " మంజూరు చేసింది. 2008 లో గ్రీన్ ల్యాండ్స్ స్వయంప్రతిపత్తి చట్టంపై అనుకూలంగా ఓటు వేసింది. ఇది డానిష్ ప్రభుత్వానికి స్థానిక గ్రీన్లాండ్ ప్రభుత్వానికి మరింత శక్తినిచ్చింది. నూతన నిర్మాణం కింద 2009 జూన్ 21 నుంచి [10] గ్రీన్లాండ్ క్రమంగా విధానాలు, న్యాయ వ్యవస్థ, కంపెనీ చట్టం, అకౌంటింగ్, ఆడిటింగ్లకు బాధ్యత వహిస్తుంది. ఖనిజ వనరుల కార్యకలాపాలు, విమానయాన, చట్టపరమైన సామర్థ్యం, కుటుంబ చట్టం, వారసత్వ చట్టం, విదేశీయులు, సరిహద్దు నియంత్రణలు, పని వాతావరణం, ఆర్థిక నియంత్రణ, పర్యవేక్షణ మీద నియంత్రణ సాధించింది. విదేశీ వ్యవహారాల నియంత్రణ, రక్షణ బాధ్యత డానిష్ ప్రభుత్వం వహిస్తుంది. ఇది ద్రవ్య విధానాన్ని నియంత్రిస్తుంది. ఇది డానిష్ క్రౌన్ (డి.కె.కె.) కు 3.4 బిలియన్ల ప్రారంభ వార్షిక రాయితీని అందిస్తుంది. ఇది కాలక్రమంలో క్రమంగా తగ్గుతుంది. గ్రీన్లాండ్ సహజ వనరుల వెలికితీసిన ఆదాయం పెరగడంతో దాని ఆర్థిక వ్యవస్థను వృద్ధి చేయాలని ఆశించింది. రాజధాని న్యూక్‌లో 2016 ఆర్కిటిక్ వింటర్ గేమ్స్ నిర్వహించారు. 70% పునరుత్పాదక ఇంధన శక్తితో గ్రీన్ ల్యాండ్ ప్రపంచంలోనే అత్యధిక షేర్లలో ఒకటిగా ఉంది. విద్యుత్తు అధికంగా ఎక్కువగా జలవిద్యుత నుండి వస్తుంది.[11]
పేరువెనుక చరిత్ర
ప్రారంభ వైకింగ్ సెటిలర్లు ఈ ద్వీపాన్ని గ్రీన్లాండ్ అని పేర్కొన్నారు. ఐస్లాండ్ సగాస్‌లో, ఐస్లాండ్‌లో జన్మించిన నార్వేజియన్- " ఎరిక్ ది రెడ్ " మానవవధా నేరస్థుడుగా ఐస్లాండ్ నుండి బహిష్కరించారని చెబుతారు. అతని విస్తారమైన కుటుంబంతో పాటు అతని థ్రాల్స్ (అనగా బానిసలు లేదా సేవకులు) తో నౌకలు ఏర్పాటు చేసుకుని వాయువ్య దిశలో నౌకాయానం చేసి ఒక మంచుతో నిండిన భూమిని అన్వేషిస్తూ అతడు ఒక నివాస ప్రాంతం కనుగొని అక్కడ స్థిరపడి అతను దానిని గ్రిన్లాండ్ ("గ్రీన్ ల్యాండ్"గా అనువదించాడు) అని పిలిచాడు. ఇది ఆశాజనకమైన పేరుగా స్థిరనివాసులను ఆకర్షిస్తుందని ఆయన ఆశాభావం వ్యక్తంచేసాడు.[12][13][14] ఎరిక్ ది రెడ్ సాగా ఇలా చెప్పింది: "వేసవిలో ఎరిక్ తాను కనుగొన్న దేశంలో స్థిరపడటానికి వెళ్లాడు. అతను గ్రీన్ లాండ్ అని పిలిచాడు. ఇలాంటి ఒక అనుకూలమైన పేరు ఉన్నట్లయితే ప్రజలు ఆకర్షించబడతారని పేర్కొన్నారు." [15]దేశీయ గ్రీన్ ల్యాండ్ భాషలో దేశం పేరు కలాల్లిట్ నునాట్ ("కలాల్లిట్ భూమి").[16] కలాల్లిట్ దేశీయ పశ్చిమ ప్రాంతంలో దేశీయ గ్రీన్ ల్యాండ్ ఇన్యుట్ ప్రజలు నివసిస్తున్నారు.
చరిత్ర
ఆరంభ పాలియో - ఎస్కిమో సంస్కృతి
పూర్వ చారిత్రక కాలాలలో గ్రీన్ లండ్ అనేక పాలియో-ఎస్కిమో సంస్కృతులకు నిలయంగా ఉంది. ప్రాథమికంగా పురావస్తు పరిశోధనలు క్రీ.పూ 2500 లో గ్రీన్ ల్యాండ్‌లోకి పాలియో-ఎస్కిమో తొలి ప్రవేశం జరిగింది. క్రీ.పూ. 2500 నుండి క్రీ.పూ. 800 వరకు దక్షిణ, పశ్చిమ గ్రీన్లాండ్ భూభాగాలు సాక్స్‌ సంస్కృతిచే నివసించబడ్డాయి. సాక్ఖక్-కాలం పురావస్తు అవశేషాలు చాలా వరకు డిస్కో బే చుట్టుపక్కల ఉన్నాయి.వీటిలో సక్ఖ్క్ ప్రాంతం పేరుతో ఇక్కడ విలసిల్లిన సంస్కృతి పిలువబడింది.[17][18]
ఉత్తర గ్రీన్లాండ్లో క్రీ.పూ. 2400 నుండి క్రి.పూ. 1300 వరకు " ఇండిపెండెంస్ ఐ కల్చర్ " స్వాతంత్ర్య సంస్కృతి ఉండేది. ఇది ఆర్కిటిక్ చిన్న ఉపకరణ సంప్రదాయంలో భాగంగా ఉంది.[19][20][21] డెల్టాటెర్రస్సెరంనెస్ వంటి పట్టణాలు స్థాపించబడ్డాయి.
క్రీ.పూ 800 లో, సాక్ఖక్ సంస్కృతి అదృశ్యమయ్యింది, పశ్చిమ గ్రీన్ ల్యాండ్, ఉత్తర గ్రీన్లాండ్లోని రెండవ స్వాతంత్ర్య సంస్కృతిలో ఎర్లీ డోర్సెట్ సంస్కృతి ఉద్భవించింది.[22] గ్రీన్లాండ్ తూర్పు, పశ్చిమ ప్రాంతాలలో డార్సెట్ సంస్కృతి మొదటి సంస్కృతిగా విలసిల్లింది.సా.శ.1500 తులే సంస్కృతి విస్తరణతో డార్సెట్ సంస్కృతి తుడిచిపెట్టుకు పోయింది.డార్సెట్ సంస్కృతి తిమింగిలాలు, కరిబౌ వేట ప్రధానంగా కొనసాగింది.[23][24][25][26]
నొర్స్ స్థావరాలు
986 నుండి గ్రీన్లాండ్ పశ్చిమ తీరం " ఎరిక్ ది రెడ్ " నేతృత్వంలోని 14 పడవలలో ఐస్లాండర్లు, నార్వేజియన్లు స్థిరపడ్డారు. వారు తూర్పు స్థావరాలు పాశ్చాత్య స్థావరాలు, మిడిల్ స్థావరాలు- ద్వీపంలోని నైరుతీ-చివరి తీరంలో ఉన్న ఫ్జోర్డ్స్ పైన మూడు స్థావరాలు ఏర్పరచారు.[4][27] ఉత్తర, పశ్చిమ ప్రాంతాలను ఆక్రమించుకున్న చివరి డోర్సెట్ సంస్కృతి నివాసితులతో వారు ఈ ద్వీపాన్ని పంచుకున్నారు. తరువాత ఉత్తరం నుండి ప్రవేశించిన తులే సంస్కృతితో వారు ఈ ద్వీపాన్ని పంచుకున్నారు. 13 వ శతాబ్దంలో నార్వేజియన్ సామ్రాజ్యం ఆధ్వర్యంలో నార్వేజియన్ పాలనను నార్స్కు గ్రీన్లాండ్స్ సమర్పించబడింది. తరువాత నార్వే సామ్రాజ్యం 1380 లో డెన్మార్క్‌తో వ్యక్తిగత యూనియన్లోకి ప్రవేశించింది. 1397 నుండి కాల్మర్ యూనియన్‌లో భాగం అయింది.[28]
గ్రీన్ ల్యాండ్ వలసరాజ్యానికి ఎరిక్ ఎంట్రీ నియామించబడ్డాడు. ఇటీవల ఒక భూ కుంభకోణం ఐస్లాండ్‌లో కంటే గ్రీన్లాండ్ మంచి వ్యవసాయ భూమిగా కుంభకోణం (, పేరు) గా వర్ణించబడింది.[29] బ్రిటాహిల్డ్ వంటి నార్తరన్ స్థావరాలు శతాబ్దాలుగా అభివృద్ధి చెందాయి. అయితే బహుశా లిటిల్ ఐస్ ఏజ్ ప్రారంభంలో 15 వ శతాబ్దంలో కొంతకాలం అదృశ్యమయ్యాయి.[30] కొన్ని రూనిక్ శాసనాలు మినహా సమకాలీన రికార్డులు లేదా చరిత్రపత్రికలు నోర్స్ స్థావరాల నుండి లభించలేదు. మధ్యయుగ నార్వేజియన్ సగాస్, చారిత్రక రచనలలో గ్రీన్లాండ్ ఆర్థికవ్యవస్థ అలాగే గదర్ బిషప్‌లు, టిత్స్ సేకరణ ఉన్నాయి. కొంగుస్ స్కుగ్‌జా (ది కింగ్స్ మిర్రర్) లోని ఒక అధ్యాయం నార్స్ గ్రీన్లాండ్ ఎగుమతులు, దిగుమతులను అలాగే ధాన్యం సాగును వివరిస్తుంది.
13 వ శతాబ్దంలో ఆ తరువాత గ్రీన్లాండ్ లోని ఐస్లాండ్ సాగా వివరాలు ప్రారంభించబడ్డాయి. ప్రారంభ నార్న్స్ గ్రీన్లాండ్ చరిత్రకు సంబంధించిఅ ప్రాథమిక మూలాలు లేవు.[14] అందువలన ఆధునిక అవగాహన ఎక్కువగా పురావస్తు ప్రాంతాల భౌతిక సమాచారం మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. సా.శ. 800, 1300 ల మధ్య దక్షిణ గ్రీన్లాండ్ ఫ్జోర్డ్స్ సమీపప్రాంతాలలో ఉన్న ప్రాంతాలు నార్త్ అట్లాంటిక్లో సాధారణమైన వాటి కంటే చాలా ఎక్కువ సెల్సియస్ ధార్మికత ఉష్ణోగ్రత ఉంటుంది.[31] చెట్లు, గులకరాయి మొక్కలు పెంపకం, పశువుల పెంపకం బార్లీ పంట అభివృద్ధి చేయబడింది.[32] గత 1,00,000 సంవత్సరాలలో గ్రీన్లాండ్ ఉష్ణోగ్రతలలో నాటకీయమైన మార్పులు సంభవించాయి.[33] అలాగే " ఐస్‌లాండిక్ బుక్ ఆఫ్ సెటిల్మెంట్లు " శీతాకాల కరువును నమోదుచేస్తుంది.దానిలో " పాత నిస్సహాయంగా చనిపోయిన వాటిని పర్వతశిఖరాలలో విసిరేవారు " అని పేర్కొన్నారు.[31]
14 వ, 15 వ శతాబ్ద ప్రారంభంలో ఈ ఐరిష్ స్థావరాలు అదృశ్యమయ్యాయి.[34] పశ్చిమ సెటిల్మెంట్ మరణించడం వేసవి, శీతాకాల ఉష్ణోగ్రతలలో తగ్గుదలతో సమానమవుతుంది. లిటిల్ ఐస్ ఏజ్ సమయంలో ఉత్తర అట్లాంటిక్ కాలానుగుణ ఉష్ణోగ్రత వైవిధ్యానికి సంబంధించిన అధ్యయనం 13 వ శతాబ్దం చివరలో 14 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో గరిష్ఠ వేసవి ఉష్ణోగ్రతలలో గణనీయమైన తగ్గుదలను చూపించింది-ఆధునిక కంటే తక్కువ 6 నుండి 8 ° సెంటీగ్రేడ్ (11 నుండి 14 ° ఫారెన్ హీట్) వేసవి ఉష్ణోగ్రతలు.[35] గత 2000 సంవత్సరాల్లో అత్యల్ప చలికాలపు ఉష్ణోగ్రతలు 14 వ శతాబ్దం చివరిలో, 15 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో జరిగాయి.15 వ శతాబ్దం మధ్యకాలంలో ఈ చలి కాలంలో తూర్పు స్థావరం ప్రారంభమైంది.
1920 లలో హెర్జోల్ఫ్‌నెస్స్ వద్ద పురావస్తు త్రవ్వకాల నుండి తీసిన సిద్దాంతాలు ఈ కాలంలోని మానవ ఎముకల పరిస్థితిని నార్స్ జనాభా పోషకాహారలోపంతో మరణించింది అని సూచిస్తుంది. నర్సీస్ వ్యవసాయం క్షేత్రాలలో సంభవించిన భూక్షయం కారణంగా వృక్షసంపద క్షీణించడం, టర్ఫ్- కట్టింగ్, చెక్క కట్టింగ్, పాండమిక్ ప్లేగు వ్యాపించిన కారణంగా పోషకాహారలోపం పెద్దఎత్తున మరణాలు ఏర్పడ్డాయని భావిస్తున్నారు.[36] లిటిల్ ఐస్ ఏజ్ సమయంలో ఉష్ణోగ్రతల క్షీణత. స్కెర్లింగ్స్ (ఇన్యుట్ కోసం నార్స్ పదం) తో సాయుధ పోరాటాలు. 1379 లో ఇన్యుట్ ప్రజలు ఈస్ట్ స్థావరాల మీద జరిపిన దాడిలో 18 మంది మృతిచెందారు. ఇద్దరు అబ్బాయిలు, ఒక మహిళను స్వాధీనం చేసుకున్నారు.[30] ఇటీవలి పురావస్తు అధ్యయనాలు నార్స్ వలసరాజ్యంలో వృక్షం నాటకీయ ప్రతికూల పర్యావరణ ప్రభావాన్ని కలిగి ఉన్న సాధారణ భావనను కొంతవరకు సవాలు చేస్తాయి. సాధ్యం నార్స్ స్థావరాలు ఏర్పరచుకోవడం కారణంగా ఏర్పడిన పర్యావరణ ప్రభావం వృక్షజాతి మీద వ్యతిరేక ప్రభావం ఏర్పరచిందని భావిస్తున్నారు. మట్టి సవరణ వ్యూహం డేటా ఈ సిద్ధాంతానికి తెలియజేస్తుంది.[37] సుమారుగా 2,500 కన్నా ఎక్కువ సంఖ్యలో ఉన్న నార్స్ 1400 లలో గ్రీన్లాండ్ వాల్రస్ ఐవరీ ప్రాంతంలో స్థావరాలను వదిలి వెళ్ళారని సమీపకాలంలో లభించిన సాక్ష్యాలు తెలియజేస్తున్నాయి.[38] గ్రీన్లాండ్ నుండి చాలా విలువైన ఎగుమతులలో ఒకటైన దంతాలు నాణ్యత కలిగిన ఇతరప్రాంతాలలో లభిస్తున్న దంతాల కారణంగా పోటీలో నిలువలేక విలువ క్షీణించిన కారణంగా నిజానికి ఆకలి లేదా ఇతర ఇబ్బందులు సంభవిస్తున్నాయని స్వల్పమైన సాక్ష్యాలు లభిస్తున్నాయి.[39]
- అదృశ్యం గురించి ఇతర సిద్ధాంతాలు ప్రతిపాదించబడ్డాయి;
- మాతృభూమి నుండి మద్దతు లేకపోవడం.[36]
- ఓడలో నడిచే మరౌడర్లు (బాస్క్, ఇంగ్లీష్ లేదా జర్మన్ సముద్రపు దొంగలు వంటివి), గ్రీన్లాండ్‌ను దోచుకోవడం, స్థానభ్రంశం చేసి ఉండవచ్చు.[40]
- వారు "చీకటి ఆలోచనల బాధితులు , హైరార్చికల్ చర్చి సొసైటీ , అతిపెద్ద భూస్వాములు ఆధిపత్యం వహించే అధికార సమాజం బాధితులు." యూరోపియన్లుగా చూడాలని భావించారు., గ్రీన్ ల్యాండ్స్ ఇన్యూట్ నుండి రక్షణ, చల్లని, తేమ లేదా ఎస్కిమో వేటాడే గేర్ను వంటి ఉపాధులను ఎంచుకోవడంలో గ్రీన్‌లాండర్లు విఫలం అయ్యారు.[4]
తులే సంస్కృతి (1300 – ప్రస్తుతం)
జనాభా యొక్క తూలే ప్రజలు పూర్వీకులు. గ్రీన్లాండ్ యొక్క ప్రస్తుత జనాభాలో పాలియో-ఎస్కిమోస్ నుండి జన్యువులు లేవు.[41] థూల్ సంస్కృతి ప్రజల సంఖ్య ఇప్పుడు సుమారుగా స్థానికంగా 1000 నుండి సుమారుగా 1300 కి చేరుకుంది. తూలే సంస్కృతి ప్రజలు గ్రీన్ స్లాట్ ప్రజలకు ఈ కుక్కల స్లెడ్జ్, టోగ్లింగ్ హార్పూన్లు వేయడం వంటి సాంకేతిక ఆవిష్కరణలకు పరిచయం చేసారు.
1500–1814
1500 లో పోర్చుగల్ భౌగోళిక ప్రాభవంతో ప్రభావితమై " టోర్దెసిల్లస్ ఒప్పందం "లో భాగంగా పోర్చుగల్ రాజు మొదటి మాన్యువెల్ " గారార్ కోర్టే-రియల్ "ను గ్రీన్లాండ్ ఆసియాకు ఒక వాయవ్య మార్గం కోసం అన్వేషణకొరకు పంపించాడు. 1501 లో కోర్టే-రియల్ తన సోదరుడు మిగుల్ కోర్టే-రియల్‌తో తిరిగి వచ్చాడు. సముద్రం గడ్డకట్టుకట్టిన కారణంగా వారు దక్షిణప్రాంతాలకు పయనించి లాబ్రడార్, న్యూఫౌండ్లాండ్ చేరుకున్నారు. పోర్చుగల్‌కు తిరిగి వచ్చిన తరువాత కోర్టే-రియల్ అందించిన కార్టోగ్రాఫిక్ సమాచారం ప్రపంచంలోని కొత్త మ్యాప్‌లోకి చేర్చారు. ఇది 1502 లో అల్బెర్టో కంటినోచే ఫెర్రారా డ్యూక్, ఎర్కోల్ ఐ డి'ఈస్టుకు సమర్పించబడింది. కాంటోనో ప్లారిస్పియర్, లిస్బన్, గ్రీన్లాండ్ దక్షిణ తీరప్రాంతాన్ని స్పష్టంగా వర్ణిస్తుంది.[42]
1605-1607 లో డెన్మార్క్ రాజు 4 వ క్రిస్టియన్ గ్రీన్లాండ్, ఆర్కిటిక్ జలమార్గాలకు దండయాత్రల వరుసలను పంపించాడు. తూర్పు నార్స్ స్థిరనివాసాన్ని స్థాపించడం, గ్రీన్లాండ్ డానిష్ సార్వభౌమత్వాన్ని నొక్కి చెప్పింది. ఈ సాహసయాత్రలు విజయవంతం కాలేదు. కొంతమంది కష్టతరమైన ఆర్కిటిక్ మంచు, వాతావరణ పరిస్థితులతో అనుభవం లేని నావికులే ఇందుకు కారణం. పాక్షికంగా యాత్ర నాయకులు కేప్ ఫేర్వెల్ ఉత్తరాన గ్రీన్లాండ్ తూర్పు తీరంలో తూర్పు సెటిల్మెంట్ కోసం అన్వేషణ చేయాలని సూచన చేశారు దక్షిణంగా మంచు కొట్టుట వలన దాదాపు ఇది అసాధ్యమైనది. మూడు ప్రయాణాలకు పైలట్ ఇంగ్లీష్ అన్వేషకుడు జేమ్స్ హాల్ నాయకత్వం వహించాడు.
నార్న్స్ స్థావరాలు తుడిచిపెట్టుపోయిన తరువాత గ్రీన్లాండ్ అనేక ఇన్యుట్ గ్రూపుల వాస్తవిక నియంత్రణలో వచ్చింది. కాని డానిష్ ప్రభుత్వం గ్రీన్‌లాండ్స్‌కు నార్స్ నుంచి వారసత్వంగా ఎన్నడూ మరచిపోవడం లేదా విడిచిపెట్టడం చేయలేదు. 18 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో గ్రీన్ ల్యాండ్‌తో సంబంధాలు తిరిగి స్థాపించినప్పుడు. డెన్మార్క్ ద్వీపంపై సార్వభౌమాధికారం ఉద్ఘాటించింది. 1721 లో డానిష్-నార్వేజియన్ మిషనరీ హన్స్ ఎజేడ్ నేతృత్వంలోని ఉమ్మడి వ్యాపార, మతపరమైన యాత్ర గ్రీన్లాండ్కు పంపబడినప్పుడు నార్స్ నాగరికత అక్కడ ఉందో లేదో తెలుసుకోలేకపోయింది. ఈ సాహసయాత్ర అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలలో డానో - నార్వే వలసరాజ్యంలో భాగంగా సాగింది. గ్రీన్ ల్యాండ్‌లో 15 సంవత్సరాల తరువాత హన్స్ ఎజేడ్ తన కుమారుడు పాల్ ఎగెడేను అక్కడే ఉన్న బాధ్యత కొరకు వదిలి డెన్మార్క్‌కు తిరిగి వచ్చాడు. అక్కడ అతను గ్రీన్లాండ్ సెమినరీని స్థాపించాడు. ఈ కొత్త కాలనీ నైరుతీ తీరంలో గోథాబ్ ("గుడ్ హోప్") వద్ద కేంద్రీకృతమై ఉంది. క్రమంగా, గ్రీన్లాండ్ డానిష్ వ్యాపారులకు తెరిచి ఇతర దేశాల నుండి మూసివేశారు.
కియేల్ ఒప్పందం నుండి రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం వరకు
1814 లో డెన్మార్క్, నార్వే కిరీటాల మధ్య యూనియన్ రద్దు చేయబడినప్పుడు " కీల్ ఒప్పందం " నార్వే పూర్వ కాలనీలను విడదీసి డానిష్ చక్రవర్తి నియంత్రణలో ఉంచింది. నార్వే ఆక్రమించని తూర్పు గ్రీన్ల్యాండ్‌ను 1931 జూలైలో ఎరిక్ ది రెడ్స్ ల్యాండ్‌గా ఆక్రమించింది. నార్వే, డెన్మార్క్ ఈ అంశాన్ని 1933 లో ఇంటర్నేషనల్ జస్టిస్ శాశ్వత న్యాయస్థానానికి సమర్పించాలని అంగీకరించాయి. అది నార్వేకు వ్యతిరేకంగా నిర్ణయించింది.[43]
డెన్మార్క్ నాజీ జర్మనీ ఆక్రమించిన తర్వాత రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ప్రారంభంలో 1940 ఏప్రిల్ 9 న డెన్మార్క్‌కు గ్రీన్లాండ్ మద్య సంబంధాలు తెగిపోయిఅయి. 1941 ఏప్రిల్ 8 న జర్మనీ దండయాత్రకు వ్యతిరేకంగా రక్షణ కొరకు యునైటెడ్ స్టేట్స్ గ్రీన్లాండ్‌ను ఆక్రమించింది.[44] గ్రీన్ ల్యాండ్ యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఆక్రమణ 1945 వరకు కొనసాగింది. గ్రీన్లాండ్ ఐవిట్టూట్ వద్ద గని నుండి క్రయోలైట్ను విక్రయించడం ద్వారా యునైటెడ్ స్టేట్స్, కెనడా నుండి వస్తువులని కొనుగోలు చేసింది. ప్రధాన ఎయిర్ బేసెస్ బ్లూయి వెస్ట్-1 నార్సర్సుయాగ్ వద్ద, బ్లోయ్ వెస్ట్ -8 లో సోర్డ్రే స్ట్రామ్ఫజోర్ (కన్నెర్లౌస్యూక్) వద్ద ఉన్నాయి, రెండూ ఇప్పటికీ గ్రీన్లాండ్ ప్రధాన అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయాలుగా ఉపయోగించబడుతున్నాయి. గ్రీన్లాండ్ సైనిక కోడ్ పేరు బ్లోయ్.
ఈ యుద్ధ సమయంలో ప్రభుత్వ వ్యవస్థ మార్చబడింది. గవర్నర్లు 1925 నాటి ఒక చట్టం ఆధారంగా తీవ్రమైన పరిస్థితులలో గవర్నర్లకు భూభాగ నియంత్రణను అనుమతించారు.ఈ చట్టాన్ని ఆధారం చేసుకుని గవర్నర్ ఎస్కే బ్రున్ ఈ ద్వీపాన్ని పాలించాడు. గవర్నర్ అక్సెల్ స్వానే గ్రీన్లాండ్ సరఫరా కమిషన్ యునైటెడ్ స్టేట్స్‌కు బదిలీ చేయబడింది. డానిష్ సిరియస్ పెట్రోల్ 1942 లో గ్రీన్ ల్యాండ్ ఈశాన్య తీరప్రాంతాలను కుక్కలను ఉపయోగించి చేసిన శోధనలో వారు అనేక జర్మన్ వాతావరణ స్టేషన్లను కనుగొని అమెరికన్ దళాలను హెచ్చరించారు. అమెరికన్ దళాలు ఈ సౌకర్యాలను నాశనం చేసారు. థర్డ్ రీచ్ కుప్పకూలడంతో గ్రీన్ ల్యాండ్‌లో దాచడానికి ఆల్బర్ట్ స్పీర్ ఒక చిన్న విమానంలో పారిపోవాలని భావించి అతని మనస్సు మార్చుకొని యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఆర్మ్డ్ ఫోర్సెస్కు లొంగిపోవాలని నిర్ణయించుకున్నాడు.[45]
1940 వరకు గ్రీన్లాండ్ రక్షిత, చాలా ఏకాంత సమాజంగా ఉండేది. డానిష్ ప్రభుత్వం గ్రీన్‌లాండ్డ్ వాణిజ్యం మీద కచ్చితమైన గుత్తాధిపత్యాన్ని కొనసాగించింది. ఇది స్కాటిష్ చిరువ్యాపారులను కొంతపరిమితిలో అనుమతించింది. యుద్ధసమయంలో గ్రీన్లాండ్ స్వీయ-ప్రభుత్వాన్ని, బయటి ప్రపంచంతో స్వతంత్ర సమాచారపరివర్తన అభివృద్ధి చేసింది. ఈ మార్పు వచ్చినప్పటికీ 1946 లో అత్యధిక గ్రీన్ లాండ్ కౌన్సిల్ అయిన లాండ్స్‌రేడెంస్ కూడిన ఒక కమిషన్ సహనం వహించమని, వ్యవస్థలో తీవ్ర సంస్కరణను చేయవద్దని సిఫార్సు చేసింది. రెండు సంవత్సరాల తరువాత గ్రాండ్ కమిషన్ స్థాపించబడినప్పుడు ప్రభుత్వ మార్పు వైపు మొట్టమొదటి చర్య ప్రారంభమైంది. తుది నివేదిక (జి-50) 1950 లో సమర్పించబడింది. గ్రీన్లాండ్ డెన్మార్క్ స్పాన్సర్‌గా ఉదాహరణగా ఆధునిక సంక్షేమ స్థితిలో ఉంది. 1953 లో గ్రీన్లాండ్ డానిష్ సామ్రాజ్యంలో భాగమైంది. 1979 లో హోం పాలన మంజూరు చేయబడింది.
హోం రూల్ , స్వయం ప్రతిపత్తి
రెండో ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత యునైటెడ్ స్టేట్స్ గ్రీన్ ల్యాండ్‌లో ఒక భౌగోళిక రాజకీయ ఆసక్తిని అభివృద్ధి చేసింది. 1946 లో యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఈ ద్వీపాన్ని డెన్మార్క్ నుండి 1,00,000,000 డాలర్లకు కొనుగోలు చేయాలని ప్రతిపాదించింది. డెన్మార్క్ విక్రయించడానికి నిరాకరించింది.[46][47] 21 వ శతాబ్దంలో యునైటెడ్ స్టేట్స్ వికిలీక్స్ ప్రకారం ఆధారంగా గ్రీన్లాండ్ వనరుల స్థావరంలో పెట్టుబడులు పెట్టడం, గ్రీన్ ల్యాండ్ తీరం నుంచి హైడ్రోకార్బన్ల వంటి వాటిపై ఆసక్తి చూపింది.[48][49]1950 లో డెన్మార్క్ గ్రీన్లాండ్లో తూలే వైమానిక స్థావరాన్ని యు.ఎస్. పునఃస్థాపించటానికి అంగీకరించింది. 1951, 1953 మధ్య ఏకీకృత నాటో కోల్డ్ వార్ డిఫెన్స్ వ్యూహంలో భాగంగా ఇది విస్తరించింది. మూడు సమీప గ్రామాల స్థానిక జనాభా శీతాకాలంలో 100 కిలోమీటర్ల కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది. సంయుక్త రాష్ట్రాలు ప్రాజెక్ట్ ఐస్వామ్ అనే పేరుగల గ్రీన్లాండ్ మంచు తుపాకీలో రహస్య అణు క్షిపణి ప్రయోగశాలల భూగర్భ నెట్వర్క్ నిర్మించడానికి ప్రయత్నించాయి. 1960 నుండి 1966 వరకు క్యాంప్ సెంచరీ నుండి ఈ ప్రాజెక్టును నిర్వహించలేకపోయారు. 1968 లో తూలే వద్ద అణు-ఆయుధమున్న బి-52 బాంబర్ క్రాష్కు సంబంధించి రికార్డులను వెతికే వరకు డానిష్ ప్రభుత్వానికి 1997 వరకు ప్రోగ్రామ్ మిషన్ గురించి తెలియదు.
1953 డానిష్ రాజ్యాంగం గ్రీన్లాండ్ కాలనీల హోదాని ముగిసింది. దీవిని డానిష్ రాజ్యంలో ఒక అంట్ (కౌంటీ) గా చేర్చారు. డానిష్ పౌరసత్వం గ్రీన్లాండ్లకి విస్తరించబడింది. గ్రీన్లాండ్ వైపు డానిష్ విధానాలు సాంస్కృతిక సమానత్వం లేదా డి-గ్రీన్ ల్యాండ్సిఫికేషన్ వ్యూహాన్ని కలిగి ఉన్నాయి. ఈ సమయంలో గ్రీన్లాండ్ ప్రభుత్వం అధికారిక భాషగా డానిష్ భాషను ఉపయోగించుకుంది. గ్రీన్లాండ్స్ వారి పోస్ట్-మాధ్యమిక విద్య కోసం డెన్మార్క్ వెళ్లాలని కోరింది. చాలా మంది గ్రీన్లాండ్ పిల్లలు దక్షిణ డెన్మార్క్‌లోని బోర్డింగ్ పాఠశాలల్లో పెరిగారు. అనేకమంది గ్రీన్‌లాండ్‌తో తమ సాంస్కృతిక సంబంధాలను కోల్పోయారు. గ్రీన్లాండ్స్ ప్రధానంగా జీవనాధార వేటగాళ్ళు పట్టణీకరించిన వేతన ఉద్యోగులుగా మారారు. గ్రీన్ ల్యాండ్ ఉన్నతవర్గీయులు ఒక గ్రీన్ ల్యాండ్ సాంస్కృతిక గుర్తింపును పునరుద్ఘాటించడం ప్రారంభించారు. స్వాతంత్ర్యానికి అనుకూలంగా అభివృద్ధి చెందిన ఒక ఉద్యమం 1970 లలో దాని శిఖరాన్ని చేరుకుంది.[50] 1972 లో డెన్మార్క్ యూరోపియన్ కామన్ మార్కెట్లోకి ప్రవేశించినప్పుడు రాజకీయ సమస్యల ఫలితంగా డెన్మార్క్ గ్రీన్ ల్యాండ్ కోసం ఒక విభిన్న హోదాను కోరింది. దీని ఫలితంగా 1979 హోమ్ రూల్ సాధించింది.
గ్రీన్లాండ్ పరిమిత స్వయంప్రతిపత్తితో తన సొంత శాసనసభ్యుని కొన్ని అంతర్గత పాలసీలను నియంత్రించడంతో డెన్మార్క్ పార్లమెంట్ బాహ్య విధానాలు భద్రత, సహజ వనరుల పూర్తి నియంత్రణను కొనసాగించింది. ఈ చట్టం 1979 మే 1 న అమల్లోకి వచ్చింది. డెన్మార్క్ రాణి రెండవ మార్గరెట్ గ్రీన్లాండ్ రాజ్యప్రధాన అధికారి. 1985 లో ఇ.ఇ.సి.వాణిజ్యపరమైన ఫిషింగ్ రెగ్యులేషన్స్, సీల్ చర్మ ఉత్పత్తులపై ఒక ఇ.ఇ.సి.నిషేధంతో అంగీకరించనందున గ్రీన్లాండ్ స్వీయ-పాలనను సాధించిన తరువాత యూరోపియన్ ఎకనామిక్ కమ్యూనిటీ (ఇ.ఇ.సి.) ను విడిచిపెట్టింది.[51] 2008 నవంబరు 25 న గ్రీన్లాండ్ ఓటర్లు ఎక్కువ స్వయంప్రతిపత్తి మీద ప్రజాభిప్రాయ సేకరణను ఆమోదించారు.
[52][53]2009 జూన్ 21 న న్యాయ వ్యవహారాల స్వీయ-పాలన పాలసీ, సహజ వనరులకు బాధ్యత వహించాలని గ్రీన్ ల్యాండ్ స్వీయ పాలనను పొందింది. అంతేకాకుండా అంతర్జాతీయ చట్టం క్రింద గ్రీన్ ల్యాండ్స్ ప్రత్యేక వ్యక్తులుగా గుర్తించబడ్డారు.[54] డెన్మార్క్ విదేశీ వ్యవహారాల నియంత్రణ, రక్షణ విషయాలను నియంత్రిస్తుంది. డెన్మార్క్ 3.2 బిలియన్ డానిష్ క్రోనర్ వార్షిక బ్లాక్ మంజూరును సమర్థిస్తుంది. కానీ గ్రీన్లాండ్ దాని సహజ వనరుల ఆదాయాన్ని సేకరించడానికి ప్రారంభించినందున మంజూరు క్రమంగా తగ్గుతుంది. డెన్మార్క్ నుండి చివరకు పూర్తి స్వాతంత్ర్యం వైపు ఇది సాధారణంగా పరిగణించబడుతుంది.[55] గ్రీన్లాండ్ చారిత్రాత్మక కార్యక్రమంలో గ్రీన్లాండ్ ఏకైక అధికారిక భాషగా ప్రకటించబడింది.[56][57][58][59][60]